madrildar ekonomialaria, unibertsitateko irakaslea eta politikaria From Wikipedia, the free encyclopedia
María Cristina Narbona Ruiz (Madril, 1951ko uztailaren 29a) madrildar ekonomialaria, unibertsitateko irakaslea eta politikaria da. Senataria Madrilen, Espainiako Senatuko lehen presidenteordea eta Espainiako Langile Alderdi Sozialistako presidentea izan da.[1]
Diputatuen Kongresuan diputatu izan zen Madrilen eta Almerian, VI.,VIII. eta X. legegintzaldietan, eta goi-karguetan aritu zen Espainiako Gobernuan Etxebizitza eta Arkitekturako zuzendari nagusi 1991 eta 1993 bitartean, eta Ingurumen eta Etxebizitzako estatu-idazkaria 1993 eta 1996 bitartean. Ingurumen ministroa izatera iritsi zen 2004 eta 2008 bitartean. Madrilgo Udaleko zinegotzi ere izan zen 1999tik 2003ra.[1]
Italian bizi izan zen hamabi urtez familiarekin, aita, Francisco Narbona González, kazetaria baitzen eta 1964an Espainiako Irrati Nazionaleko korrespontsal izendatu zuten Erroman. Ama, ostera, María Francisca Ruiz Cortés korrespontsala zen Pueblo egunkariaren hiri horretan. Ekonomia Zientzietan lizentziatu zen Erromako Unibertsitatean.[2]
PSOEri lotuta —1993ra arte ez zen hartan afiliatu—, 1982an Andaluziako Juntako Ekonomia sailburuorde izendatu zuten lehenengo gobernu autonomikoan. Felipe González buru zuen hurrengo gobernuetan, Hipoteka Bankuko zuzendaritza-postuetan jardun zuen, Herri Lan Ministerioko Etxebizitzako zuzendari nagusia izan zen 1991an, eta Ingurumen eta Etxebizitza Estatuko idazkaria 1993. urtean.
1996ko hauteskundeetan Almeriako hauteskunde-barrutiak Kongresuko diputatu aukeratu zuen. 1999. urtean PSOEk Madrilgo Udalean aurkeztu eta zinegotzi aukeratu zuen, eta PSOEren Batzorde Betearazle Federalean hasi zen José Luis Rodríguez Zapateroren eskutik. 2004. urtean Madrileko barrutiak diputatu berria aukeratu zuen, hauteskunde orokorretan sozialisten garaipenak eta Rodríguez Zapatero Gobernuko presidente izendatzeak Ingurumen ministro izendatzea ahalbidetu zuen.
Ministerioan egin zuen lanean, Espainiak Kiotoko Protokoloa betetzea helburutzat hartu zuen, VI. legealdian Penintsulako hego-ekialderantz Ebro ibaiko ura lekuz aldatzeko proiektua bertan behera utzi zuen, gezatzeko makinak eraikitzearen eta lurralde bakoitzeko baliabide hidrikoak uraren eskasia konpontzeko aprobetxatzearen aldeko apustua eginez. Júcar ibaitik Vinalopó ibaiarako urak eramatearen proiektua aldatu zuen.[3][4][5][6] Espainian dauden zentral nuklear guztiak pixkanaka ixtearen aldekoa da.
Abian jarritako proiektuen artean, 2007ko urrian aurkeztu zuen Kostaldearen Jasangarritasunerako Estrategia nabarmentzen da. Estrategia horren helburua ustiatutako kostaldeak berreskuratzea zen, itsasertzeko masifikazio bizia geldiarazteko eta garapen intentsiboaren eta okupazio intentsiboaren ereduaren ondorioei aurre egiteko apustua eginez.[7][8] Estrategia horretan, legez kanpoko eraikuntzak eraisten ziren jabetza publikoko eremuan itsasertzetako lehorreko lurretan. Kostaldeen Legea 1988koa zen arren, bere ministeriopean hasi zen aplikatzen. Interes handiak sortu ziren -ekonomikoak eta diplomatikoak-; izan ere, Alemania eta Erresuma Batua bezalako herrialdeak kexu izan ziren beren herrikideei ez baitzitzaien egoera irregularraren berri eman jabetzak eskuratzean), eta horregatik kritika gogorrak jaso zituzten.* Handik gutxira, José Luis Rodríguez Zapateroren bigarren legegintzaldian politika hori leundu egin zen, ordezkatua izan ondoren.[9]
2007an, Madrilgo sozialistek hauteskunde autonomikoetan eta udal-hauteskundeetan porrot egin eta Rafael Simancasen dimisioa behartu ondoren, Madrilgo Alderdi Sozialistaren Kudeaketa Batzordeko presidentea izan zen, 2008an idazkari nagusi berria hautatu arte.
2008ko hauteskundeen ondoren, Elena Espinosak ministro izendatu zuen eta Ekonomia Lankidetza eta Garapenerako Antolakundearen (ELGA) aurrean Espainiako enbaxadore. Time astekariak ingurumenaren arloan mundua aldatzen ari ziren liderren artean sartu zuen Narbona.[10] Hala ere, itsasoko ura gezatzeko makinekin eta ura edangarri bihurtzen duten landareekin izan zuen kudeaketa oso polemikoa izan zen. Beharbada, ministro berriaren kudeaketak atzerakada izan zuen Narbonak eta haren taldeak egindako proiektu gehienetan, nahiz eta Espainiako Gobernuz Kanpoko Erakunde (GKE) ekologista nagusiek prentsaurreko batean adierazi zuten Narbona izan zela Espainiako ingurumen-titular onena, eta, hura gabe, sail horren kudeaketa ez zela berdina izango.[11][12]
Ingurumen zorroa utzi ondoren, Narbonak kargu publikoak utzi zituen 2011ko hauteskunde orokorretara arte, bere alderdiak gobernua galdu zuenean, nahiz eta berak diputatu postua lortu zuen. 2012an, Narbonak, Jordi Ortega kazetariarekin batera, La energía después de Fukushima/Fukushimaren ondorengo energia (Turpial argitaletxea) liburua argitaratu zuen. Fukushimako istripu nuklearraren ondorengo energia nuklearraren amaiera defendatzen du.[13]
2012ko abenduan, Segurtasun Nuklearreko Kontseiluko kontseilari izendatu zuten, eta, beraz, aulkia utzi behar izan zuen Diputatuen Kongresuan, Pedro Sánchezek ordezkatuta.[14][15] Sailburuaren kargua 2017ko uztailera arte bete zuen.[16]
Pedro Sánchezengandik hurbil, PSOEren XXXIX. Kongresu Federalean garaipena lortu zuen, eta partiduaren presidentziatzia irabazi zuen, 2017ko ekainean. Hurbiltasun horrek berak aukera eman zion zerrenda sozialistako bat Madriletik Senatura lehen hautagaia izateko 2019ko hauteskunde orokorretarako.[17]
2019ko apirilaren 28an lortu zuen aulkia Madrilen, senatari sozialista. Gainera, Senaturako hautagairik bozkatuena izan zen, ia 1,1 milioi botorekin.[18] Maiatzaren 21eko senatua eratzeko bilkuran, ganbera horretako presidenteorde hautatu zuten.[19] Era berean, Diputazio Iraunkorreko lehen presidenteorde hautatu zuten uztailaren 24an.[20]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
.jpg)
.svg){kind=small}
