Lakuntza

Lakuntza^[4] ([lakunts̻a]) Nafarroa Garaiko ipar-mendebaldeko udalerri bat da, Iruñeko merindadekoa. Iruñetik 36 kilometro mendebaldera dago eta 1.262 biztanle zituen 2014. urtean.

Lakuntza
Nafarroa Garaia, Euskal Herria
Bandera Armarria
Kokapena
Herrialdea	Euskal Herria
Lurraldea	Nafarroa Garaia
Merindadea	Iruñea
Eskualdea	Sakana
Administrazioa
Estatua	Espainia
Erkidegoa	Nafarroa
Izen ofiziala	Lakuntza
Alkatea	Patxi Xabier Razkin Sagastibeltza (EH Bildu)
Posta kodea	31830
INE kodea	31138
Herritarra	lakuntzar
Geografia
Koordenatuak	42°55′23″N 2°01′17″W
Azalera	11,03 km²
Garaiera	485 metro
Distantzia	36 km (Iruñetik)
Demografia
Biztanleria	1.297 (2023:  14)
601 (%46,3) (2019)  (%52,3) 678
Dentsitatea	1,18 bizt/km²
Zahartzea[1]	% 17,35
Ugalkortasuna[1]	‰ 86,33
Ekonomia
Jarduera[1]	% 77,25 (2011)
Desberdintasuna[1]	% 0 (2011)
Langabezia[1]	% 11,65 (2013)
Euskara
Euskaldunak[2][3]	% 65,30 (2018: %4,83)
Datu gehigarriak
Webgunea	http://www.lakuntza.eus

Geografia

Beriain mendia, Lakuntzatik ikusia.

Lakuntza Sakanako autobiak zeharkatzen du. Herriko gunerik altuenak hauek dira: Zopolar, Arangun, Arranz, Urrizmendi eta Beriain mendia.

Lakuntzak Arruazurekin egiten du muga ekialdean, eta Arbizurekin mendebalde eta hegoaldean.

Ekonomia

Garai batean, nekazaritza, abeltzaintza eta zurgintza ziren Lakuntzako ekonomiaren oinarriak. Herriko lur gehienetan ortuak eta animalien bazkarako larreak zeuden. Landatzen ziren barazkien artean, patata, artoa, eta zerealak zeuden; zurgintzarako zuhaitzen artean, berriz, pagoa eta haritza ziren nagusi.

1849. urtearen inguruan, behiak, ardiak, zaldiak eta zerriak hazten ziren Lakuntzan. Urteek aurrera egin zuten heinean, ordea, nekazaritzak garrantzia galdu eta industrializazio prozesuaren lehen eraginak heldu ziren Lakuntzara. Gaur egun, herritar gehienek herriko industrietan egiten dute lan, zurgintza eta metalezko gai eraldatuen inguruko lantegietan.

Demografia

Lakuntzako biztanleria aski egonkor mantendu zen XX. mendearen lehen erdialdean, 150 lagunen inguruan. 1960eko hamarkadatik aurrera, 20 urtez, hazkunde esanguratsua izan zuen eta 1.000 biztanle izatera iritsi zen. Beste 40 urtez nahiko egonkor izan zen populazioa, eta XXI. mendearen lehen hamarkadan beste hazkunde aldi bat izan zuen, 2011n 1.246 biztanle izatera iritsiz.

Lakuntzako biztanleria

2008ko erroldaren arabera, Espainiaz kanpoko 62 etorkin bizi ziren herrian, biztanleriaren % 5,49 (Nafarroako Foru Erkidegoko batezbestekoaren azpitik).

Politika

Udal hauteskundeak

Lakuntzako udaletxea

2007ko udal hauteskundeetan Jose Ramon Garin Lizarraga hautatu zuten Lakuntzako alkate, Eusko Abertzale Ekintzaren izenean. Udaleko bederatzi zinegotzietatik sei lortu zituen EAEk, gehiengo osoa. Baliogabeko botoak sei izan ziren (emandako guztien %0,80) eta boto zuriak hogei (botoen %2,68). Abstentzioa %18,06koa izan zen.

2011n bi zerrenda aurkeztu ziren; Bilduk berea erretiratu zuen^[5] eta Lakuntzaileok espainiar epaitegiek legez kanpo utzi zuten.^[6] Hortaz, Garinek segitu zuen alkate.^[7]

2015eko udal hauteskundeetan Euskal Herria Bilduk botoen %78,30 (451 boto) eta zinegotzi guztiak (9) eskuratu zituen.

