Jose Antonio Sistiaga

Jose Antonio Sistiaga Mosso (Donostia, 1932ko maiatzaren 4a - Donibane Lohizune, 2023ko ekainaren 25a) gipuzkoar margolaria eta zinemagile esperimentala zen. Bere garaian euskal artegintzaren abangoardia bildu zuten Gaur eta ZAJ taldeetako kide izan zen.^[1]

Jose Antonio Sistiaga
Sistiaga atzean.2001ean Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotza	Donostia, 1932ko maiatzaren 4a
Herrialdea	Gipuzkoa, Euskal Herria
Heriotza	Donibane Lohizune, 2023ko ekainaren 25a (91 urte)
Hezkuntza
Hizkuntzak	euskara gaztelania
Jarduerak
Jarduerak	margolaria, film-zuzendaria eta gidoilaria
Parte-hartzailea Tabakalera

Bizitza

Parisen egin zituen pinturako ikasketak. 1958. urtean egin zuen lehen erakusketa, pintura figuratibo eta abstraktuekin. 1962ko uztailean Amable Ariasek hartu zuen Gipuzkoako Artisten elkartearen lehendakaritza eta Esther Ferrer eta Jose Antonio Sistiaga lagunak zituela, tokia arautu gabeko sorkuntzarako abagunea eskaintzen zuenez, han arte-irakaskuntza berritzeari ekin zion Sistiagak. Ildo beretik, 'Ostegunetako akademia' haurrentzako adierazpen libreko lantegiak ireki zituen Esther Ferrerrekin 1968 arte, Celestin Freinet (1896-1966) frantziar pedagogoaren teorian inspiratuta, haurren arteko lankidetzan oinarrituta. Elorrion eskola pilotuan parte hartu zuten.^[2]

Gaur Euskal Artisten Elkartea sortu zuen 1966. urtean Txillida, Oteiza, Mendiburu, Ruiz Balerdi, Basterretxea, Zumeta eta Amable Ariasekin batera.

Berrikuntzaren bidea jorratzen jarraitu zuen azken urteotan ere. Ipar Euskal Herrian bizilekua eta lan-lekua harturik, alor asko tartekatzen zuen, pintura eta zinemagintza esperimentala, besteak beste. 1999an Madrilen erakutsi zituen azken urteotako lanak olioa eta tinta erabiliz, kolorea zela nagusi. Zinemagintzari dagokionez, hamar bat film egin zituen, gehienak pinturazkoak, nahiz eta dokumentala ere landu zuen.

Lanak

Margolan nagusiak Estructura abierta (1958), Retrato mágico, mujer y espejo (1959), Espacio y Energía (1961), Las cuatro estaciones (1970), Serie Retorno al Bosque (1970) eta Otro paisaje vasco (1977-1979) dira.

Zinemagintza alorrean, kamararik gabeko zinema landu zuen eta ondoko filmak sortu zituen:

• ...ere erera baleibu izik subua aruaren... (75 minutuko iraupena) 1968 urtean
• Impresiones en la alta atmósfera
• En un jardin imaginado, Amable Arias margolariari eskeinia, 14 minutuko iraupena 1991
• Paisaje inquietante-nocturno Remigio Mendiburu eskultorearen omenez, 14') 1991

Egin zuen film luze bakarra, Ere erera baleibu izik subia aruaren izenburuduna, 1968koa, eskuz margotutako film luze artistiko esperimental bakartzat jotzen da oraindik ere, eta 1970. urteaz geroztik hainbat jaialdi, museo eta filmategitan erakutsi da. 2000. urtean Parisko Georges Pompidou Zentroak erosi zuen filma.

2017ko kartela egin zuen Durangoko Azokarako.^[3]

• Jose Antonio Sistiagaren De Rerum Natura erakusketa (Donostia, 2022)
• 
  Jose Antonio Sistiaga De Rerum Natura erakusketa
• 
  “Omenaldia Lezo Urreiztietari (Uhin eta Hodei)”

Remigio Mendiburuz mahaingurua batean Rikardo Ugarte, Nestor Basterretxea, Felix Maraña eta Jose Antonio Sistiaga (Euskaldunon Egunkaria, 2001).^[4]

Erreferentziak

1. Ostolaza, Paulo. (2023-06-25). «Jose Antonio Sistiaga hil da, Gaur taldekoen artetik bizi zen artista bakarra» Berria (Noiz kontsultatua: 2023-06-25).
2. Lorategi irudikatu bateko islak : [erakusketa, Koldo Mitxelena Kulturunea] = Reflexiones en un jardín imaginado : [exposición, Koldo Mitxelena Kulturunea] = Réflexions dans un jardin imaginé : [exposition, Koldo Mitxelena Kulturunea] = Reflections in an imaginary garden : [exhibition, Koldo Mitxelena Kulturunea]. Donostia: Gipuzkoako Foru Aldundia, Kultura eta Euskara Departamentua, 45 or. ISBN 978-84-7907-664-1..
3. Mikelarena, Andoni. (2017-10-18). «Zein filmetan oinarritu da Durangoko Azokako kartela?» Argia (Noiz kontsultatua: 2020-03-15).
4. (Ingelesez) Berria.eus. «Euskaldunon Egunkariaren hemeroteka. 1990-2003.» Berria (Noiz kontsultatua: 2020-03-15).

• Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/26 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

Kanpo estekak

• Beñat Parrak Sistiagarekin egindako elkarrizketa, 2022ko otsailaren 4an, Irutxuloko Hitzan.

• Datuak: Q12260588
• Multimedia: Jose Antonio Sistiaga / Q12260588