Herat

Herat^[1] (paxtuneraz: هرات‎) Afganistango ipar-mendebaldeko hiri handiena eta Herat probintziako hiriburua da. Hari ibaiaren haranean dago, Irango eta Turkmenistango mugetatik gertu. 2010ean 354.892 biztanle zituen^[2].

Herat
hiria
Irudi gehiago
Administrazioa
Estatu burujabe	Afganistan
Afganistango probintzia	Herat probintzia
Afganistango barrutia	Herat District
Geografia
Koordenatuak	34°20′31″N 62°12′11″E
Azalera	143 km²
Altuera	920 m
Demografia
Biztanleria	556.205 (2020ko urtarrilaren 1a) 415.882 (1979)
Dentsitatea	3.890 bizt/km²
Informazio gehigarria
Telefono aurrizkia	40
Hiri senidetuak	Council Bluffs, Sabzevar eta Yazd

Herrialdeko hirugarren hiririk handiena da. Biztanleriaren gehiengoa tajik etniakoa da baina badira gutxiengo paxtunak, hazaraak eta uzbekoak. Hizkuntz nagusia persiera da.

Geografia

Iran, Afganistan eta Turkmenistanen arteko bilgunean dago.

Hona hemen Herateko auzoak:

• • Shahr-e Naw (hirigunea)
  • Welayat (gobernadorearen egoitza)
  • Qol-Ordue (Armadaren basea)
  • Farqa (Armadaren basea)
  • Darwaze Khosh
  • Chaharsu
  • Pul-e Rangine
  • Sufi-abad
  • New-abad
  • Pul-e malaan
  • Thakhte Safar
  • Howz-e-Karbas
  • Baramaan
  • Darwaze-ye Qandahar
  • Darwaze-ye Iraq
  • Darwaze Az Kordestan

Honako parkeak ere baditu:

• • Park-e Taraki
  • Park-e Millat
  • Khane-ye Jihad Park

Eta honako monumentuak:

• • Herateko zitadela (Qala Ikhtyaruddin edo Arg)
  • Musalla multzoa
  • Herateko Musallako minareteak

Klima

Datu klimatikoak (Herāt)
Hila	Urt	Ots	Mar	Api	Mai	Eka	Uzt	Abu	Ira	Urr	Aza	Abe	Urtekoa
Erregistraturiko tenperatura maximoa (°C)	24.4	27.6	31.0	37.8	39.7	44.6	46.0	42.7	39.3	37.0	30.0	26.5	'
Batez besteko tenperatura maximoa (°C)	9.1	11.9	17.9	24.0	29.6	35.0	36.7	35.1	31.4	25.0	17.8	12.0	23.8
Batez besteko tenperatura (ºC)	2.9	5.5	10.2	16.3	22.1	27.2	29.8	28.0	22.9	16.1	8.8	4.7	16.2
Batez besteko tenperatura minimoa (°C)	-2.9	-0.6	3.8	9.1	13.3	18.2	21.2	19.2	13.2	7.4	1.0	-1.4	8.5
Erregistraturiko tenperatura minimoa (°C)	−26.7	-20.5	−13.3	-2.3	0.8	9.7	14.7	8.4	1.3	-5.6	−12.8	−22.7	'
Pilatutako prezipitazioa (mm)	51.6	44.8	55.1	29.2	9.8	0.0	0.0	0.0	0.0	1.7	10.9	35.8	238.9
Euri egunak (≥ 1 mm)	6	8	8	7	2	0	0	0	0	1	3	5	40
Elur egunak (≥ 1 mm)	2	2	1	0	0	0	0	0	0	0	0	1	6
Eguzki orduak	149.3	153.5	202.5	235.7	329.6	362.6	378.6	344.8	323.2	274.0	235.0	143.1	3131.9
Hezetasuna (%)	72	69	62	56	45	34	30	30	34	42	55	67	49.7
Iturria: NOAA (1959-1983) [3]

Historia

Herat (Aria) Alexandro Handiak konkistatu zuen, eta Ariako Alexandria izena eman zion. Erdi Aroan Khorasango hiri garrantzizkoena izan zen. Mongoliarrek, turkomanoek eta uzbekoek zazpi aldiz suntsitua izan ondoren, aspaldidanik persiarrak eta afganiarrak hartaz jabetzeko borrokatu dira. 1862az gero Afganistanen esku dago.

Ekonomia

Zeta, artilea, tapizak eta larruak (astrakana) ekoizten dira bertan. Khwaja Abdullah Ansari Nazioarteko Aireportuak hiria zerbitzatzen du.

Erreferentziak

• Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

1. Euskaltzaindia. (2012-06-29). 171. araua: Asiako toponimia. (Noiz kontsultatua: 2013-02-10).
2. Afghanistan: largest cities and towns and statistics of their population^{[Betiko hautsitako esteka]}
3. Herat Climate Normals 1959-1983. National Oceanic and Atmospheric Administration (Noiz kontsultatua: December 25, 2012).

Kanpo estekak

• Karlos Zurutuza Afganistandik: Emakume tortxen hiria
• (Frantsesez) www.asie-centrale.com: Hérat, une perle au milieu de la Route de la Soie
• (Frantsesez) Portal.unesco.org: Histoire de la ville de Hérat

• Datuak: Q45313
• Multimedia: Herat / Q45313