Steven Spielberg

Steven Allan SPIELBERG KDE (naskiĝis la 18-an de decembro 1946^[1] en Cincinnati, Ohio) estas usona filmreĝisoro, scenaristo kaj kinproduktoro. Dum sia pli ol kvarjardeka kariero en filmindustrio li surekranigis multajn temojn kaj ĝenrojn. Liaj unuaj sciencfikciaj kaj aventuraj filmoj, ofte celataj al infanoj, nun estas rigardataj kiel la praepoko de moderna filmproduktado en Hollywood. Tiuj estis filmoj, kiel ekz. Jaws (Mandibloj) pri granda blanka ŝarko; Proksimaj kontaktoj de tria tipo (Close Encounters of the Third Kind) kaj Eksterterulo (E.T.), filmoj pri la aventuroj de arĥeologo Indiana Jones; ktp. En pli posta tempo liaj filmoj komencis adresi ankaŭ aliajn temojn, ekzemple holokaŭston (Listo de Schindler), sklavecon (Amikeco), militon (Savante Soldaton Ryan) kaj terorismon (Munkeno pri la Masakro de Munkena Olimpiko).

Steven Spielberg
Oskar-premiito
Persona informo
Steven Spielberg
Naskonomo	Steven Allan Spielberg
Naskiĝo	18-an de decembro 1946 (1946-12-18) (77-jaraĝa) en Cincinnati, Ohio
Religio	judismo vd
Etno	Juda komunumo de Usono vd
Lingvoj	angla vd
Ŝtataneco	Usono vd
Alma mater	Kalifornia Ŝtata Universitato ĉe Long Beach (–2002) Saratoga High School (en) (–1965) Arcadia High School (en) vd
Partio	Demokrata Partio vd
Subskribo
Familio
Patro	Arnold Spielberg (en) vd
Gefratoj	Anne Spielberg vd
Edz(in)o	Kate Capshaw (1991–) Amy Irving (en) (1985–1989) vd
Infanoj	Sasha Spielberg (en)  ( Kate Capshaw) Sawyer Spielberg (en)  ( Kate Capshaw) Theo Spielberg (en)  ( Kate Capshaw) Max Spielberg (en)  ( Amy Irving (en) ) Jessica Capshaw  ( Kate Capshaw) Destry Allyn Spielberg (en)  ( Kate Capshaw) vd
Profesio
Okupo	filmreĝisoro filmmuntisto plenuma produktoro televida produktoro produktoro reĝisoro verkisto filmaktoro entreprenisto scenaristo sciencfikcia verkisto filmproduktoro artkolektanto aktoro entreprenisto vd
Laborkampo	Filmo, kina reĝisorado, kinfarado kaj kina scenverkado vd
Aktiva en	Holivudo vd
Aktiva dum	1969– vd
Postenoj Postenoj President of the Jury at the Cannes Festival (en) vd
Honorigoj Honorigoj (2023)  Golden Globe Award for Best Director (en) , kialo de la premio The Fabelmans (en) ../... 54+ vd
Membrecoj Membrecoj Writers Guild of America, West (en) Directors Guild of America (en) vd
En TTT	Oficiala retejo vd
vd	Fonto: Vikidatumoj
v • d • r

Spielberg gajnis Oskar-kinopremion kiel Plej Bona Reĝisoro en 1993 por Listo de Schindler kaj en 1998 por Savante Soldaton Ryan. Kvar liaj filmoj, Mandibloj (1975), Rajdantoj de perdita Arko (1981), Eksterterulo (1982), kaj Jurassic Park (1993) siatempe fariĝis la plej sukcesaj filmoj inter ĉiuj filmoj, filmitaj ĝis tiu tempo. Nuntempe la nekorektita sumo de ĉiuj filmoj, kiujn reĝisoris Spielberg superas 8,6 miliardojn da usonaj dolaroj. Forbes-magazino pritaksas la personan havaĵon de Spielberg kiel $3.0 miliardoj.

En la jaro 1994 Steven Spielberg kune kun Jeffrey Katzenberg kaj David Geffen fondis la filman studion DreamWorks, kiu sekve produktis tre sukcesajn animaciajn filmojn kiel Shrek (2001) (la unua filmo, kiu gajnis la Oscar-premion "plej bona animacia filmo"), Shrek 2 (2004), Shark Tale ("Ŝarka Rakonto") (2004), Madagascar ("Madagaskaro", 2005) kaj Over the Hedge ("Super la heĝon", 2006).

Persona vivo

Geedziĝoj kaj infanoj

Inter 1985 kaj 1989 Spielberg estis edziĝinta al la aktorino Amy Irving. Laŭ ilia divorca kontrakto de 1989, ŝi ricevis $100 milionoj de Spielberg post kiam la juĝisto ambigue malakceptis la geedziĝan kontrakton, skribitan sur buŝtuko. Ilia eksedziĝo estis registrita kiel la tria plej multekosta eksedziĝo de eminentuloj en la homa historio.^[2] Post la divorco Spielberg kaj Irving kune okupiĝas pri ilia komuna filo, Max Samuel.

Post la disiĝo Spielberg havis rilatojn kun la aktorino Kate Capshaw, kiun li renkontis dum filmado de Indiana Jones and the Temple of Doom (Indiana Jones kaj Templo de Misfortuno). Ili geedziĝis la 12-an de Oktobro 1991. Capshaw akceptis judismon.^[3] Nuntempe ili migras inter kvar domoj, kiuj apartenas al ili kaj situas en Pacific Palisades (kantono Los-Anĝeleso, Kalifornio); Novjorko; la vilaĝo East Hampton (kantono Suffolk de Nov-Jorkio) kaj Naples, Florido.

La familio Spielberg-Capshaw havas sep infanojn:

• Jessica Capshaw (naskiĝtago: la 8-an de aŭgusto 1976) -- la filino el la antaŭa geedziĝo de Kate Capshaw al Robert Capshaw
• Max Samuel Spielberg (naskiĝis la 13-an de Junio 1985) - la fiilo de Spielberg el ties antaŭa geedziĝo al la aktorino Amy Irving
• Theo Spielberg (n. 1988) - la filo, adotita de Capshaw antaŭ ŝia edziniĝo al Spielberg, kiu poste ankaŭ adoptis lin ^[4]
• Sasha Rebecca Spielberg (n. la 14-an de majo 1990, Los-Anĝeleso)^[5][6]
• Sawyer Avery Spielberg (n. la 10-an de narto 1992, Los-Anĝeleso)^[7]
• Mikaela George (n. la 28-an de februaro 1996) - adoptita kune kun Kate Capshaw
• Destry Allyn Spielberg (n. la 1-an de decembro 1996)

Politika agado

• Spielberg kutime subtenas la kandidatojn el la Demokratia Partio de Usono. Li donacis pli ol 800 mil usonajn dolarojn al la Demokratia Partio kaj ties membroj. Li estis intima amiko de la eksa prezidento de Usono Bill Clinton kaj li laboris kun li por pretigi la solenan festadon de jarmilo (Millenium) en Usono. Li estis reĝisoro de la 18-minuta filmo por la projekto, laŭ la scenaro de John Williams kaj sub la titolo The American Journey ("Usona vojaĝo). Tiu filmo estis montrita dum la Jarmila Ĉefkoncerto (Millenium Gala) en Usono la 31-an de Decembro, 1999 en la Nacia Halo ĉe la "reflektiĝanta baseno", kiu situas ĉe la bazo de la Memorejo pri Lincoln en Vaŝingtono.^[8]

Filmografio

Sube estas plena filmografio de Steven Spielberg, kiu inkluzivas la filmojn, kie li rolas kiel reĝisoro, filmproduktoro kaj aktoro.

