گروه قومی-مذهبی عرب From Wikipedia, the free encyclopedia
دُروز (جمع مکسر عربی واژهٔ فارسی دَرزی) که خود را موحدون میخوانند، یک گروه قومی-مذهبی عرب بر پایه علوم خفیه و یکتاپرستی و تأثیر پذیرفته از اندیشههای فیلسوفان یونانی به ویژه افلاطون و ارسطو است. سکونتگاههای اصلی پیروان آن، کشورهای سوریه، لبنان، فلسطین، اسراییل و اردن هستند ولی میتوان آنها را در کشورهای گوناگون انگلیسیزبان به ویژه آمریکا و بریتانیا و کانادا و استرالیا هم یافت.[نیازمند منبع] دروزیان در سده ۱۱ میلادی از اسماعیلیان منشعب شدند و از مکاتب گنوسی و فلسفه نوافلاطونی و فلسفههای دیگر تأثیر پذیرفتهاند.[نیازمند منبع]
این مقاله میتواند با ترجمهٔ متن از مقالهٔ متناظر در انگلیسی گسترش یابد. (ژوئیه ۲۰۲۴) برای مشاهدهٔ دستورالعملهای مهم ترجمه روی [گسترش] کلیک کنید.
|
جمعیت کل | |
---|---|
۱٬۵۰۰٬۰۰۰ (est.)[1] | |
بنیانگذار | |
حمزه پسر علی و حاکم بأمرالله | |
مناطق دارای جمعیت قابل توجه | |
سوریه | ۷۰۰٬۰۰۰[1] |
لبنان | ۲۱۵٬۰۰۰[2] |
اسرائیل | ۱۴۳٬۰۰۰[3] |
اردن | ۳۲٬۰۰۰[4] |
جوامع دور از وطن | >۳۱۰٬۰۰۰[نیازمند منبع] |
ونزوئلا | ۱۲۵٬۰۰۰[5] |
ایالات متحده آمریکا | ۵۰٬۰۰۰[6] |
کانادا | ۲۳٬۰۰۰[نیازمند منبع] |
استرالیا | ۱۹٬۰۰۰[7] |
دینها | |
دروز یکتاپرست | |
کتابهای مقدس | |
رسائلالحکمه (Epistles of Wisdom) | |
زبانها | |
زبان عربی زبان عبری (در اسرائیل) زبان اسپانیایی (در ونزوئلا) زبان انگلیسی (در ایالات متحده آمریکا، کانادا و استرالیا) |
دروزیان با اینکه از دید دینی از مسلمانان اسماعیلی منشعب شدهاند خود را مسلمان نمیدانند.[8]
دروزیان در همهٔ کشورهای سکونتگاهشان در اقلیت هستند و جز در دو کشور لبنان و اسرائیل، همواره از گروههای اکثریت مورد آزار قرار گرفتهاند.[نیازمند منبع]
نام این گروه کیشی-نژادی از نام محمد بن اسماعیل دَرزی (از فارسی بهمعنی خیاط) گرفتهشده، با اینکه خود دروزیان اسماعیل درزی را بیدین میدانند.[9]
مذهب دروزی شاخهای از فرقه اسماعیلیه است. این مذهب نخستین بار در سال ۴۰۸ قمری در قاهره در مسجد ریدان پایهگذاری شد.[نیازمند منبع] بنیانگذار اصلی این مذهب یک ایرانیتبار به نام حمزه بن علی بن احمد زوزنی معروف به لباد میباشد.[نیازمند منبع] این مذهب معتقد به الوهیت (الحاکم بامر الله) و حتی خلفای سابق فاطمی از القائم به بعد بودند. به تدریج از سال ۴۳۵ قمری به بعد جامعه درزیان به صورت یک جامعه بسته درآمد بدین صورت که نه گرونده جدیدی میپذیرفت و نه اجازه ارتداد و بازگشت از دین را به پیروانش میداد. پیروان این مذهب، بیشتر در مناطق تیم واقع در منطقه حاصیبا، حلب غربی، کوه هرمن و کوه حوران در کشورهای سوریه و لبنان امروزی گسترش یافتند.
