![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/50/Demis-kurils-russian_names.png/640px-Demis-kurils-russian_names.png&w=640&q=50)
Kuril uharteetako gatazka
From Wikipedia, the free encyclopedia
Kuril Uharteen gatazka, Japonian Iparraldeko Lurraldeen Gatazka deitua, Japoniaren eta Errusiako Federazioaren arteko lurralde-gatazka da, hegoaldeko lau Kuril uharteen jabetzari buruzkoa. Hokkaido uharte japoniarraren (hegoaldeko muturrean) eta Kamchatka penintsula errusiarraren (iparraldeko muturrean) arteko irla-kate bat dira Kuril uharteak. Uharteek Okhotsk itsasoa eta Ozeano Barea bereizten dituzte. Gatazkan dauden lau uharteak, Kurilgo kateko beste uharte batzuk bezala, Sobietar Batasunak erantsi zituen Bigarren Mundu Gerraren amaieran Kuril uharteetako lehorreratze operazioaren ondoren. Litigioan dauden uharteak Errusiako administrazioaren azpian daude, Sakhalineko Oblasteko Kuril Hegoaldeko barrutia bezala (Сахалинская область, Sakhalinskaya oblast). Japoniak erreklamatzen ditu, Iparraldeko Lurraldeak edo Hegoaldeko Chishima izenarekin, eta Hokkaidoko prefekturaren Nemuro subprefeturaren barruan hartzen ditu.
Kuril uharteetako gatazka | |||
---|---|---|---|
![]() Kurilak eta euren muga administratiboen aldaketak denboran zehar. | |||
Data | 1952 - gaur egun | ||
Lekua | Kurilak | ||
Koordenatuak | 44°06′N 146°42′E | ||
Egoera | Japoniak aldarrikatzen duen uharteen errusiar okupazioa | ||
Gudulariak | |||
| |||
Hauek dira lehian dauden uharteak:
- Iturup (errusieraz: Итуруп)—Etorofu Uhartea (japonieraz: 択捉島, Etorofu-tō)
- Kunashir (errusieraz: Кунашир)—Kunashiri Uhartea (japonieraz: 国後島, Kunashiri-tō)
- Shikotan (errusieraz: Шикотан)—Shikotan Uhartea (Japanese: 色丹島, Shikotan-tō)
- Jabomai uharteak (errusieraz: острова Хабомаи, ostrova Khabomai, — Habomai uharteak (japoniera: 歯舞群島, Habomai-guntō)[1]
Aliatuek eta Japoniak 1951n sinatutako San Frantziskoko Bake Itunak dioenez, Japoniak uko egin behar dio "Kuril uharteen gaineko edozein eskubide, titulu eta eskakizuni", baina ez du onartzen Sobietar Batasunak haien gainean duen subiranotasuna.[2][3][4] Japoniak dio, gutxienez, gatazkan dauden uharte batzuk ez direla Kuril Uharteen parte, eta, beraz, ez daudela tratatuak estalita.[5] Errusiak dio Sobietar Batasunak uharteetan zuen subiranotasuna gerraosteko akordioetan onartu zela.[6] Japoniak eta Sobietar Batasunak gerra-egoera formalari amaiera eman zioten 1956ko Adierazpen Bateratu Sobietar-Japoniarrarekin, baina ez zuten bake-trataturik sinatu. Adierazpen bateratura eraman zuten elkarrizketetan, Sobietar Batasunak Japoniari Shikotan eta Habomai uharteetako bi uharte txikienak eskaini zizkion, Japoniak Iturup eta Kunashir uharterik handienei egindako erreklamazio guztiei uko egitearen truke, baina Japoniak eskaintza baztertu egin zuen. Sobietar Batasunak egindako bi uharteren eskaintzaren eta Japoniak bi uharte handiago berreskuratzeko egindako eskariaren arteko desadostasun hori ere izan zen eztabaidaren jarraipenerako giltzarri.