بلغارستان
کشوری در جنوب شرقی اروپا / From Wikipedia, the free encyclopedia
بلغارستان (به بلغاری: България) با نام رسمی جمهوری بلغارستان (به بلغاری: Република България) کشوری در جنوب شرقی اروپا است. پایتخت این کشور شهر صوفیه است. جمعیت این کشور بالغ بر ۶٬۵۲۰٬۳۱۴ نفر است که هر ساله ۱٪ از آن کاسته میشود. بلغارستان بیشترین رشد منفی جمعیت را در جهان دارد.[8]
جمهوری بلغارستان Република България Republika Bǎlgariya بلغارستان | |
---|---|
شعار: Sǎedinenieto pravi silata ("یگانگی نیرومندی است") | |
موقعیت بلغارستان (dark green) – در اروپا (green و dark grey) | |
پایتخت و بزرگترین شهر | صوفیه ۴۲°۴۱′ شمالی ۲۳°۱۹′ شرقی |
زبان(های) رسمی | زبان بلغاری[1] |
نوشتار رسمی | سیریلیک |
گروههای قومی
(۲۰۲۱)[2] | |
دین(ها) (۲۰۲۱)[2] |
|
نام(های) اهلیت | |
حکومت | جمهوری پارلمانی متمرکز |
رومن رادف | |
• معاون رئیسجمهور | ایلیانا آیوتوا |
• نخستوزیر | نیکولای دنکوف |
• رئیس مجلسشورایملی | روسن زهیلیسکوف |
قوه مقننه | مجلس ملی |
تاریخ بلغارستان | |
۶۸۱ میلادی – ۱۰۱۸ میلادی | |
۱۱۸۵ میلادی – ۱۳۹۶ میلادی | |
• شاهزادهنشین بلغارستان | ۳ مارس ۱۸۷۸ |
۵ اکتبر ۱۹۰۸ | |
• پایان پادشاهی بلغارستان | ۱۵ سپتامبر ۱۹۴۶ |
• پایان جمهوری خلق بلغارستان | ۱۵ نوامبر ۱۹۹۰ |
• پیوستن به اتحادیه اروپا | ۱ ژانویه ۲۰۰۷ |
۲۹ مارس ۲۰۰۴ | |
مساحت | |
• کل | ۱۱۰٬۹۹۳٫۶[3] کیلومتر مربع (۴۲٬۸۵۴٫۹ مایل مربع) (۱۰۳) |
• آبها (٪) | ۲٫۱۶[4] |
جمعیت | |
• برآورد سال ۲۰۲۳ | ۶٬۶۹۳٬۸۲۴ (۱۱۰) |
• تراکم | ۶۳ بر کیلومتر مربع (۱۶۳٫۲ بر مایل مربع) (۱۵۴) |
تولید ناخالص داخلی (GDP) برابری قدرت خرید (PPP) | برآورد ۲۰۲۲ |
• کل | US$۲۰۳ میلیارد[5] (۷۳) |
• سرانه | $۲۷٬۸۹۰[5] (۵۵) |
تولید ناخالص داخلی (GPD) (اسمی) | برآورد ۲۰۲۲ |
• کل | $۸۶ میلیارد[5] (۶۸) |
• سرانه | $۱۲٬۳۴۰[5] (۶۱) |
شاخص جینی (۲۰۲۱) | ۳۹٫۷[6] |
شاخص توسعه انسانی (۲۰۲۱) | ۰٫۷۹۶[7] ۶۸ |
واحد پول | لو بلغارستان (BGN) |
منطقه زمانی | یوتیسی+۲ (EET) |
یوتیسی+۳ (EEST) | |
گاهشماری | سال. ماه. روز |
جهت رانندگی | راست |
پیششماره تلفنی | +۳۵۹ |
کد ایزو ۳۱۶۶ | BG |
دامنه سطحبالا |
|
زبان رسمی این کشور بلغاری و واحد پول آن لو با واحد جز ستونیکیی است. حدود ۸۵ درصد از مردم آن بلغاریتبار و بقیه بیشتر ترک و کولی هستند. بلغارستان ۱۱۰٬۹۹۳٫۶ کیلومتر مربع مساحت دارد و چهاردهمین کشور بزرگ در اروپا است.
