From Wikipedia, the free encyclopedia
دانه یا غله (به انگلیسی: Grain) یک بذر کوچک، سخت، خشک است که میتواند دارای پوشبرگ و بخش میوهای یا بدون آنها باشد و برای خوراک انسانی یا جانوران، کشت میشود.[1] در مورد گیاهان، واژهٔ دانه، ممکن است برای دو منظور مختلف بهکار برده شود: ۱. بذر که وسیله تولید مثل بیشتر گیاهان گلدار است. ۲. دانههای خوراکی چه برای انسان و چه برای حیوانات پرورشی. این مقاله، به موضوع دانههای خوراکی میپردازد.
دو گروه عمده گیاهانی که برای تولید دانه، کشت میشوند غلات و حبوبات هستند.[2] دانهها در مقایسه با سایر خوراکیها مانند سیبزمینی شیرین و مانیوک و میوههای حاوی نشاسته مانند موز پختنی و درخت نان، ماندگاری بسیار بیشتری داشته و قابلیت ذخیرهسازی بالایی دارند. این قابلیت، دانهها را بهعنوان محصولی مناسب برای تولید و کشت صنعتی و گسترده معرفی کردهاست. مهمترین دانههای تولیدی در دنیا، گندم، برنج، سویا و ذرت هستند.[3]
تمامی غلات، از خانواده گندمیان بوده و دارای نوعی کربوهیدرات به نام نشاسته هستند.[4]
دانههای گیاهان دولپه و پهنبرگ که حاوی نشاسته هستند شامل گونهها و خانوادههای:
حبوبات، عضوی از خانوادهٔ باقلاییان هستند. این دانهها در مقایسه با سایر غذاهای گیاهی، دارای پروتئین بالاتری هستند؛ مثلاً سویا تا ۳۵٪ پروتئین دارد. مانند تمام غذاهای گیاهی دیگر، حبوبات نیز حاوی کربوهیدرات و چربی هستند. حبوبات معمول و رایج عبارتاند از:
دانههای روغنی، محصولاتی هستند که با هدف اولیهٔ تولید روغن گیاهی، کشت میشوند. این روغنها علاوه بر تأمین انرژی تغذیهای، حاوی تعدادی از اسیدهای چرب ضروری هستند. از روغنهای گیاهی، برای تولید سوخت و مواردی چون روانسازها نیز استفاده میشود.[1]
از آنجایی که دانهها، کوچک، سخت و خشک هستند، میتوان آنها را راحتتر از سایر محصولات غذایی مانند میوههای تازه، ریشهها و غدهها، ذخیره، اندازهگیری و حمل کرد. توسعهٔ کشاورزی غلات اجازه میدهد تا مواد غذایی در حجم بالا تولید و ذخیره شود که این موضوع توانستهاست که منجر به ایجاد نخستین سکونتگاههای موقت و توسعهٔ نخستین جوامع بشری شود.[2]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.