Hugo von Hofmannsthal

Hugo von Hofmannsthal (Viena, Austria, 1874ko otsailaren 1a - Rodaun, Viena ondoan, Austria, 1929ko uztailaren 15a) austriar olerkari eta antzerki-idazlea izan zen.

Hugo von Hofmannsthal
(1893) Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotza	Viena, 1874ko otsailaren 1a
Herrialdea	Austria Cisleithania
Lehen hizkuntza	alemana
Heriotza	Rodaun eta Viena, 1929ko uztailaren 15a (55 urte)
Hobiratze lekua	Cemetery Kalksburg (en)
Heriotza modua	: istripu zerebrobaskularra
Familia
Aita	Hugo von Hofmannsthal
Ama	Anna von Hofmannsthal
Ezkontidea(k)	Gertrud Schlesinger (en)  (1901eko ekainaren 1a -
Seme-alabak	ikusi Raimund von Hofmannsthal (en) Christiane Zimmer (en) Franz von Hofmannsthal (en)
Familia	ikusi Isaak Löw Hofmann, Edler von Hofmannsthal (en) (birraitona)
Hezkuntza
Heziketa	Vienako Unibertsitatea : filologia klasikoa, zuzenbide Akademisches Gymnasium (1884 -
Hezkuntza-maila	doktoretza
Hizkuntzak	alemana
Jarduerak
Jarduerak	eleberrigilea, libretista, poeta, antzerkigilea, idazlea, gidoilaria eta musikagilea
Lan nabarmenak	ikusi Jedermann (en) Der Rosenkavalier (en) Elektra
Kidetza	Young Vienna (en)
Mugimendua	Young Vienna (en) Wiener Moderne (en) Fin de sièclea
Izengoitia(k)	Loris eta Theophil Morren
Zerbitzu militarra
Parte hartutako gatazkak	Lehen Mundu Gerra
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	Erromatar Eliza Katolikoa

Biografia

Zuzenbide eta literaturako ikasketak amaiturik, Rodaunen erretiratuta bizi izan zen, eta tarteka Frantziara eta Mediterraneoko herrialdeetara bidaiak egiten zituen.

Hasierako olerkiak eta drama poetikoak Vienako dekadentismoaren arauen araberakoak dira: Gestern (1891, Atzo); Der Tod des Tizian (1892, Tizianoren heriotza); Der Tor und der Tod (1893, Eroa eta heriotza). Venezia gertaleku duen Der Abenteurer und die Sängerin (1899, Abenturazalea eta kantaria) izenburuko obran, Hofmannsthalek bere gai kutuna erabili zuen: aldaketaren eta beti bat izateko premia moralaren arteko gatazka.

1901ean poesia idazteari utzi zion, estetizismo subjektiboan ixteko arriskuari ihes egitearren. Teatro klasikoaz interesaturik, moldaerak apailatu zituen: Elektra (1904); Ödipus und die Sphinx (1906, Edipo eta esfingea); Ariadne auf Naxos (1912, Ariadna Naxosen). Richard Straussek bere operetarako hartu zituen haietako batzuk.

Erdi Aroko misterioetan inspiraturiko obra bat ere badu, bereetatik ospetsuena: Jedermann (1911). Urte berean Der Rosenkavalier (Arrosaren zalduna) drama musikalaren libretoa idatzi zuen, R. Straussentzat.

Calderonen antzerkian oinarritu zen beste bi obratan: Das Salzburger grosse Welttheater (1922, Salzburgoko munduko antzoki handia) eta Der Turm (1925, Dorrea).

Prosaz ere badu obrarik: Das Erlebnis des Marschalls von Bassompierre (1900, Bassompierre mariskalaren abentura); Andreas oder die Vereinigten (1932, Andrea edo aliatuak), amaitu gabeko eleberria; Die Frau ohne Schatten (1916, Itzalik gabeko emakumea).

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Hugo von Hofmannsthal

Erreferentziak

• Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/26 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

• Datuak: Q51513
• Multimedia: Hugo von Hofmannsthal / Q51513