From Wikipedia, the free encyclopedia
Galanperna (Macrolepiota procera) Agaricaceae familiako aterki baten antzeko perretxiko handi bat sortzen duen onddo basidiomizetoa da.[1] Espezie aski arrunta da lurzoru drenatuetan.
| Galanperna | ||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||||||||||||||||
| Sailkapen zientifikoa | ||||||||||||||||||||||||||||
| Erreinua | Fungi | |||||||||||||||||||||||||||
| Klasea | Agaricomycetes | |||||||||||||||||||||||||||
| Ordena | Agaricales | |||||||||||||||||||||||||||
| Familia | Agaricaceae | |||||||||||||||||||||||||||
| Generoa | Macrolepiota | |||||||||||||||||||||||||||
| Espeziea | Macrolepiota procera Singer, 1948 | |||||||||||||||||||||||||||
| Basionimoa | Agaricus procerus | |||||||||||||||||||||||||||
| Mikologia | ||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||
Gozoenak oraindik kapela ireki gabe dutenak dira naiz eta nahikoa hazita egon, danbor makila itxura daukatenean. Nahastu eta digestio-arazoak edo larriagoak eragin ditzaketen perretxikoak oso txikiak dira, ez dira 7 zm-ko diametrora iristen beren kapeletan.
Kapela: 10 eta 25 zm. arteko diametroa, hasieran arre-marroia, gero azal lehorra pitzatuz doa, azpi argiagoaren gainean ezkata arre irregularrez estaltzen da. Lehenengo oboidea edo esferikoa, azkenean zabaldua, jatorrizko koloreko titi batekin erdian.
Orriak: Zuriak edo horixkak, ugari, juntu, irregularrak, sabeldunak eta eskotatuak.
Eskotatuak: Oinera iritsi baino lehentxeago eskote txiki bat duten orriak.
Hanka: 15-30 zm_ko garaiera, zilindrikoa, hutsa, haritsua, gogorra, nabarra, erraboilduna oinarrian.
Haragia: Zuria, biguna eta samurra kapelan, hariduna oinean. Usain eta zapore atseginak.[2]
Jateko ona. Gazteak bakarrik jan behar dira eta oina kenduta, oso gogorra delako.[3]
Udaren amaieran eta udazkenean ateratzen da. Pinudi, pagadi eta txilarrezko zelaietan.[4]
Macrolepiota rhacodes-ekin, honek kapelaren ezkatak askoz handiagoak ditu eta haragia gorritu egiten da puskatzean. Macrolepiota mastoidea-rekin, ezkata gutxiago eta txikiagoak ditu, oso titi nabarmena du erdian eta txikiagoa da. Macrolepiota puellaris, Macrolepiota excoriata eta abarrekin, guztiak jangarriak. Lepiota pozoitsuak oso desberdinak dira, oso txikiak dira eta. Horien artean daude, L. Brunneo-incarnata eta L. Helveola (hilgarriak).[5]
Ipar Amerika, Europa, Afrika; Erdialdeko eta Hego Amerika, Mendebaldeko eta Iparraldeko Asia, Zeelanda berria.
Macrolepiota grekotik dator, handia, Lepiota generoko perretxiko handia esan nahi du. Procera hitza berriz latinetik dator, baina lirain, zorrotza esan nahi du.
.jpg)
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