Interesa fakto pri li estas, ke li tre arde protektas sian nomon. Se li estas direktoro aŭ ĉefdirektoro de la filmo, kiu, laŭ lia sento, ne atingas liajn proprajn kriteriojn de kvalito, li petas, ke lia nomo malaperu de la listo de filmproduktintoj.

Filmoj

Jaro	Filmo/Esperanta titolo	Rolas kiel
		Reĝisoro	Direktoro	Scenaristo	Aktoro	Rolas (kiel)
1964	Firelight/Fajrolumo	Jes		Jes
1968	Amblin'	Jes		Jes
1971	Duel/Duelo	Jes
1974	The Sugarland Express/La Sukerolanda Ekspreso	Jes
1975	Jaws/Makzeloj	Jes			Jes	Li voĉigas la radio-intervuiton en la Orca's-radio.
1977	Close Encounters of the Third Kind/Apudaj Renkontoj de la tria speco	Jes		Jes
1978	I Wanna Hold Your Hand/Mi volas teni vian manon		Jes
1979	1941	Jes
1980	The Blues Brothers/La Bluz-Fratoj				Jes	Klerko en la ofico de Cook County Assessor
	Used Cars/Uzataj Aŭtoj		Jes
1981	Continental Divide/Kontinenta dividiĝo		Jes
	Raiders of the Lost Ark/La Rajdantoj de la perdita arko	Jes
1982	E.T. the Extra-Terrestrial/E.T. la eksterterulo	Jes	Jes
	Poltergeist/		Jes	Jes	Jes
1983	Twilight Zone: The Movie/Krepuska Areo: La Filmo	Jes	Jes
1984	Gremlins/Gremlenoj		Jes		Jes	Homo en elektrizita rulseĝo
	Indiana Jones and the Temple of Doom/Indjana Ĝoŭns kaj la Templo de destino	Jes
	Room 666/Ĉambro 666				Jes	Sin mem
1985	Back to the Future/Reiro al la estonteco		Jes
	The Color Purple/La Purpura Koloro	Jes
	The Goonies/		Jes	Jes
	Young Sherlock Holmes/Juna Ŝerloko Holmso		Jes
1986	An American Tail/Usona Vosto		Jes
	The Money Pit/La Mona amaso		Jes
1987	Batteries not included/Ne inkluzivitaj baterioj		Jes
	Empire of the Sun/Imperio de la Suno	Jes	Jes
	Harry and the Hendersons/Hari kaj familio Herderson		Jes
	Innerspace/Interna kosmo		Jes
1988	The Land Before Time/La Antaŭtempa Lando		Jes
	Who Framed Roger Rabbit/Kiu fiaskigis Roĝer Rabit		Jes
1989	Always/Ĉiam	Jes	Jes
	Back to the Future Part II/Reiro al la estonteco 2		Jes
	Dad/Paĉjo		Jes
	Honey, I Shrunk the Kids/Karulo, mi malgrandigis la infanojn		Jes
	Indiana Jones and the Last Crusade/Indjana Ĝons kaj la lasta krucmilito	Jes
1990	Arachnophobia/Araneofobio		Jes
	Back to the Future Part III/Reiro al la estonteco 3		Jes
	Gremlins 2: The New Batch/Gremlenoj 2: La nova generacio		Jes
	Joe Versus the Volcano/Joĉjo kontraŭ la vulkano		Jes
	Roller Coaster Rabbit/		Jes
1991	A Wish for Wings That Work/Deziro por flugiloj kiuj funkcias		Jes
	An American Tail: Fievel Goes West/Usona Vosto: Fajvel iras Okcidenten		Jes
	Cape Fear/kabo Timo		Jes
	Hook/Hoko	Jes
	Listen Up!: The Lives of Quincy Jones/Aŭskultu, do!: La vivoj de Kvinsi Ĝoŭns				Jes	Sin mem
	Tiny Toon Adventures: How I Spent My Vacation/Etaj Komiksulaj aventuroj: kiel mi pasigis mian ferion		Jes
1992	The Magical World of Chuck Jones/La Magia Mondo de Ĉak Ĝoŭns				Jes	Sin mem
1993	Jurassic Park/	Jes	Jes