مفهوم خدا در دین دروزی به صورت وحدت سختگیرانه و غیر قابل انکار توصیف میشود. آموزه اصلی دروزیها بیان میکند که خداوند هم متعالی و هم حاضر است، به طوری که او فراتر از تمام صفات است، اما در عین حال حاضر میباشد.
در تمایل خود به حفظ اعتراف سختگیرانه به وحدت، آنها از خداوند تمام صفات را زدودهاند (تنزیه). در خداوند، هیچ صفتی مجزا از ذات او نیست. او دانا، توانمند و عادل است، نه به واسطه دانایی، توانمندی و عدالت، بلکه به واسطه ذات خود. خداوند "کل وجود" است، نه "فراتر از وجود" یا بر تختش که او را "محدود" میکند. درباره او نه "چگونه"، نه "کی" و نه "کجا" وجود دارد؛ او غیر قابل درک است.
در این آموزه، آنها شبیه به بدنه نیمهفلسفی و نیمهدینی هستند که تحت حاکمیت مأمون رونق یافت و با نام معتزله و انجمن اخوانالصفا شناخته میشد.
برخلاف معتزله، و مشابه با برخی شاخههای تصوف، دروزیها به مفهوم تجلی (به معنای ظهور الهی) باور دارند. تجلی اغلب توسط محققان و نویسندگان به اشتباه فهمیده میشود و معمولاً با مفهوم تجسد اشتباه گرفته میشود.
تجسد باورهای روحانی اساسی در دروزیها و برخی سنتهای فکری و روحانی دیگر است. در یک حس عرفانی، به نوری از خداوند اشاره دارد که توسط برخی عرفای دستیافته به سطح بالایی از پاکی در سفر روحانیشان تجربه میشود. بدین ترتیب، خداوند به عنوان لاهوت (الهی) که نور خود را در مقام ناسوت (جهان مادی) تجلی میدهد بدون اینکه ناسوت لاهوت شود درک میشود. این مانند تصویر کسی در آینه است: کسی در آینه است، اما به آینه تبدیل نمیشود. دستنوشتههای دروزی تأکید میکنند و هشدار میدهند که باور ناسوت به عنوان خدا اشتباه است. فرد، محققان و ناظران دیگر، با نادیده گرفتن این هشدار، الحاکم و دیگر شخصیتها را الهی دانستهاند. در دیدگاه کتاب مقدس دروزی، تجلی نقش مرکزی دارد. یکی از نویسندگان اظهار میکند که تجلی زمانی رخ میدهد که انسانیت جستجوگر نابود شود تا صفات و نور الهی توسط فرد تجربه شود.
متون مقدس دروزی شامل قرآن و رسائل حکمت است. دیگر نوشتههای قدیمی دروزی شامل رسائل الهند (رسائل هند) و دستنوشتههای از دست رفته (یا پنهان شده) مانند المنفرد بذاته و الشریعه الروحانیه و دیگر نوشتههای تعلیمی و جدلی است.
تناسخ اصلیترین اصل در دین دروزی است. تناسخ بلافاصله پس از مرگ فرد اتفاق میافتد زیرا دوگانگی ابدی بین بدن و روح وجود دارد و روح بدون بدن نمیتواند وجود داشته باشد. روح انسان فقط به بدن انسانی منتقل میشود، برخلاف سیستمهای اعتقادی نوافلاطونی، هندو و بودایی که بر اساس آنها ارواح میتوانند به هر موجود زندهای منتقل شوند. علاوه بر این، یک دروزی مرد فقط میتواند به عنوان یک دروزی مرد دیگر و یک دروزی زن فقط به عنوان یک دروزی زن دیگر تناسخ یابد. یک دروزی نمیتواند در بدن یک غیر دروزی تناسخ یابد. همچنین، ارواح نمیتوانند تقسیم شوند و تعداد ارواح موجود در جهان محدود است. چرخه تولد دوباره پیوسته است و تنها راه برای رهایی از طریق تناسخهای متوالی است. زمانی که این اتفاق بیفتد، روح با ذهن کیهانی متحد میشود و به خوشبختی نهایی دست مییابد.
