Aita Patxi
From Wikipedia, the free encyclopedia
Biktoriano Gondra Muruaga, geroago ezagunago "Aita Patxi" goitizenarekin, (Libao, Arrieta, Bizkaia, 1910eko martxoak 5ean - Basurtoko Ospitala, Bilbo, 1974ko abuztuak 6ean),[1][2] pasiotarrekin hartutako izena zela eta (Francisco de la Pasión, Nekaldiaren Pantzezka edo Nekaldiko Frantzisko)[3][4][5] apaiz pasiotarra izan zen. Espainiako Gerrate Zibilean (1936-39) gudarien "Rebelión de la Sal" batailoiko kapilau,[6] Gernika bonbardatu zutenean bertan suertatu zen.[7] Nazionalek preso hartu zuten 1937ko ekainaren hasieran Bilboko Burdin Hesiaren ondoan.[8]
Artikulu edo atal honen neutraltasuna zalantzan dago. Eztabaida orria erabil dezakezu neutraltasun zalantza horri buruzko iritzi trukea bideratzeko. |
Burgosko San Pedro de Cardeña presondegi inprobisatura eraman zuten beste gudari batzuekin. Presondegi horretan zegoela 1937ko uztailean bere burua eskaini zuen ihes egiten saiatzeagatik fusilatzera zioazen eta zenbait seme-alaba zituen komunista asturiar baten ordez hil zezaten.[9] Nazionalek ez zuten onartu eta komunista asturiar hura fusilatu egin zuten, Aita Patxiren saminerako.
Madrilgo, Bruneteko, Jaramako eta Carabancheleko fronteetara joatea erabaki zuen preso eroritako gudari arrunt bat bailitzan lubakiak egitera.[10] 1938an, Carabanchel-en zegoelarik, preso errepublikar batzuek ihes egin zutela eta, nazionalek zigor gisa zozketaz hautaturiko bost preso fusilatzea erabaki zuten. Hori ez gerta ez zedin, bost pertsona horiek zeuden ilaran sartu zen, gatibu horien fusilaketa bertan behera geratu arte bertatik ateratzeari uko eginez. Aldi hartan, bere helburua lortu zuen.[11]
1939ko abuztuak 27an libre utzi zuten eta Deustura itzuli zen.[2] Gerra Zibileko bere odisea idatzi zuen memoria batzuetan, pasiotar buruzagiek eta Jose Antonio Agirre lehendakariak aginduta, bakoitzak bere aldetik. Azken honen mandatuz idatzi zituenak euskeraz daude.[12]
1974ko uztailak 26ean leuzemia diagnostikatu zioten eta egun gutxi beranduago hil zen, abuztuaren 6an.[13]
Saindu famakoa izan zen gerra garaian, baita gerra eta gero ere.[14] 2008ko martxoak 15ean Benedikto XVI.ak beneragarri izendatu zuen.[15]
Bere omenez, Bilbon, Ibarrekolanda auzoko plaza batek bere izena darama.[16][17]