متون هرمس
متون حکیمانه مصری-یونانی / From Wikipedia, the free encyclopedia
متون هرمس (به انگلیسی: Corpus Hermeticum)، مجموعهای از ۱۷ رساله یونانی است که نویسندگی آنها به شخصیت افسانهای هلنیستی هرمس تریسمجیستوس، ترکیبی از هرمس و تحوت از خدایان یونان باستان و مصر باستان نسبت داده میشود.[1] رسالهها مربوط به ۱۰۰ سال قبل، تا ۳۰۰ سال پس از میلاد است،[2] اما مجموعهای که امروزه شناخته میشود برای اولین بار توسط ویراستاران قرون وسطایی بیزانس گردآوری شد، و در قرن پانزدهم توسط دانشمندان اومانیست ایتالیایی مارسیلیو فیچینو (۱۴۳۳–۱۴۹۹) و لودویکو لازارلی (۱۴۴۷–۱۵۰۰) به لاتین ترجمه شد.[3]
اگرچه کلمه لاتین متون (Corpus) معمولاً برای کل مجموعه نوشتههای موجود مرتبط با نویسنده یا یک موضوع به کار میرود، متون هرمس (Corpus Hermeticum) تنها شامل مجموعهای بسیار کوچک از متون هرمسی موجود است (متنهایی منسوب به هرمس تریسمجیستوس که معمولاً بهعنوان هرمتیکا شناخته میشود). رسالههای او توسط بسیاری از نویسندگان، از قرن دوم و سوم به بعد نقل شدهاست، اما این تألیف برای اولین بار تنها در نوشتههای فیلسوف بیزانسی، مایکل پسیلوس (حدود ۱۰۱۷–۱۰۷۸) دیده شدهاست.[4]
پس از ترجمه لاتین توسط فیچینو و لازارلی، متون هرمس تأثیر زیادی بر سنت غربی گذاشت. این امر بهویژه در دوران رنسانس و اصلاحات، که در آن هرمسیه موقعیتی میانی بین مسیحیت و بتپرستی داشت، مهم تلقی میشد.[5] جایگاه کهن هرمس تضمین میکرد که هر نوشتهای که به او نسبت داده شود، موقعیت مهمی در دکترین فیچینو دربارهٔ الاهیات باستان خواهد داشت، و تأیید میکند که یک الهیات واحد و واقعی وجود دارد که در همه ادیان دیده میشود.[6]