Uharteetako Ozeania
kontinente From Wikipedia, the free encyclopedia
kontinente From Wikipedia, the free encyclopedia
Uharteetako Ozeania Ozeano Bareko artxipelagoek osatzen duten Ozeaniako zatia da (Asiatik hurbilen daudenak izan ezik, asiartzat hartzen baitira). Ia erabat hegoaldeko hemisferioan dago, Ekuatoreak eta nazioarteko dataren aldaketa-lerroak gurutzatzen dutena, eta hiru eremu edo banaketa nagusik osatzen dute: Melanesia, Mikronesia eta Polinesia. Beraz, Australiako plataforma kontinentala, Ozeaniako gainontzeko lurraldeak dira. Historikoki ere Malaysiar artxipelagoa Ozeaniako parte gisa aztertu zen. Uharte hauek guztiak Ozeano Barean daude banatuta eta haien azalera 8.542 499 km²koa da.[1]
Uharteetako Ozeania | |
---|---|
Datu orokorrak | |
Mota | eskualde geografiko eta Azpikontinente |
Azalera | 1.260.000 km² |
Geografia | |
Koordenatuak | 20°S 170°E |
UTC ordua | UTC−08:00, UTC−10:00, UTC+09:00, UTC+10:00, UTC+11:00, UTC+12:00, UTC+13:00, UTC−09:00 eta UTC-09:30 |
Honen parte da | Ozeania |
Kontinentearen mugak ez dira berdinak hizkuntza guztietan. Beste eredu kontinental batzuetan, bereziki ingelesezko ereduetan, Australia erabiltzen da Ozeania erabili beharrean, baina kasu honetan bere definizioak ez ditu Ozeano Bareko uharteak barne hartzen.[2] Portugesez hitz egiten duten herrialdetan, Asia eta Ozeaniaren arteko muga Wallaceren Lerroa dela uste da, eta, beraz, Ekialdeko Timor Ozeaniako zati bat da.[3]
Zeelanda Berriko bi uharte handienak (Ipar uhartea eta Hego uhartea) eta Ginea Berria dira Ozeaniako uharte nagusiak. Kontinentearen gainerakoa osatzen duten lurraldeak, Australia kenduta, uharte-artxipelago independenteak (Fiji, Salomon Uharteak, Samoa, Tonga...) edo antzinako botere kolonialei atxikitako lurraldeak dira, hala nola Frantzia (Polinesia Frantsesa, Kaledonia Berria, Wallis eta Futuna), Estatu Batuak. (Hawai, Guam, Ipar Marianak, Samoa Amerikarra) edo Erresuma Batua (Pitcairn Uharteak).
Ozeaniako Kontinentea hainbat talde etnikok populatu dute milaka urtez, australiar aborigenak eta papuazkoak barne.[4] Ingelesa eta frantsesaz gain, kolonizazioaren ondoren Ozeanian nagusi diren hizkuntzak, bertakoek hitz egiten duten bi hizkuntza talde nagusikoak dira: Papuar hizkuntzak eta Austronesiar hizkuntzak dira.
Ozeaniako hamar hiri handienetatik zortzi Australian daude, Sydney eta Melbourne barne, kontinenteko biztanleriaren laurdena osatzen dutenak. Bost hiri gehiagok milioi bat biztanle baino gehiago dituzte: Brisbane, Perth, Auckland, Adelaida eta Honolulu. Auckland eta Honolulu kenduta, beste guztiak Australian daude.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.