پیمان محافظ زمان (میثاق ولی الزمان) به عنوان دروازه ورود به دین دروزی در نظر گرفته میشود، و دروزیها باور دارند که همه دروزیها در زندگیهای گذشته خود این منشور را امضا کردهاند، و دروزیها باور دارند که این منشور با ارواح انسانی پس از مرگ تجلی میکند.
من به مولایمان الحاکم تکیه میکنم، خدای تنها، فرد، ابدی، که از زوجها و اعداد جدا است، (شخصی) که فرزند (شخصی) است، اعتراف را بر خود و روح خود پذیرفته است، در سلامت ذهن و بدن خود، در پذیرفتن و پیروی از اوامر و نه مجبور، که از تمام اعتقادات، مقالات و تمام ادیان و باورها بر تفاوتهایشان جدا شده است، و او چیزی را جز اطاعت از مولای قادر مطلق الحاکم نمیداند، و اطاعت عبادت است و او در عبادت هیچ کس دیگری شرکت نمیکند یا انتظار نمیکشد، و اینکه روح و بدن و مال و تمام داراییهای خود را به مولای قادر مطلق الحاکم تسلیم کرده است.
دروزیها نیز از فرمول مشابهی به نام عهد استفاده میکنند، هنگامی که کسی به عقال پیوسته میشود.
خانههای دعای دروزیها به نام خلوا، خلوة، خلوت یا خلوات شناخته میشوند. مقدسترین مکان دروزیها در خلوة البیضا قرار دارد.
دروزیها معتقدند که بسیاری از تعالیمی که توسط پیامبران، رهبران دینی و کتابهای مقدس داده شدهاند، معانی باطنی دارند که برای اهل عقل حفظ شدهاند، به طوری که برخی از تعالیم به صورت نمادین و استعاری هستند، و فهم کتابهای مقدس و تعالیم را به سه لایه تقسیم میکنند.
این لایهها، طبق نظر دروزیها، به شرح زیر است:
دروزیها معتقد نیستند که معنای باطنی، معنای ظاهری را نسخ میکند یا لزوماً لغو میکند. حمزه بن علی ادعاهای چنین را رد میکند و بیان میکند که اگر تفسیر باطنی طهارت، پاکی قلب و روح باشد، به این معنی نیست که فرد میتواند پاکی فیزیکی خود را کنار بگذارد، زیرا نماز (صلاة) بیفایده است اگر فرد در سخنان خود صادق نباشد و اینکه معانی ظاهری و باطنی مکمل یکدیگر هستند.
دروزیها از هفت اصل اخلاقی یا وظیفه پیروی میکنند که به عنوان هسته ایمان در نظر گرفته میشود. هفت اصول دروزیها عبارتند از:
پیچیدگی هویت آنها عادت تقیه است - پنهان کردن یا تغییر باورهای خود در صورت لزوم - که آنها از اسماعیلیه و ماهیت باطنی دین پذیرفتهاند، که در آن بسیاری از تعالیم به صورت سری نگهداری میشوند. این کار به منظور حفظ دین از کسانی که هنوز آماده پذیرش تعالیم نیستند و بنابراین ممکن است آن را اشتباه فهمیده و برای محافظت از جامعه در زمانی که در خطر است انجام میشود. برخی ادعا میکنند که مسلمان یا مسیحی هستند تا از آزار و اذیت جلوگیری کنند؛ برخی نه. دروزیها در کشورهای مختلف میتوانند سبک زندگیهای کاملاً متفاوتی داشته باشند.
حمزه بن علی بن احمد به عنوان بنیانگذار دروزیها و نویسنده اصلی دستنوشتههای دروزی دانسته میشود. او اعلام کرد که خداوند انسان شده و به شکل انسان درآمده است. خلیفه ی فاطمی، حاکم بأمرالله، شخصیتی مهم در دین دروزی است، و محمد بن اسماعیل، بنیادگذار این دین، او را در سال ۱۰۱۸ در جای تجسد خدا اعلام کرد. دروزیان معتقدند که حاکم بأمرالله در پایان زمان بازخواهد گشت تا جهان را قضاوت کند و سلطنت ش را برقرار کند، در حالی که حمزه بن علی به عنوان تجسد عیسی، ذهن جهانی (عقل) که به الحاکم مرتبط است، در نظر گرفته میشود.
