Remove ads
Iguazuko ur-jauziak (portugesez: Cataratas do Iguaçu, /kataˈɾatɐz du iɡwaˈsu/ ahoskatua; gaztelaniaz: Cataratas del Iguazú, /kataˈɾatas ðel iɣwaˈsu/ ahoskatua; guaranieraz: Chororo Yguasu, /ɕoɾoɾo ɨɣʷasu/ ahoskatua) Iguazu ibaian, Misionesko probintziaren (Argentina) eta Parana (Brasil) artean dauden ur-jauziak dira. Naturak sortutako munduko mirari eder eta ikusgarrienetakotzat jotzen dira,[1] eta parke nazionala osatuz babestu dituzte hala Argentinan nola Brasilen. Puerto Iguazú (Argentina) eta Foz do Iguaçu (Brasil) hiririk hurbilenak dira.
| Iguazuko ur-jauziak | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Cataratas do Iguaçu Cataratas del Iguazú Chororo Yguasu | |||||||||||||||||
 Ur-jauzien ikuspegia | |||||||||||||||||
  Iguazuko ur-jauziak Iguazuko ur-jauziak (Brasil) | |||||||||||||||||
| Eskualdea | Misiones,  Argentina (% 80),Parana,  Brasil (% 20) | ||||||||||||||||
| Koordenatuak | 25°41′43″S 54°26′12″W | ||||||||||||||||
| Mota | segmentatua | ||||||||||||||||
| Garaiera | m. | ||||||||||||||||
| Altuera | 60–82 m. | ||||||||||||||||
| Zurrusten kopurua | 275 | ||||||||||||||||
| Zurrustarik altuena | 82 m. | ||||||||||||||||
| Luzera osoa | m. | ||||||||||||||||
| Betebidea | Iguazu ibaia | ||||||||||||||||
| Batez besteko emaria | 1.756 m³/s | ||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Iguazu ibaiak sortzen ditu 275 ur-jauziak. Y guasu guaranierazko izenak «ur handia» esan nahi Garaienek (Deabruaren Zintzurra) 80 metroko altuera dute.
Remove ads
Ur-jauziak duela ehun bat mila urte sortu ziren. Faila batek Paraná ibaiaren ibilgua puskatu zuen eta, horren ondorioz, Iguazu ibaiaren bokalea ur-jauzi izugarri bihurtu zen. Egun, 23 kilometroko distantzia dago ur-jauzia sortu zen jatorrizko tokitik gaur egungo tokiraino; izan ere, urak sortzen duen higadura geldo baina etengabearen ondorioz, ur-jauzien posizioa atzera eginez doa poliki-poliki.[1]
Álvar Núñez Cabeza de Vaca espainiarrak aurkitu zituen Mendebaldeko kulturarako, XVI. mendeko erdialdean, eta Saltos de Santa María izena eman zien. Askoz lehenagotik, guaraniek bizitoki izan dute ingurua. 1984an, UNESCOk gizateriaren ondare izendatu zituen.
Remove ads
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
Remove ads