پروپرانولول
ترکیب شیمیایی / From Wikipedia, the free encyclopedia
پروپرانولول (به انگلیسی: propranolol) (با نامهای تجاری ایندرال و پرانول)، دارویی از دسته بتابلاکرهای غیرانتخابی است که عمدتاً برای درمان فشارخون بالا و نامنظمی تپش قلب (تاکی کاردیا) و اختلالات اضطرابی مورد استفاده قرار میگیرد. پروپرانول برای بیماریهای گوناگون دیگری چون فشار خون بالا تسکین درد قلبی، اضطراب، هیستری، پیشگیری از سردردهای میگرنی، درمان بینظمی تپش و گلوکوم و در سم زدایی سریع اپیوئیدها[1]تجویز میشود.[2] این دارو معمولاً برای درمان اختلال اضطراب و اختلال پانیک نیز تجویز میشود. گیرندههایی که هورمون اضطراب وارد آنها میشود را در سرتاسر سیستم اعصاب مرکزی مسدود میکند.
دادههای بالینی | |
---|---|
AHFS/Drugs.com | monograph |
دادهها | |
ردهبندی داروهای بارداری |
|
روش مصرف دارو | خوراکی، شیاف، وریدی، شربت |
کد ATC | |
وضعیت قانونی | |
وضعیت قانونی |
|
دادههای فارماکوکینتیک | |
زیست فراهمی | ۲۶٪ |
متابولیسم | کبدی |
نیمهعمر حذف | ۴–۵ ساعت |
دفع | کلیوی <۱٪ |
شناسهها | |
| |
شمارهٔ سیایاس |
|
پابکم CID | |
دراگبنک |
|
کماسپایدر |
|
UNII | |
CompTox Dashboard (EPA) | |
ECHA InfoCard | 100.007.618 |
دادههای فیزیکی و شیمیایی | |
فرمول شیمیایی | C16H21NO۲ |
جرم مولی | 259.34 g/mol g·mol−1 |
مدل سه بعدی (جیمول) | |
| |
| |
(صحتسنجی) |
این دارو همچنین برای جلوگیری از حمله قلبی در افرادی که یک بار دچار حمله قلبی شدهاند، کاربرد دارد. با مسدود کردن این تکانهها، به قلب کمک میکند تا منظمتر و مؤثرتر بتپد و در نتیجه بار کاری قلب کاهش مییابد. پروپرانولول به کاهش لرزش در مبتلایان به پارکینسون کمک میکند و برای رفع لرزش ناشی از مصرف داروهای اعصاب، سودمند است، سردرد را تسکین میدهد و در سردردهای میگرنی، درمانی پایهای بهشمار میآید. بهعلاوه بهطور خفیف، روی فشار خون اثرات کاهندگی دارد. وقتی به مجموعه کارکردهای این قرص نگاه میشود، مشخص است که یک داروی چندکاره بسیار خوب است.
همچنین، این دارو برای درمان سیروز کبدی و پرفشاری ورید باب نیز کاربرد دارد.
پروپرانولول در شماری از اختلالات جسمی مانند لرزش اساسی و نیز روانی مانند فوبیای اجتماعی، اختلال و استرس منتشر و اختلال هراس و بهویژه اختلال استرس پس از سانحه[3] نیز کاربرد دارد که البته هیچیک از آنها مورد قبول افدیای نیستند. پروپرانولول با مسدود کردن گیرندههای آدرنالین در اکثر افراد اثرات ضد اضطرابی مناسبی به همراه دارد.
پروپرانولول نخستین بتا بلاکری است که در دهه ۱۹۶۰ به وسیلهٔ جیمز دبلیو بلک دانشمند اسکاتلندی کشف شد. او برای ساخت پروپرانولول در سال ۱۹۸۸ جایزه نوبل پزشکی را گرفت.[4]