Dune (eleberria)

Dune Frank Herbert estatubatuar idazlearen zientzia fikziozko eleberri bat da. 1965eko abuztuaren 15ean argitaratu zen eta Dune sagaren lehenbiziko eleberria da. Arrakasta handia du, 12 milioi ale saldu eta 14 hizkuntzatara itzuli baita^[1].

Artikulu hau jatorrizko zientzia fikziozko eleberriari buruzkoa da; beste esanahietarako, ikus «Dune (argipena)».

Dune (eleberria)
Jatorria
Egilea(k)	Frank Herbert
Argitaratze-data	1965
Izenburua	Dune
Jatorrizko herrialdea	Ameriketako Estatu Batuak
Ekoizpen lekua	Ameriketako Estatu Batuak
Argitaletxea	Chilton Company (en)
Orrialdeak	412
Honen izena darama	Duna
Ezaugarriak
Genero artistikoa	soft science fiction (en) , planetary romance (en) , social science fiction (en) , zientzia-fikzioa eta abenturazko fikzioa
Hizkuntza	estatubatuar ingelesa
Telesaila	Dune (en)
Fikzioa
Kontakizunaren tokia	Arrakis (en)
ikusi Shaddam Corrino IV (en) , Paul Atreides (en) , Lady Jessica (en) , Leto I Atreides (en) , Vladimir Harkonnen (en) , Duncan Idaho (en) , Gurney Halleck (en) , Feyd-Rautha Harkonnen (en) , Chani (en) , Stilgar (en) , Thufir Hawat (en) , Glossu Rabban (en) , Wellington Yueh (en) , Piter De Vries (en) , Alia Atreides (en) , Princess Irulan (en) , Gaius Helen Mohiam (en) , Margot Fenring (en) , Liet-Kynes (en) eta Hasimir Fenring (en)
Erabiltzen du	fantasy map (en)
Argumentu nagusia	erlijioa, Kanpo-espazioa, ekologia, gizartea, Zibilizazioa, kultura eta boterea
Historia
Jasotako sariak	Nebula Award for Best Novel (en) Hugo Award for Best Novel (en) Seiun Award for Best Translated Novel (en)
Nominazioak	Hugo Award for Best Novel (en)
dunenovels.com
kronologia
Dune (eleberria) →Dune Messiah (en)

Argumentua

Oharra: Atal honek istorio osoa edo amaiera argitzen du.

Etorkizun urrun batean, gizateriak espazioko inperio feudal bat osatu du. Corrino Etxea Inperioko buru da, izarrarteko indar militar handiena kontrolatzen duena. Espazio Kofradia izeneko taldeak espazioan zeharreko bat-bateko bidaia posible egiten du, merkataritza eta gerra bideratuz. Hainat jauntxo etxek planetak kontrolatzen dituzte, eta leinu nagusiek Lansdraad Kontseilua osatzen dute. Hiru erakunde horiek inperioko botereak orekatzen dituzte. Hala ere, beste hainbat talde borrokatzen dira beren helburuak lortzeko.

Paul Atreides gaztea (Leto Atreides duke itzaltsuaren oinordekoa) eta bere familia Arrakis planetara —espeziaren sorlekua da, hau da, Unibertso osoko sustantzia garrantzitsu eta baliotsuena: Kofradiako kideei espazioan bidaiatzeko aukera emateaz gain, hainbat ezaugarri berezi ditu— lekualdatu dira. Istorioan, politika, erlijioa, ekologia, teknologia eta gizakien elkarren arteko harremanetan sakontzen da: Paulen eta haren familiaren, Harkonnen arerioen, Arrakis planetako biztanleen nahiz Enperadorearen, Espazio Kofradia boteretsuaren eta Bene Gesserit emakumezkoen ordenaren interesak elkarrekin nahastu dira, gizateriaren egoera aldatuko duen borroka latz batean.

Moldaketak

• Dune (filma): 1984ean David Lynchek zuzendu eta Kyle MacLachlan, Francesca Annis, Everett McGill, Sting, Max von Sydow, Kenneth McMillan, Jürgen Prochnow, Jose Ferrer, Siân Phillips, Virginia Madsen, Alicia Witt eta Sean Young aktoreek antzeztua.
• Frank Herbert's Dune (telesaila): 2000. urtean Estatu Batuetan plazaratu zen telesail laburra.
• Jodorowsky's Dune: 2014ko dokumentala, 1970eko hamarkadan zehar liburua zinemara moldatzeko Alejandro Jodorowskyren ahalegina kontatzen du.
• Dune (2021eko filma): Denis Villeneuvek zuzendua.

Erreferentziak

1. (Ingelesez) «Frank Herbert | American author» Encyclopedia Britannica (Noiz kontsultatua: 2020-07-22).

Kanpo estekak

• Datuak: Q190192
• Multimedia: Dune universe / Q190192