نویسنده نامه "گزارش یهودیان و مسیحیان" (خبر الیهود و النصاری)، بخشی از جلد اول رسائل حکمت، به نظر میرسد که فردی دروزی بوده است. خود گزارش او را به عنوان حمزه بن علی، یکی از حامیان الوهیت الحاکم و بنیانگذار دین دروزی معرفی میکند.
تاریخنگار دیوید آر. دبلیو. بریر، دروزیها را غالیان اسماعیلیه تعریف میکند، زیرا ایشان در باره ی خلیفه حاکم بأمرالله اغراق کردند و او را خدا شمردند؛ او همچنین دروزیها را به عنوان دینی که از اسلام منحرف شده است تعریف میکند. او همچنین افزود که به دلیل این انحراف، دین دروزی «به نظر میرسد که به اندازهای متفاوت از اسلام است که اسلام از مسیحیت یا مسیحیت از یهودیت متفاوت است».
شناسایی پیامبران در دین دروزی به سه نوع زیر دستهبندی میشود، خود پیامبر (ناطق)، پیروان آنها (اساس)، و شاهدان پیام آنها (حج).
عدد ۵ در دین دروزی دارای اهمیت خاصی است؛ در این زمینه اعتقاد بر این است که پیامبران بزرگ به گروههای پنجگانه میآیند. در زمان یونان باستان، این پنجگانه شامل فیثاغورس، افلاطون، ارسطو، پارمنیدس و امپدوکلس بودند. در قرن اول، پنجگانه شامل عیسی مسیح، یحیی تعمیددهنده، سنت متی، سنت مرقس و سنت لوک بودند. در زمان تأسیس دین، پنجگانه شامل حمزه بن علی بن احمد، محمد بن وهب قریشی، ابوالخیر سلامه بن عبدالوهاب السمرری، اسماعیل بن محمد التمیمی و المقتنا بهاءالدین بودند.
سنت دروزی حمزه بن علی احمد و سلمان فارسی را به عنوان "مربیان" و "پیامبران" گرامی میدارد و معتقد است که آنها تجسدهای ایده توحیدی هستند.
دروزیها طلاق را مجاز میدانند، هرچند که آن را نامطلوب میدانند، و ختنه را ضروری نمیدانند. ارتداد ممنوع است و آنها معمولاً خدمات دینی خود را در شبهای پنجشنبه برگزار میکنند. دروزیها در مسائل دینی که دین خودشان حکمی درباره آن ندارد، از قوانین حنفی سنی پیروی میکنند.
عبادت رسمی دروزیها محدود به جلسات هفتگی در شبهای پنجشنبه است، که در آن تمام اعضای جامعه گرد هم میآیند تا درباره مسائل محلی بحث کنند قبل از اینکه آنهایی که به اسرار دین پی نبردهاند (جُهال، یا نادان) مرخص شوند، و آنهایی که عقال یا "روشنفکر" هستند (آنهایی که به کتابهای مقدس دروزی آشنا هستند) باقی میمانند تا بخوانند و مطالعه کنند.
در کشور سوریه، بیشتر دروزیان در نواحی کوهستانی جنوب غربی سوریه همچون جبل الشمس، جبل العرب یا جبل الدُروز ساکن هستند و بیش از نود درصد جمعیت آن مناطق را تشکیل میدهند و در آنجا بیش از صد و بیست روستا دارند.[10][11] مؤسسه مطالعات دُروز تخمین زدهاست که حدود چهل تا پنجاه درصد از درزیان جهان در سوریه، سی تا چهل درصد در لبنان، شش تا هفت درصد در اسرائیل، یک تا دو درصد در اردن و نزدیک به دو درصد هم در دیگر کشورهای خاورمیانه سکونت دارند.[12]
جوامع دروزی بسیاری هم در کشورهای اروپایی، انگلیسیزبان، لاتینزبان (ونزوئلا، کلمبیا و برزیل) و آفریقای غربی یافت میشود.
جمعیت روی هم رفتهٔ دروزیان جهان هشتصد هزار تا یک میلیون تن برآورد شدهاست که بیشتر در شام ساکن هستند.[13]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.