بلغارستان در سال ۲۰۰۴ به عضویت ناتو درآمد و در سال ۲۰۰۵ اتحادیه اروپا، درخواست عضویت بلغارستان را در این اتحادیه پذیرفت و روز عضویت این کشور در اتحادیه اروپا را یک ژانویه ۲۰۰۷ اعلام کرد.
مهمترین صادرات بلغارستان اسانس گل رز است، همچنین شراب نیز از دیگر اقلام مهم صادراتی بلغارستان است، بلغارستان چهارمین صادرکننده شراب در جهان است، پوشاک، کفش، آهن و فولاد، ماشین آلات و تجهیزات و سوخت نیز از دیگر صادرات بلغارستان میباشد. جمهوری بلغارستان رسماً کشوری سکولار است اما در قانون اساسی آن مسیحیت ارتدکس به عنوان دین سنتی کشور ذکر شدهاست.[9] ۶۴٫۷٪ جمعیت این کشور مسیحی هستند و ۹٫۸٪ جمعیت را مسلمانان تشکیل میدهند و ۱۵٫۹٪ نیز مذهبی نیستند.[2]
منطقه امروزی بلغارستان در قدیم در قلمرو تراکیهایها قرار داشت و بعداً یونانیها و رومیها بر این منطقه چیره شدند. ظهور مردم بلغار به روزگار نخستین امپراتوری بلغار در قرون وسطی برمیگردد. منطقه بلغارستان حدود پانصد سال در تصرف عثمانیها قرار داشت (از ۱۳۹۶ تا ۱۸۷۸ میلادی).
در اواخر سده نوزدهم، مداخله روسیه در سرزمینهای امپراتوری عثمانی در بالکان منجر به تشکیل کشور خودمختار بلغارستان در ۱۸۷۸ میلادی گشت. بلغارستان تا سال ۱۹۰۸ شاهزادهنشین و تا ۱۹۴۶ پادشاهی مستقلی بود. با این حال، مرزهایی که در پیمان برلین (۱۸۷۸) تعیین شده بود، بلغارها را راضی نکرد و برای به دست آوردن زمینهایی که برپایه پیمان سن استفانو (۱۸۷۷) به آنان وعده داده بودند پنج بار وارد جنگ شدند.
بلغارستان که در دو جنگ اول (۱۸۸۵ و ۱۹۱۲) پیروز گشت در جنگ نهایی بالکان (۱۹۱۳) و دو جنگ جهانی (۱۹۱۵ تا ۱۹۱۸ و ۱۹۴۴) مغلوب شد و سرزمینهایی را از دست داد. پس از اشغال کشور به دست شوروی (۱۹۴۴) و جمهوری خلق بلغارستان برقرار و پادشاه تبعید شد (۱۹۴۶) و به دنبال تظاهرات مردمی در ۱۹۸۹، تودور ژیوکوف (زاده ۱۹۱۱) رهبر تندروی رژیم را اصلاحطلبانی برکنار کردند و با وعده انتخابات آزاد، از نقش رهبری حزب کمونیست دست کشیدند. در ژوئن ۱۹۹۰ انتخابات آزاد برگزار شد و حزب سوسیالیست پیشین به قدرت بازگردانده شد. این حزب که با مشکلات شدید اقتصادی روبرو بود و نتوانست به تنهایی حکومت کند و در ۱۹۹۱ دولتی ائتلافی بدون برتری هیچ حزبی زمام امور را در دست گرفت و سه حزب اصلی روی کار آمدهاند.