	Schindler's List/Listo de Ŝindler	Jes	Jes
	We're Back! A Dinosaur's Story/		Jes
1994	The Flintstones/ "La ŝtonepokuloj"		Jes
1995	Casper/ Kasparo (tre juna fantomo)		Jes
	Survivors of the Holocaust/ Pretervivinbtoj de la Holokaŭsto		Jes
1996	AFI Lifetime Achievement Awards: Clint Eastwood				Jes	Sin mem
	Balto		Jes
	The Universal Story/La Universala Historio				Jes	Sin mem
	Twister/		Jes
1997	Amistad	Jes	Jes
	Men in Black/Nigrevestitaj Viroj		Jes
	The Lost World: Jurassic Park/	Jes
1998	Saving Private Ryan/Savante Soldaton Rajan	Jes	Jes
	The Last Days/La Lastaj Tagoj		Jes
	The Mask of Zorro/La Masko de Zorro		Jes
	Deep Impact/		Jes
	Invasion America/		Jes
1999	Forever Hollywood/Por ĉiam Holivudo				Jes	Sin mem
	The Last Movie: Stanley Kubrick & "Eyes Wide Shut"/				Jes	Sin mem
	Wakko's Wish/		Jes
2000	Chuck Jones: Extremes and Inbetweens - A Life in Animation/		Jes
	Shooting War/		Jes
2001	A.I. Artificial Intelligence/'A.I. Artefarita Inteligenteco	Jes	Jes	Jes
	Jurassic Park III/		Jes
	Price for Peace: From Pearl Harbor to Nagasaki/		Jes
	Stanley Kubrick: A Life in Pictures/				Jes	Sin mem
	Vanilla Sky/				Jes	Gasto ĉe la festeno de Aames
2002	Austin Powers in Goldmember/				Jes	Sin mem
	Catch Me If You Can/Kaptu min se vi povas	Jes	Jes
	Men in Black II/		Jes
	Minority Report/	Jes
2003	Double Dare/				Jes	Sin mem
2004	Cecil B. DeMille: American Epic/				Jes	Sin mem
	Imaginary Witness: Hollywood and the Holocaust/				Jes	Sin mem
	The Cutting Edge: The Magic of Movie Editing/				Jes	Sin mem
	The Terminal/	Jes	Jes
2005	Boffo! Tinseltown's Bombs and Blockbusters/				Jes	Sin mem
	Memoirs of a Geisha/		Jes
	Munich/	Jes	Jes
	The Legend of Zorro/La Legendo de Zorro		Jes
	War of the Worlds/	Jes
	Directed by John Ford				Jes	Sin mem
2006	Flags of Our Fathers/		Jes
	I Only Wanted to Live/		Jes
	Letters from Iwo Jima/		Jes
	Monster House/		Jes
	Searching for Orson/		Jes
	The Shark Is Still Working/				Jes	Sin mem
2007	Fog City Mavericks: The Filmmakers of San Francisco/				Jes	Sin mem
	Spielberg on Spielberg/				Jes	Sin mem
	Disturbia/		Jes
	Transformers/		Jes
2008	Indiana Jones and the Kingdom of the Crystal Skull/Indjana Ĵones kaj la Reĝlando de la kristala kranio	Jes
	Eagle Eye/Agla Okulo		Jes
2009	The Trial of the Chicago 7/		Jes
	Transformers: Revenge of the Fallen/		Jes
	The Lovely Bones/		Jes
2010	Hereafter/		Jes[9]
2011	Lincoln/	Jes	Jes
	When Worlds Collide/		Jes
	The Adventures of Tintin: Secret of the Unicorn/La Aventuroj de Tinĉjo: La Sekreto de la Unukornulo	Jes	Jes
	Interstellar/	Jes	Jes
Jaro	Filmo	Reĝisoro	Direktoro	Scenaristo	Aktoro	Rolas (kiel)

Finance plej sukcesaj filmoj

Sube estas la listo de 10 finance plej sukcesaj filmoj, en kiuj Spielberg partoprenis. Tiu listo ne enhavas filmojn, kie li nur aperas en epizoda rolo.

