Isaak Rabin

Isaak Rabin edo Yitzhak Rabin (hebreeraz: יִצְחָק רַבִּין‎, jitsˈχak ʁaˈbin ahoskatua; Jerusalem, Palestinako Britainiar Mandatua, 1922ko martxoaren 1a - Tel Aviv, Israel, 1995eko azaroaren 4a) israeldar militar eta politikaria izan zen. Israelgo lehen ministroa izan zen birritan: 1974tik 1977ra eta 1992tik 1995era. 1994an, Bakearen Nobel Saria jaso zuen, Shimon Peres eta Jassir Arafatekin batera.^[1]

Isaak Rabin
(1994) Irudi gehiago
Minister of Health (en) 1994ko otsailaren 8a - 1994ko ekainaren 1a 5. Israelgo Lehen Ministroa 1992ko uztailaren 13a - 1995eko azaroaren 4a ← Yitzhak Shamir - Shimon Peres → Knesseteko kide 1992ko uztailaren 13a - 1995eko azaroaren 4a - Nava Arad (en) → Hautetsia: list of members of the thirteenth Knesset (en) Defentsa ministro 1992ko uztailaren 13a - 1995eko azaroaren 4a Minister of Religious Services (en) 1992ko uztailaren 13a - 1995eko otsailaren 27a Knesseteko kide 1991ko urriaren 7a - 1992ko uztailaren 13a Hautetsia: 12th Knesset (en) Knesseteko kide 1988ko azaroaren 21a - 1991ko urriaren 7a Hautetsia: 12th Knesset (en) Defentsa ministro 1984ko irailaren 13a - 1990eko martxoaren 15a Knesseteko kide 1984ko abuztuaren 13a - 1988ko azaroaren 21a Hautetsia: 11th Knesset (en) Knesseteko kide 1981eko uztailaren 20a - 1984ko abuztuaren 13a Hautetsia: 10th Knesset (en) Knesseteko kide 1977ko ekainaren 13a - 1981eko uztailaren 20a Hautetsia: 9th Knesset (en) Komunikazio ministro 1974ko ekainaren 3a - 1975eko martxoaren 20a 5. Israelgo Lehen Ministroa 1974ko ekainaren 3a - 1977ko ekainaren 20a ← Golda Meir - Menahem Begin → Knesseteko kide 1974ko urtarrilaren 21a - 1977ko ekainaren 13a Hautetsia: 8th Knesset (en) Ambassador of Israel to the United States (en) 1968 - 1973 7. Chief of the General Staff (en) 1964ko urtarrilaren 1a - 1968ko urtarrilaren 1a ← Tzvi Tzur (en) - Chaim Bar-Lev (en) →
Bizitza
Jaiotza	Jerusalem, 1922ko martxoaren 1a
Herrialdea	Israel
Lehen hizkuntza	hebreera
Heriotza	Tel Aviv, 1995eko azaroaren 4a (73 urte)
Hobiratze lekua	Herzl mendia
Heriotza modua	giza hilketa: bala zauria
Hiltzailea	Yigal Amir
Familia
Aita	Nehemiah Rabin
Ama	Rosa Cohen
Ezkontidea(k)	Leah Rabin  (1948 -  1995)
Seme-alabak	ikusi Dalia Rabin-Pelossof Yuval Rabin (en)
Haurrideak	ikusi Rahel Rabin (en)
Hezkuntza
Heziketa	Kadoorie Agricultural High School (en)
Hizkuntzak	ingelesa hebreera
Jarduerak
Jarduerak	diplomazialaria, ofizierra eta politikaria
Lantokia(k)	Jerusalem
Jasotako sariak	ikusi Ronald Reagan Freedom Award Bakearen Nobel Saria  (1994) Félix Houphouët-Boigny Peace Prize  (1993) Nazioarteko lankidetzaren Asturiasko Printzesa Saria honorary doctor of Ben-Gurion University honorary doctor of the Bar-Ilan University honorary doctor of the University of Miami  (1970eko urtarrilaren 23a)
Zerbitzu militarra
Adar militarra	Hagana
Gradua	Rav Aluf (en)
Parte hartutako gatazkak	1948ko Arabiar-israeldar Gerra Suezko krisialdia Sei Eguneko Gerra
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	judaismoa
Alderdi politikoa	Israelgo Alderdi Langiletiarra

Bizitza

Haganah erakundeko kidea izan zen. Arabiarren eta israeldarren arteko lehen bi gerretan parte hartu zuen (1943-1948, Palmatx komandoak; 1956-1959, iparraldeko osteen komandante nagusia). Israelgo Estatu Goreneko buruzagia izan zen 1964-1968 urteetan, eta Sei Eguneko Gerrako heroia bilakatu zen, 1967an Jordaniako, Egiptoko eta Siriako armaden aurka garaipen itzela lortu zuenean; gerra horretan, Gaza eta Zisjordaniarekin batera, Jerusalem beregatu zuen Israelek.^[2] Gerra amaitzean, enbaxadore izan zen Washingtonen (1968-1973).

Alderdi Laboristako buru bihurtu zen eta Israelgo lehen ministro hautatu zuten (1974-1977) baina finantza mailako arazoengatik kargua utzi behar izan zuen. Israelgo defentsarako ministro izan zen 1984-1990 urteetan. 1992an berriz lehen ministro izendatu zuten. 1993ko irailaren 13an, bakea sinatu Jassir Arafat Palestinaren Askapenerako Erakundeko lehendakariarekin. Urtebete geroago, gauza bera egin zuen Jordaniako Hussein I.a erregearekin, 46 urteko gerra egoerari amaiera emanez. 1994ko abenduan, Bakearen Nobel saria jaso zuen.

Heriotza

1995. urtean, atentatu batean hil zuten.^[2] Yitzhak Rabinen hilketa, Israelgo bosgarren lehen ministroa, 1995eko azaroaren 4an gertatu zen (12 Marcheshvan 5756. urtean, hebrear egutegian) 21:30ean, Osloko Akordioen aldeko mitin baten amaieran Israelgo Errege plazan, Tel Aviven. Erasotzailea Yigal Amir izeneko zuzenbide ikasle israeldar ultranazionalista bat izan zen. Erasotzailea Yitzhak Rabin lehen ministroaren bake ekimenaren aurka zegoen, bereziki Osloko Akordioak sinatzearen aurka. Yigal Amir-rek Yitzhak Rabin traizio horrengatik hiltzea merezi zuela ebatzi zuen. Suzko arma bat lortu eta tiroz hil zuen.

Erreferentziak

• Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

1. Bakearen Nobel saridunak. Euskaldunon Egunkaria, 1994ko abenduak 11, CC BY-SA 4.0, berria.eus (Noiz kontsultatua: 2022-3-21).
2. Aldabe, Koldo. Yitzhak Rabinen hilketa: Bakea sinatu zuen soldadua. Euskaldunon Egunkaria, 1995ko azaroak 7, CC BY-SA 4.0, berria.eus (Noiz kontsultatua: 2022-3-21).

Kanpo estekak

• Yitzhak Rabinen erailketaren bideoa.

• Datuak: Q34060
• Multimedia: Yitzhak Rabin / Q34060