![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1f/Pastinaca_sativa_MHNT.BOT.2004.0.jpg/640px-Pastinaca_sativa_MHNT.BOT.2004.0.jpg&w=640&q=50)
شقاقل
From Wikipedia, the free encyclopedia
شَقاقُل یا هویج قمی گیاهی است از تیره چتریان و از جنس پاستانیکا. گیاهی است علفی، پایا (چندساله) و بومی جنگلهای شمال ایران. در غرب آسیا و شرق اروپا نیز گونههایی از آن میروید. تاکنون در جهان، نزدیک به ۲۵ گونه از این گیاه شناسایی شده است که ۳ گونه آن در ایران میروید.
شقاقل | |
---|---|
![]() | |
شقاقل معمولی (نرگسی شیرازی)، Pastinaca sativa | |
ردهبندی علمی | |
فرمانرو: | گیاه |
راسته: | کرفسسانان |
تیره: | چتریان |
سرده: | Pastinaca |
گونه: | P. sativa |
نام دوبخشی | |
Pastinaca sativa | |
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8c/Parsnips-1.jpg/200px-Parsnips-1.jpg)
شقاقل یک ساقه زیرزمینی (ریزوم) دارد، که لولهای شکل و سخت و به رنگ نخودیِ مایل زرد است، روی آن بندهای منظم و حلقهای دیده میشود. ساقههای هوایی شقاقل، نرم و بدون انشعاب است. برخی ساقههای هوایی گیاه که پهن و مسطح است. بافتی کلروفیلی و شبیه به برگ دارد. این ساقهها را در زبان لاتین کَلادود مینامند. کلادود یا برگسان، پهن، دراز، نوکتیز به رنگ سبز روشن است و بهصورت متناوب بر روی ساقه میروید. سطح زیرینِ کلادود برجستگیهایی رگبرگ مانند دارد. گلهای شقاقل، زنگولهای شکل و رنگ آن سفید یا مایل به سفید است و در خوشههای ۲ تا ۵ تایی بهصورت آویزان از کنار کلادودها میروید. فصل شکوفایی گلها، بهار است و میوه گیاه، کروی و سیاهرنگ است. شقاقل با تقسیم ریزوم و کاشت بذر در پاییز تکثیر میشود.
شقاقل در آبوهوای معتدل و سایهسار درختان و خاکهای حاصلخیز با زهکشی مناسب بهخوبی رشد میکند. این گیاه در برابر یخبندان مقاوم است.
ساقه زیرزمینی شقاقل سرشار از نشاسته است و مصرف خوراکی دارد. در شمال ایران از این ساقه مربا تهیه میکنند. این ساقه در پزشکی سنتی نیز کاربرد دارویی دارد و در درمان بیماریهای نقرس و رماتیسم از آن استفاده میشود
بهرهبرداری بیرویه از این گیاه، در سالهای ۱۳۸۰ تا ۱۳۹۰، آن را با خطر نابودی روبهرو ساخت.
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1f/Pastinaca_sativa_MHNT.BOT.2004.0.jpg/640px-Pastinaca_sativa_MHNT.BOT.2004.0.jpg)