Rango	Titolo	Sumo enspezo (USD)
1	E.T.: The Extra-Terrestrial	435 milionoj
2	Jurassic Park	357 milionoj
3	Indiana Jones and the Kingdom of the Crystal Skull	317 milionoj
4	Jaws	260 milionoj
5	Raiders of the Lost Ark	242 milionoj
6	War of the Worlds	234 milionoj
7	The Lost World: Jurassic Park	229 milionoj
8	Saving Private Ryan	217 milionoj
9	Indiana Jones and the Last Crusade	197 milionoj
10	Indiana Jones and the Temple of Doom	180 milionoj

Premioj kaj nomumoj

Nomumoj por la Oskar-kinopremio "La plej elstara reĝisoro"

• 1977 - Close Encounters of the Third Kind
• 1981 - Raiders of the Lost Ark
• 1982 - E.T. the Extra-Terrestrial
• 1993 - Schindler's List (gajninta)
• 1998 - Saving Private Ryan (gajninta)
• 2005 - Munich^[10]

Nomumoj por la Oskar-kinopremio "La plej elstara filmo"

• 1975 - Jaws
• 1981 - Raiders of the Lost Ark
• 1982 - E.T. the Extra-Terrestrial
• 1985 - The Color Purple
• 1993 - Schindler's List (gajninta)
• 1998 - Saving Private Ryan
• 2005 - Munich
• 2006 - Letters from Iwo Jima (producer)^[11]

Referencoj

1. McBride, Joseph. Steven Spielberg. Faber and Faber. ISBN 0-571-19177-0., page 37
2. "'Most costly' celebrity divorces", BBC NEWS.
3. Pogrebin, Abigail. Stars of David: Prominent Jews Talk about Being Jewish. Bantam Dell Pub Group. ISBN 0767916123.
4. Arkivita kopio. Arkivita el la originalo je 2010-03-09. Alirita 2010-02-20.
5. Biography for Sasha Spielberg. IMDb. Alirita 15-a de januaro 2008.
6. California Birth Index
7. California Birth Index
8. "The Clinton's Showbiz Celebration", BBC News. Kontrolita 21-a de oktobro 2006.
9. Bryce Dallas Howard Touched By Death in Eastwood's 'Hereafter'
10. Academy of Motion Picture Arts and Sciences, Academy Awards Database; "Steven Spielberg, Directing nominations"; Vizitita la 13-an de Januaro, 2009; link.
11. Academy of Motion Picture Arts and Sciences, Academy Awards Database; "Steven Spielberg, Best Picture nominations"; Vizitita la 13-an de Januaro, 2009; link.

Eksteraj ligiloj

• Steven Spielberg en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)
• Kategorio Steven Spielberg en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)
• Steven Spielberg en la Vikicitaro (Kolekto de citaĵoj)

• Steven Spielberg ĉe AllMovie (angle)

PeEnEo: 107843 GND: 118812068 LCCN: n79148103 VIAF: 111553324 ISNI: 0000000121478992 LIBRIS: 277984 SUDOC: 027648540 BNF: 11925337n ULAN: 500330922 MBA: b3721f66-4379-44d1-947a-79d1c95b6b9f NLA: 35750976 NDL: 00475426 BIBSYS: 90116975 NKC: jn20011211018 ICCU: CFIV009729 BNE: XX911658 Toolserver: viaf/111553324