genero hibridoa From Wikipedia, the free encyclopedia
Zientzia-fikzio fantastikoa, zientzia fantastikoa ere esaten zaiona, literaturan, zineman, telebistan, komikietan, bideo-jokoetan, rol-jokoetan, margolaritzan, eskulturan eta abarretan erabiltzen den genero hibridoa da.[1] Zientzia-fikziozko eta fantasiazko generoak konbinatzen ditu aldi berean.
.jpg)
Rod Serlingek emandako definizio hau proposatu zuen: "zientzia fikzioak gertagaitza egiten duela, eta zientzia fikzio fantastikoak, berriz, ezinezkoa".[2] Horrek esan nahi du zientzia-fikzioak mundu errealean baldintza jakin batzuetan gerta daitezkeen gauza ez probableak deskribatzen dituela, eta zientzia fantastikoak, berriz, errealismo-berniza ematen diela mundu errealean inola ere gerta ez daitezkeen gauzei. Beste interpretazio bat da zientzia-fikzioak ez duela baimentzen naturaz gaindiko elementurik egotea, eta zientzia-fikzio fantastikoak, aldiz, hala egiten badu.
Terminoaren erabiltzaile askorentzat, ordea, "zientzia fantastikoa" , fantasia izateko errealitatetik nahikoa urrun iritsi den zientzia-fikzioa edo zientzia-fikzio bilakatu nahi duen fantasia izan daiteke. Horiek, teorian, ikuspegi desberdin gisa sailka daitezkeen arren, eta, beraz, genero ezberdinak, nahiz eta azken produktuak batzuetan bereiztezinak izan. Zientzia-fikzioaren adibide bat, fantasia balitz bezala senti daitekeena, Matrix da.
Arthur C. Clarkek "behar bezain aurreratua den edozein teknologia ezin dela magiatik bereizi" esan zuen, eta hori zergatik den horrela adierazten du: idazle batek fantasia bat idatz dezake hainbat motatako magia erabiliz, eta, hala ere, istorioa zientzia fikzio bihur dezake oso aurreratua den teknologia bat proposatzean, edo oraindik ezezaguna den zientzia bat proposatzean, baina, azken finean, azken finean, froga daitekeena, magia nola gerta daitekeen azaltzeko. Beste idazle batek etorkizuneko mundu bat deskriba dezake, non teknologiak hain aurreratuak diren, non ikusezinak diren, eta eragiten dituzten efektuak magiko gisa sailkatuko lirateke, soilik horrela deskribatu badira. Mundu magiko horretan, pertsona batzuek bakarrik (edo irakurleak bakarrik) efektu teknologikoak direla dakite.
Item bat "zientzia fikzio" edo "fantasiazko" gisa sailkatzea konbentzio-kontua da. Hiperespazioa eta denbora-makinak zientzia-fikziozko konbentzioak izaten dira, eta alfonbra hegalariak, kutun magikoak eta magoak, berriz, fantasiazkoak. Kasu batzuetan gainjarri egin dira: materiaren transmisio bidezko teletransportazioa zientzia-fikziokoa da, eta sorginkerien bidezko teletransportazioa, berriz, fantasia. Ikusezintasuna ematen duen eskuko kamuflaje-gailu bat zientzia fikzioa da, ikusezintasuna ematen duen botere-eraztun bat fantasia bat da. Laburbilduz, zientzia fikzioak ezinezko fenomenoak azaltzeko erabiltzen du teknologia, eta fantasiak, berriz, magia erabiltzen du. Gehienbat, zientzia-fikzioak bere ondorioak lege fisiko ezagunen bidez edo horien hedapenen bidez azaltzen saiatzen da. Zientzia fantastikoan, oro har, ez dira kontuan hartzen lege fisikoak (hau da, magia), edo lege ezagunekin inolako loturarik ez duten legeen egitura propioa asmatzen dute. Zientzia fikzioan ere litekeena da denbora hartzea lege fisikoak edo hedadurak delitatzeko, eta fantasiak, berriz, bere araudi asmatuaren egitura pobreagoa emango du.
Zientzia fikziozko adibideak Star Wars[3] edo Planet of the Apes lirateke; izan ere, bi sailek gureaz haraindiko unibertso bat deskribatzen dute, gutxi gorabehera aurreratuak diren zibilizazioekin; fantasiazko adibideak, berriz, Marvelen unibertso zinematografikoaren Thor edo DC Comicsen Superman dira, non filmak edo istorioak gure mundu ezagunaren barruan garatzen diren eta gure unibertsoan gertatzen diren ezinezko pertsonak, gertaerak edo gauzak erakusten edo nahasten dituzten.
Zientzia fantastikoari buruzko istorio asko Pulp generoko aldizkarietan- hala nola Robert A. Heinleinen Magic, Inc eta L. Ronald Hubbarden Slaves of Sleep aldizkarietan- argitaratu ondoren terminoa asko zabaldu zen. Istorio horiek guztiak nahiko arrazionalistak izan ziren, John W. Campbell Juniorren Unknown aldizkarian argitaratuak. Zientzia-fikzioaren teknikak eta jarrerak fantasia tradizionalean eta kondairazko gaietan aplikatzeko nahita egindako saiakera zen. The Magazine of Fantasy & Science Fictionek, besteak beste, Poul Andersonen Operation saileko azkena izan ezik, genero horretako istorioguztiak argitaratu zituen.
Robert E. Howardek 1950ean argitaratutako zientzia-fikziozko liburu bat, Conan the Conqueror (euskaraz: «Conan Konkistatzailea»), argi eta garbi "fantasiazko zientzia" gisa etiketatuta zegoen liburuaren estalkian.
Ace Books argitaletxeak fantasia zientifikoko hainbat liburu argitaratu zituen 1949ko eta 1960 arteko hamarkadetan. Horietako asko, Leigh Bracketten Mars stories kasu, halakotzat hartzen dira oraindik. Conan the Conqueror Bracketten Sword of Rhiannon lanarekin batera argitratu zuten. Beste batzuk, Andre Nortonren Witch World liburuak kasu, egun fantasia hutsezkotzat eta sinplekotzat jotzen dira. Mercedes Lackeyk Witch World-en lehen hiru liburuen edizio orokorrentzat terminoa eztabaidatu du. Estatu Batuetan, garai hartan, hauek ziren etiketa hori erabiltzen zuten ia istorio bakarrak.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
