Grenoble

Grenoble Frantziako hego-ekialdeko barrualdeko hiria da, Isère departamenduko hiriburua. 2005ean 155.100 biztanle zituen. Isère eta Drac ibaien elkargunean kokatzen da, eta mendiz inguratua dago. Turismoak garrantzi handia du, batez ere neguan.

Grenoble Grenoble
Frantziako udalerria
Irudi gehiago
Administrazioa
Estatu burujabe	Frantzia
Frantziaren banaketa administratiboa	Metropolitar Frantzia
Eskualdea	Auvernia-Rodano-Alpeak
Departamendua	Isère
Barruti	Grenobleko barrutia
Alkatea	Éric Piolle (en)
Izen ofiziala	Grenoble Grenoble
Jatorrizko izena	Grenoble
Posta kodea	38000 eta 38100
Geografia
Koordenatuak	45°11′13″N 5°43′35″E
Azalera	18,13 km²
Altuera	212 m, 204 m eta 600 m
Mugakideak	Saint-Martin-d'Hères, Saint-Martin-le-Vinoux, Sassenage, Seyssinet-Pariset, Seyssins, La Tronche, Échirolles, Eybens, Fontaine eta Saint-Égrève
Demografia
Biztanleria	157.477 (2021eko urtarrilaren 1a) −763 (2020)
82.077 (%52,1)   (%48,5) 76.377
Dentsitatea	8.686 bizt/km²
Informazio gehigarria
Telefono aurrizkia	476
Ordu eremua	Europa Erdialdeko Ordua, UTC+01:00 eta UTC+02:00
Hiri senidetuak	Stendal, Betleem, Essen, Catania, Innsbruck, Halle, Chisinau, Oxford, Rehovot, Phoenix, Pécs, Kaunas, Sfax, Konstantina, Corato, Kairo, Suzhou, Uagadugu, Irkutsk eta Tsukuba
Matrikula	38
grenoble.fr

Monumentu aipagarriak dira: katedrala (XII. mendea), S. André eliza (XIII. mendea) eta unibertsitatea (1339an sortua). Ekonomiaren alorrean, nekazaritza-azoka garrantzitsua eta metal-industria du, baita eraikuntza mekaniko eta elektrikoak, kimika, jakiak eta ehunak ere. Ikerketa nukleareko laborategiak ere baditu.

Historia

Alobrogoen hiria zen (Cularo), baina IV. mendean Graziano enperadorearen izena hartu zuen (Gratianopolis). IX.-XI. mendeetan Burgundia-Proventzako erresumako hiria izan zen. XIII. mendean elkartu zitzaion Frantziari. Bertan egin ziren 1968ko Neguko Olinpiar Jokoak.

Klima

Datu klimatikoak (Grenoble-St Geoirs (1981–2010))
Hila	Urt	Ots	Mar	Api	Mai	Eka	Uzt	Abu	Ira	Urr	Aza	Abe	Urtekoa
Erregistraturiko tenperatura maximoa (°C)	17.3	20.7	25.3	28.0	31.3	37.0	38.3	39.5	33.6	28.1	24.8	19.5	39.5
Batez besteko tenperatura maximoa (°C)	5.9	7.8	12.0	15.3	19.9	23.8	26.9	26.4	21.8	16.9	10.2	6.4	16.2
Batez besteko tenperatura minimoa (°C)	-1.2	-0.4	2.0	4.4	8.9	12.0	14.2	14.0	10.9	7.8	2.7	-0.1	6.3
Erregistraturiko tenperatura minimoa (°C)	-27.1	-19.4	-18.2	-7.9	-2.3	2.1	4.8	3.8	-1.2	-5.3	-10.9	-20.2	-27.1
Pilatutako prezipitazioa (mm)	61.3	51.6	66.3	83.0	104.1	75.2	59.3	67.2	105.7	105.8	87.7	67.1	934.3
Prezipitazio egunak (≥ 1 mm)	9.4	8.0	9.4	9.7	11.0	8.5	6.2	7.4	7.7	10.1	9.6	9.5	106.4
Elur egunak (≥ 1 mm)	7.7	6.0	4.5	2.1	0.1	0.0	0.0	0.0	0.0	0.1	2.6	4.9	28.0
Eguzki orduak	95.0	111.7	169.8	183.0	219.2	255.4	289.8	255.5	193.1	137.5	84.5	71.6	2065.9
Hezetasuna (%)	83	80	76	73	75	74	70	72	79	83	84	84	77.8
Iturria (1): Météo France[1][2]
Iturria (2): Infoclimat.fr (hezetasuna eta elurra 1961–1990)[3]

Demografia

Biztanleriaren bilakaera 1793 1800 1806 1821 1831 1836 1841 1846 1851 20 019 20 654 22 129 23 602 24 888 28 969 30 824 27 963 31 340 1856 1861 1866 1872 1876 1881 1886 1891 1896 32 799 34 726 40 489 42 660 45 426 51 371 52 484 60 439 64 002 1901 1906 1911 1921 1926 1931 1936 1946 1954 68 615 73 022 77 438 77 409 85 621 90 748 95 806 102 161 116 440 1962 1968 1975 1982 1990 1999 2009 2014 2020 156 707 161 616 166 037 156 637 150 758 153 317 - - -

Herritar ezagunak

• A. E. Condillac
• H. Fantin-Latour
• E. E. Mounier
• Stendhal

Hezkuntza

• Grenoble École de Management
• Université Grenoble-Alpes

Herri eta hiri senidetuak

Grenoblek honako herri senidetuak ditu:^[4]

Catania, Italia, 1961[4] Innsbruck, Austria, 1963[4] Essen, Alemania, 1976[4] Halle, Alemania, 1976[4] Chişinău, Moldavia, 1977[4] Oxford, Ingalaterra, 1977[4] Rehovot, Israel, 1977[4]

Phoenix, Estatu Batuak, 1990[4] Pécs, Hungaria, 1992[4] Betleem, Palestina, 1995[4] Kaunas, Lituania, 1997[4] Sfax, Tunisia, 1998[4] Konstantina, Aljeria, 1999[4] Corato, Italia, 2002[4]

Ikus, gainera

• Frantziako hiri nagusien zerrenda
• Grenobleko Museoa

Erreferentziak

• Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

1. Météo France. Données climatiques de la station de Grenoble. .
2. Météo France. Climat Rhône-Alpes. .
3. Infoclimat. Normes et records 1961-1990: Grenoble-St Geoirs (38) - altitude 384m. .
4. Jérôme Steffenino, Marguerite Masson. Ville de Grenoble – Coopérations et villes jumelles. Grenoble.fr.

Kanpo estekak

• Datuak: Q1289
• Multimedia: Grenoble / Q1289

Artikulu hau Frantziako geografiari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz.