Estrigidoen familiako hegazti europarra, tamaina ertainekoa, begi argiak dituena eta belarri-itxurako bi luma buru gainean dituena From Wikipedia, the free encyclopedia
Hontz ertaina (Asio otus) strigidae familiako hegazti harraparia da[1].
| Hontz ertain | |
|---|---|
| Iraute egoera | |
 Arrisku txikia (IUCN 3.1) | |
| Sailkapen zientifikoa | |
| Klasea | Aves |
| Ordena | Strigiformes |
| Familia | Strigidae |
| Generoa | Asio |
| Espeziea | Asio otus Linneaus, 1758
|
| Banaketa mapa | |
 | |
| Datu orokorrak | |
| Zabalera | 95 cm |
| Eguneko zikloa | gaueko |
Hegazti hau sasi-migratzailea da, neguan hegoalderantz jotzen badu ere ez da urrunera joaten. Europa, Asia eta Ipar Amerikako basoetan, tartean Euskal Herrikoetan, bizi da.
Hontz ertaina Ipar Hemisferioko ia lurralde osoan hedaturik dagoen harrapari gautarra da, ugaria, eta kontserbazio arazo berezirik ez duena. Identifikatzeko erraza da buruaren gainaldean dituen belarri-xerlo handiei erreparatuz gero. Euskal Herriko lurralde guztian aurki daiteke, era guztietako habitatetan, herri eta hiri handietako parkeetan barne. Ugaztun txikiez elikatu ohi da.
Tamaina ertaineko hontza da, 35-40 cm-ko luzerakoa, eta ia metro bateko hego-zabalera izatera iritsi daitekeena. 150-430 g bitarteko pisua izan ohi du eta emeak arrak baino handiagoak dira, orokorrean. Espezie honen morfologia ezaugarritzen duen bereizgarri nagusia begien gainean dituen belarri-xerlo handiak dira. Bizkarraldean lumaiak kolorazio arre-marroia du, eta sabelaldea krema-horixka izan ohi da marra marroi bertikalduna. Aurpegi-diskoa arrea da eta begien arteko zonaldea zurixeagoa. Tartsoa eta atzaparrak lumaz hornituak izan ohi ditu.
Lau subespezie deskribatu dira; nominala, Asio otus otus, Eurasia guztian hedaturik dagoena, Ipar Amerikan aurki daitezkeen A. otus tuftsi eta A. otus wilsonianus subespezieak, eta Kanariar Uharteetako subespezie endemikoa A. otus canariensis.
Antzeko espeziea zingira-hontza (Asio flammeus) du. Antzekotasun morfologiko nabarmena duten arren, zingira-hontza Euskal Herrian ez da batere ohikoa, eta oso zita gutxi ezagutzen dira lurraldearen hegoaldean, negukoak batez ere. Zingira-hontzak ez du hontz ertainaren moduko belarri-xerlorik. Hegoetako lumajean ere badira aldeak; nabarmenena, ziurrenik, zingira-hontzaren hegoen aurre-ertza zuria izan ohi dela da.
Ipar Hemisferioan banaketa zirkunpolarra du, eta Europan, Afrika Iparraldean, Asian eta Ipar Amerikan aurki daiteke. Banaketaren iparraldean; Eskandinavian, Siberian eta Kanadan, udan bakarrik aurki daiteke, eta banaketaren hegoaldean, aldiz, neguan soilik. Tarteko populazioek migrazioak egin ditzaketen arren, urte osoan aurki daitezke hontz ertainak eremu horretan.
Iberiar penintsula osoan bizi da espeziea, eta Euskal Herriko eremu guztian aurki daiteke, hegoaldean ikusteko errazagoa den arren.
Askotariko inguruneetan bizi den hegaztia da. Habia koniferoen basoetan ezarri ohi duen arren, ingurune irekietan ehizatzen du, eta landazabal mediterraneoan eta ingurune sastrakatsuetan ohikoa da. Itsas mailatik 2.750 metroraino topatu den espeziea da.[2]
Ugaztun txikiek osatzen dute espezie honen dietaren zati handiena, saguak, arratoiak eta satitsuak eskuarki irensten baititu. Iluntasun ia totalean ehizatzeko gai da, eta horretarako batez ere entzumena erabiltzen duela uste da.[3]
Habia egiteko beste hegazti espezie batzuek utzitako egiturak erabiltzen ditu normalean, belabeltzek, erroiek edo mikek egindakoak, esaterako; baina zuhaitzetako zuloetan ere gorde daiteke. Emeek 4-6 arrautza erruten dituzte udaberri inguruan eta 25-30 egunez inkubatzen dituzte arrautzok txitoak jaio aurretik. Emeak arduratzen dira kumeen zaintzaz eta arrek eramaten dute jatekoa habiara. Hainbat kasutan, txitoak hegan egiteko gai izan aurretik habiatik irten eta zuhaitzaren inguruko behe-landaredian ezkutatuta mantentzen dira.[2] Txitoek 35 egun ingururen buruan lortzen dute hegan egitea, baina hainbat astez euren gurasoek lortutako janariarekin elikatzen dira.
Heldutasun sexuala urtebete ingururekin lortzen dute, eta naturan 27 urte arte bizi izan den animaliarik ezagutu izan da.[2]
Orokorrean espezie monogamoa da, nahiz eta portaera poligamoak ere deskribatu diren.[3]
Hainbat populazio sedentarioak dira, banaketa eremuaren erdialdean kokaturikoak, orokorrean. Banaketaren ertzetakoak, aldiz, migratzaileak izan ohi dira. Europako hainbat populaziok, esaterako, Egipton igarotzen dute negua.[2] Neguan hainbat alez osaturiko kabi komunalak ere ikusi izan dira.[3]
Ez da espezie bakar bat beraren oinarrizko harrapakina.
Espeziearen izaera kosmopolita eta banaketa zabala dela eta, kontserbazio-arazo berezirik ez duen espezietzat jotzen da. Espeziearen egoera onaren erakusle, Europan 380.000-810.000 bikote estimatu dira, eta milioi bat aletik gora.[4]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
