Lias, Jurasiko Goiztiar edo, estratigrafiaz ari garenean Behe Jurasikoa, orain dela 199,6 milioi urte hasi eta orain dela 175,6 Ma bukatu zen garai geologikoa da.
| Jurasiko Goiztiar | ||||
|---|---|---|---|---|
| Jurasiko Goiztiar | ||||
| Kronologia | ||||
| Hasiera | duela 201.300.000 urte | |||
| Amaiera | duela 174.100.000 urte | |||
| Honen parte da | Jurasiko eta ICS Standard Global Chronostratigraphic (Geochronologic) Scale (en)  | |||
| Osatuta | Toarciar Pliensbachiar Sinemuriar Hettangiar | |||
| Etimologia | ||||
| Honen izena darama | Jura | |||
| ||||
Geologia
Estratigrafia
Periodo Jurasikoaren zatirik zaharrena, historikoki, Lias deitu izan da, Jurasiko Goiztiarraren baliokide, baina izendapen horretan Triasikoaren parte den Rhaetiarraren zati bat ere sartzen da. Hettangiar izena Eugenne Renevier suitzar paleontologoak jarri zion 1864an, Hettange-Grande Frantziako ipar-ekialdeko eskualdeari erreferentzia. Hettangiarraren hasieraren GSSP Kuhjoch Pasabidean dago, Karwendel mendigunean, Alpeetako iparraldean, Austrian; 2010ean kokatu zuten. Hettangiarraren hasiera eta, beraz, Jurasikoa, oro har, Kuhjochen agertutako Kendlbach Formazioko Psiloceras spelae tirolicum ammonitearen lehen agerpenak adierazten du[1]. Jurasikoaren oinarria, aurretik, Albert Oppieren Psiloceras planorbis lehen agerpena bezala definitu zen, 1856an, baina, ikuspegi hau, nazioarteko mugako gertaera lokalizatuegia bezala ikusi zen[2]
Sinemuriarra, lehen aldiz, Alcide d'Orbignyk definitu eta literatura zientifikoan sartu zuen 1842an. Bere izena, Frantziako Semur-en-Auxois hiritik hartzen du, Dijonetik gertu. Sinemuriaren jatorrizko definizioa, gaur egun Hettangiarra dena barne hartzen zuen. Sinemuriarraren GSSPa East Quantoxhead herrixkatik 6 kilometro ekialdera dagoen amildegi batean dago, Somerseten (Ingalaterra), Lias Urdinaren barnean, eta 2000. urtean adostu zuten. Sinemuriaren hasiera Vermiceras quantoxense ammonitaren lehen agerpenarekin definitzen da[2][3].
Albert Oppelek 1858an Pliensbachiar estaia izendatu zuen, Zell unter Aichelberg komunitatean dagoen Pliesbach etxaldetik, Stuttgart hiritik gertu, Alemanian. Pliensbachiarreko oinarriko GSSPa Robin Hood's Bayko (Yorkshire, Ingalaterra) Wine Haven kokalekuan dago, Redcar Mudstone Formazioan, 2005ean onartua. Pliensbachiarraren hasiera Bifericeras donovani amonitearen lehen agerpenarekin definitzen da[4].
Thouars (latinez: Toarcium) Frantziako Loirako Haranean dagoen Saumur hiritik hegoaldera dagoen herria da. Toarciarra d'Orbignyk 1842an izendatu zuen, jatorrizko kokapena Vrines harrobia izanik, Thouars udalerritik 2 kilometro ipar-mendebaldera. Toarciarraren oinarriko GSSP Portugalgo Penichen dago, eta 2014an ezarri zuten. Muga Dactylioceras (Eodactylites) azpigeneroko amoniteen lehen agerpenaren arabera definitzen da[5].
Erreferentziak
Kanpo estekak
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
