Tulkarem
From Wikipedia, the free encyclopedia
Tulkarem[1] (arabieraz: طولكرم, Ṭūlkarm; hebreeraz: טול כרם) Zisjordaniako hiria da. Palestinako Estatistika Bulego Zentralaren arabera, 2017an 64.532 biztanle zituen[2]. 1993ko Osloko Hitzarmenaz geroztik Palestinaren menpe dagoen hiria da. Mendebaldean Netanya israeldar hiria eta ekialdean Nablus eta Jenin palestinarrak ditu.
| Tulkarem طولكرم | ||
|---|---|---|
| hiri handia | ||
 | ||
| ||
| Administrazioa | ||
| Occupied territory | Zisjordania | |
| Palestina Estatuko lurralde-antolaketa | Tulkaremgo Gobernazioa | |
| Alkatea | Riyad Awad (en)  | |
| Izen ofiziala | طولكرم Tulkarm | |
| Jatorrizko izena | طولكرم | |
| Posta kodea | P300-P309 | |
| Geografia | ||
| Koordenatuak | 32°18′40″N 35°01′51″E | |
 | ||
| Azalera | 32,61 km² | |
| Mugakideak | Far'un (en) , Kafr al-Labad (en) , Anabta (en) , Al-Jarushiya (en) , Nitzanei Oz (en) eta Bal'a (en) | |
| Demografia | ||
| Biztanleria | 89.759 (2022) | |
| Dentsitatea | 2.752 bizt/km² | |
| Informazio gehigarria | ||
| Sorrera | K.a. XLV. milurtekoa | |
| Telefono aurrizkia | 09 | |
| Ordu eremua | UTC+02:00 eta UTC+03:00 | |
| Hiri senidetuak | Meknes, Montpellier, Saint-Denis, Milan, Konya, Marne Harana eta Sena Saint-Denis | |
| Matrikula | B | |
| Hizkuntza ofiziala | arabiera | |
| mtulkarm.com | ||
 Datu klimatikoak (Tulkarem)  | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Hila | Urt | Ots | Mar | Api | Mai | Eka | Uzt | Abu | Ira | Urr | Aza | Abe | Urtekoa |
| Batez besteko tenperatura maximoa (°C) | 17.0 | 17.5 | 19.6 | 23.9 | 24.2 | 28.3 | 29.0 | 30.0 | 27.9 | 26.0 | 23.0 | 19.2 | 22.76 |
| Batez besteko tenperatura minimoa (°C) | 8.9 | 8.7 | 10.5 | 13.6 | 17.2 | 20.6 | 23.0 | 23.6 | 20.7 | 18.5 | 14.1 | 10.9 | 15.54 |
| Pilatutako prezipitazioa (mm) | 124.9 | 92.2 | 52.8 | 23.6 | 2.7 | 2.8 | 2.2 | 0.7 | 1.2 | 28.0 | 77.4 | 135.5 | 538.3 |
| Prezipitazio egunak (≥ ) | 13.9 | 11.7 | 8.6 | 3.6 | 1.4 | 3.2 | 2.0 | 0.7 | 0.8 | 3.9 | 8.0 | 11.8 | 63.7 |
| Iturria: Israelgo Meteorologia Agentzia | |||||||||||||
Britainiar Mandatuko agintariek antolatutako 1922ko Palestinako zentsuaren arabera, Tulkaremek 3.350 biztanle zituen: 3.109 musulman, 208 kristau, 23 judu, 7 samariar, bahá'í bat eta druzo bat[3]. 1931ko zentsuaren garaian, 4.827 biztanle zituen: 4.540 musulman, 255 kristau, 18 judu, 6 samariar eta druzo bat[4].
1967ko zentsuan, Tulkarem hiriak 10.255 biztanle zituen, eta aldiriak 5.020: Dhinnaba 1.342, Irtah 925, Shuweikah 2.332 eta Khirbet Jarrad 128, guztira 20.002[5]. Biztanle gehienak musulmanak ziren, 103 kristauko komunitatea bazen ere[6].
Palestinako Estatistika Bulego Zentralak 1997an egindako lehen zentsuan, Tulkaremek 33.921 biztanle zituen eta iheslarien esparruak 5.884 biztanle. Palestinako iheslariak hiriko biztanleen %31,4 eta kanpamenduko biztanleen % 94 ziren[7]. Biztanleen % 50.7 gizonezkoak ziren eta % 49.3 emakumezkoak. Erdia baino gehiago (% 52,2) 20 urtetik beherakoa zen, % 44,5 20 eta 64 urte bitartekoa eta % 4,1 64 urtetik gorakoa[8].
2007ko Palestinako Estatistika Bulego Zentralaren zentsuan Tulkarem hiriak 51.300 biztanle zituen, eta iheslarien esparruak 10.641. % 50,3 gizonezkoak ziren eta % 49,7 emakumezkoak[9].
Gaur egun ia biztanle guztiak musulmanak dira. 1967an Israelek hiria okupatu aurretik, 1.000 kristau inguru Tulkaremen bizi ziren, baina gutxi gorabehera komunitatearen erdiak emigratu zuen gerraren ostean, eta gainerako kristau gehienak geroago emigratu zuten. Bi familia kristauek Tulkaremen bizitzen jarraitzen dute, familia zabal bereko parte direnak[10]. San Jurgiri eskainitako eliza ortodoxo bat dago hirian[11].
1948ko gerra baino lehen, nekazaritza sektorea garrantzitsua zen Tulkaremen. Alea, oliba eta fruituak, batez ere angurriak, ziren inguruko lurretan lantzen ziren nekazaritza-produktu nagusiak[16].
- Saleh Ahmed Awad (1886-1897)
- Ahmed Mustafa Abu Al-Rub (1897-1901)
- Muhammad Al-Baraka (1901-1905)
- Abdul Rahman Al-Haj Ibrahim (1905-1909)
- Abdul Rahman Al-Haj Ibrahim (1909-1911)
- Abdul Rahman Al-Haj Ibrahim (1911-1913)
- Abdul Rahman Al-Haj Ibrahim (1913-1920)
- Abdul Rahman Al-Haj Ibrahim (1920-1927)
- Abdul Rahman Al-Haj Ibrahim (1927-1938)
- Hashem Al-Jayousi (1939-1948)
- Salah al-Din Salah (1951-1952)
- Falah Abdel Fattah Hanoun (1952)
- Salah al-Din Salah (1952-1955)
- Salah al-Din Salah (1955-1957)
- Mohamed Kamal Al-Jayousi (1959-1962)
- Helmi Hannoun (1962)
- Helmi Hannoun (1962-1972)
- Helmi Hannoun (1972-1976)
- Helmi Hannoun (1976-1998)
- Saber Ahmed Arif Yaqoub (1998-2000)
- Mahmoud Ahmed Fayeq Al-Jallad (2000-2008)
- Walid Abu Muwais (2008-2009)
- Ahmed Abdel Razzaq Al-Salman (2009)
- Iyad Al-Jallad (2009-2012)
- Iyad Al-Jallad (2012-2016)
- Farid Jamil Mahmoud Akl (2016-2017)
- Muhammad Yaqoub Muhammad Yaqoub (2017-2022)
- Riyad Awad (2022 - gaur egun)[17]
- Abdul-Ghani Al-Karmi (1906-1974), politikaria
- Abu Salma (1909-1980), poeta
- Akram Al-Ashqar (j. 1982), zinema zuzendaria
- Ameen Nayfeh (j. 1988), zinema zuzendaria
- Bassam Lotfi (1940-2022), aktorea
- Ekrem Akurgal (1911-2002), arkeologoa
- Georgette Rizk (1925-2018), ekintzailea
- Hasan Karmi (1905-2007), hizkuntzalaria
- Khaled Abu Toameh (j. 1963), kazetaria
- Mahmoud Al-Karmi (1889-1939), idazlea
- Mar'i al-Karmi (1580-1624), teologoa
- Rania Jordaniakoa (j. 1970), erregina
- Sanaa Alsarghali (j. 1987), irakaslea
- Zuhair Al-Karmi (1921-2009), kazetaria.
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