2019ko udal hauteskundeetan Euskal Herria Bilduk botoen %82,6 (470 boto) eta zinegotzi guztiak (9) eskuratu zituen.

2015etik Patxi Xabier Razkin Sagastibeltza da Lakuntzako alkatea.

Lakuntzako udalbatza 2019
		Zinegotziak	Boto kopurua
	Euskal Herria Bildu*	9 / 9	470 (% 82,60)
Datuen iturria:[8]

Alkateen zerrenda

2007-2011	Jose Ramon Garin Lizarraga	Eusko Abertzale Ekintza
2011-2015	Jose Ramon Garin Lizarraga
2015-2019	Patxi Xabier Razkin Sagastibeltza	EH Bildu
2019-2023	Patxi Xabier Razkin Sagastibeltza	EH Bildu
2023-	Oihane Uribeetxebarria Garmendia	EH Bildu

Udaletxea

• HELBIDEA: Herriko Plaza, 1

Azpiegitura eta garraioak

La Burundesa autobus konpainiaren Sakanako herriak lotzen dituen Gasteiz-Iruñea lineak geltokia dauka herrian. Guztira hiru zerbitzu izaten dira norabide bakoitzean. Linearen ibilbidea honakoa da:

• Gasteiz - Ilarratza - Argomaiz - Agurain - Munain - San Roman - Ibarguren - Andoin - Olatzagutia - Ziordia - Altsasu - Urdiain - Iturmendi - Bakaiku - Etxarri Aranatz - Arbizu - Lakuntza - Arruazu - Uharte Arakil - Irañeta - Ihabar - Hiriberri - Etxarren - Irurtzun - Eritze - Saratsa - Añezkar - Berriobeiti eta Iruñea

Jaiak eta ospakizunak

Lakuntzak honako egunetan ospatzen ditu bere jaiak:

• Sansebastianak: urtarrilaren 20an.
• Lakuntzako festak: abuztuko hirugarren astean.
• Bestaberri: Gorpuzti edo Corpus egunean.

Ondarea

• Gaizkileen pikota
• Salbatore eliza
• San Anton Abadea baseliza
• San Sebastian baseliza
• Arkitektura zibila

• 
  San Anton baseliza
• 
  San Sebastian baseliza, mendi azpian
• 
  San Sebastian baselizaren ataria
• 
  Sarrajero etxea

Lakuntzar ospetsuak

• Blas Alegria (1883-1947), idazlea.
• Miguel Ángel Alegría (1933-2018), pilotaria.
• Mikel Arregi Marin (1947-1979), politikaria.
• Javier Gartziandia (1965-), txirrindularia.
• Anabel Arraiza (1975-), aktore, kazetari eta musikaria.
• Oihane Uribeetxebarria Garmendia (1979-), kultura teknikaria eta politikaria.

Erreferentziak

1. Euskal Herriari Begira. Udalbiltza.
2. Euskara ezagutza tasa. (2010) Euskal Herriari Begira (Udalbiltza), Eustat, INE, NASTAT eta Euskal Herriko Hizkuntza Adierazle Sistema (EAS).
3. Nafarroako Gobernua. (2018). Nafarroako Datu Soziolinguistikoak. Euskarabidea, 48-53 or..
4. Euskaltzaindia. 155. araua: Nafarroako udal izendegia. .
5. Bildu indartsu^{[Betiko hautsitako esteka]}, Guaixe.
6. Bilduren zerrendez gain, 18 hautesle elkarte inpugnatu ditu Fiskaltzak^{[Betiko hautsitako esteka]}, Berria.
7. Arbizu y Lakuntza, sin alcalde, Diario de Navarra.
8. «Elecciones 2019» resultados.eleccioneslocaleseuropeas19.es (Noiz kontsultatua: 2020-06-20).

Kanpo estekak

Euskarazko Wikipedian bada atari bat, gai hau duena: Nafarroa

• Lakuntzako udalaren webgunea.
• (Gaztelaniaz) Lakuntzari buruzko informazioa, Nafarroako Foru Erkidegoko Gobernuaren webgunean.]
• Lakuntzako Abla kalea Google Street View-n.

• Datuak: Q779180
• Multimedia: Lakuntza / Q779180
• Liburuak: Euskal Herriko bidaia-gida/Herriz herri/Lakuntza