بریکس
سازمان بیندولتی / From Wikipedia, the free encyclopedia
بریکس (به انگلیسی: BRICS) نام گروهی از کشورها به رهبری قدرتهای اقتصادی نوظهور است و عنوان آن کوتهنوشتی است که از به هم پیوستن حروف اول نام انگلیسی آن کشورها یعنی برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی ساخته شده است.[1] در ابتدا نام این گروه بریک نام داشت اما پس از پیوستن آفریقای جنوبی، به بریکس تغییر نام یافت. در ۲۴ اوت ۲۰۲۳، اعلام شد که از ۱ ژانویه ۲۰۲۴، شش کشور آرژانتین، اتیوپی، امارات متحده عربی، ایران، عربستان سعودی و مصر میتوانند به جمع این گروه اضافه شوند.[2] کشورهای بنیانگذار بریکس یعنی برزیل، روسیه، هند و چین نخستین نشست خود را در سال ۲۰۰۹ و در یکاترینبورگ برگزار کردند. آفریقای جنوبی یک سال بعد به این سازمان پیوست.[3][4] مصر، اتیوپی، ایران و امارات متحده عربی نیز در ۱ ژانویه ۲۰۲۴ به این سازمان پیوستند.[5][6] دولت جدید آرژانتین به رهبری خاویر میلئی با ارسال نامهای به رهبران کشورهای عضو بریکس از عضویت در این سازمان بینالمللی انصراف داد.[7][8] عربستان سعودی طبق برنامه قبلی در ۱ ژانویه ۲۰۲۴ به بریکس نپیوست، اما چند روز بعد اعلام کرد که گزینهٔ پیوستن را همچنان در نظر دارد.[9]
کوتهنوشت | BRICS |
---|---|
نام برگرفته از | حرف نخست نام کشورها (به انگلیسی) |
نام پیشین | بریک |
بنیانگذاری | سپتامبر ۲۰۰۶ (۱۷ سال پیش) (سپتامبر ۲۰۰۶-خطا: زمان نامعتبر}}) (۶۱مین نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد) نخستین نشست بریکس: ۱۶ ژوئن ۲۰۰۹ (۱۵ سال پیش) (۱۶ ژوئن ۲۰۰۹-خطا: زمان نامعتبر}}) |
بنیانگذار | ۶۱مین نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد:
نخستین نشست بریکس: |
محل تأسیس | مقر سازمان ملل متحد، نیویورک (۶۱مین نشست مجمع عمومی) یکاترینبورگ (نخستین نشست بریکس) |
گونه | سازمان بینالمللی |
هدف | سیاسی و اقتصادی |
زمینهها | روابط بینالملل |
اعضا (۲۰۲۴) | |
وبگاه | |
نام پیشین | بریک |
هرچند پنج کشور مؤسس گروه بریکس همگی در ردهٔ کشورهای درحال توسعه یا اقتصادهای درحال ظهور هستند، اما عموماً به واسطهٔ اقتصادهایی با رشد پرشتاب و فراگیر و نفوذ تأثیرگذار بر امور جهانی و منطقهای از دیگر کشورها متمایز میشوند. بریکس نمایانگر نیمی از جمعیت جهان است و ۲۸٪ قدرت اقتصادی دنیا را در اختیار دارد.[10] در سال ۲۰۱۸ ترکیببندی اسمی تولید ناخالص داخلی این گروه، حدود ۵۷ تریلیون دلار آمریکا بود.[11][12][13]
از سال ۲۰۲۲، این گروه بهدنبالِ گسترش عضویت بوده و چند کشور در حال توسعه برای پیوستن به آن تمایل داشتهاند.[14] بریکس از سوی تحلیلگران هم مورد ستایش[15][16][17][18] و هم مورد انتقاد[19][20][21] است.