Nacisocialisma Germana Laborista Partio (germane Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei, NSDAP) estis naziisma politika partio en Germanio. Ĝi ekestis je la 24-a de februaro 1920 post nomŝanĝo de Deutsche Arbeiterpartei (fondita je la 5-a de januaro 1919).
| Nacisocialisma Germana Laborista Partio | ||
|---|---|---|
| Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei | ||
 | ||
.svg) | ||
 | ||
| gvidanto-partio politika partio en Germanio ekspartio  | ||
| Komenco | 24-a de februaro 1920 vd | |
| Fino | 10-a de oktobro 1945 vd | |
| Antaŭe | Germana Laboristpartio • Deutschnationale Volkspartei • Sudetgermana partio vd | |
| Poste | Novnaziismo • Socialist Reich Party • Nigra Fronto vd | |
| Lando(j) | Vajmara Respubliko • Nazia Germanio vd | |
| Sidejo | Munkeno (1930-1945 Braunes Haus) | |
| Ideologio |
naziismo • germana naciismo • iredentismo • militarismo • antisemitismo • antikomunismo • socia konservativismo • kontraŭslavismo • rasismo • totalismo | |
| Fondinto(j) | Anton Drexler vd | |
| Estr(ar)o | Adolf Hitler (1921–1945) | |
| Posedatoj | Braunes Haus Völkischer Beobachter The Quai Malaquais and the Institute (en)  Kaufhaus Jonass Der Angriff vd | |
| Notoj | koloroj nigra blanka ruĝa | |
| Jura formo | partio | |
.svg) | ||
| gvidanto-partio • politika partio en Germanio • ekspartio | ||
| Ideologio | naziismo | |
| Reichstag (1938) |
813 / 813 | |
| Membroj | 8,5 milionoj (1945) | |
| Ĵurnalo | Völkischer Beobachter | |
| Junulara organizaĵo | Hitlerjugend | |
| Studenta organizaĵo | Germana Ligo de Naziaj Studentoj | |
Dum la 1920-aj jaroj la partio, kiu komence klopodis imiti la ekzemplon de la itala faŝismo, provis kolekti homojn malkontentajn pri la situacio en la postmilita (kaj postmonarkia), ekonomie kaj sociale kriza Germanio, sed la membronombro kaj balotrezultoj de la "nazioj" longe restis malgrandaj. Tio rapide ŝanĝiĝis ekde la tutmonda ekonomia krizo de 1929. Post maldaŭra malpermeso post la puĉfarprovo de 1923 fondiĝis kelkaj posteulaj organizaĵoj, kiel ekz. Großdeutsche Volksgemeinschaft.
Je la 30-a de januaro 1933 NSDAP eniris la registaron kaj la nazia gvidulo Adolf Hitler iĝis regna kanceliero. Baldaŭ poste la partio forigis ĉiujn aliajn partiojn, demokratiajn instituciojn kaj rajtojn. Hitler preparis kaj realigis la Duan Mondmiliton kaj amasan murdadon de civiluloj de multaj etnoj en la germane okupataj partoj de Eŭropo. Sed la gvido ne estis en la partio mem, kiu estis nur instrumento.
Post la milito, en septembro 1945, la venkintaj landoj malpermesis NSDAP kaj la propagandon de ĝia ideologio nacisocialismo.
Parlamentaj elektaj rezultoj en Nazia Germanio
Parlamentaj elektoj de novembro 1933 en Nazia Germanio
| Politika partio | Voĉdonoj | % | Seĝoj |
|---|---|---|---|
| Nazia partio | 39,655,224 | 92.11 | 661 |
| Kontraŭ voĉdonoj | 3,398,249 | 7.89 | – |
| Malvalidaj voĉdonoj | |||
| Entute | 43,053,473 | 100 | 661 |
| Registritaj balotantoj | 45,178,701 |
95.30 | – |
| Fonto: Nohlen & Stöver | |||
Germana parlamenta elekto de 1936
| Politika partio | Voĉdonoj | % | Seĝoj |
|---|---|---|---|
| Nazia partio | 44.462.458 | 98.80 | 741 |
| Kontraŭ voĉdonoj | 540.244 | 1.20 | – |
| Malvalidaj voĉdonoj | |||
| Entute | 45,002,702 | 100 | 741 |
| Registritaj balotantoj | 45,455,217 | 99.00 | – |
| Fonto: Nohlen & Stöver | |||
Germana parlamenta elekto de 1938
| Politika partio | Voĉdonoj | % | Seĝoj |
|---|---|---|---|
| Nazia partio | 44,451,092 | 99.01 | 813 |
| Kontraŭ voĉdonoj | 443,023 | 0.91 | – |
| Malvalidaj voĉdonoj | 69,890 | 0.08 | – |
| Entute | 44,964,005 | 100 | 813 |
| Registritaj balotantoj | 45,149,952 | 99.59 | – |
| Fonto: Direct Democracy | |||
Supera regopovo
Fronte de la partio estis Führer Adolf Hitler. Lia anstataŭanto ekde la 21-a de aprilo 1933 ĝis la 10-a de majo 1941 estis Rudolf Hess. Poste sekvis 18 superaj komisaroj. Jen kelkaj el ili:
Vidu ankaŭ
- Nacisocialismo
- Nazia Germanio
- naziismo
- novnaziismo
- totalismo
- Sturmabteilung
- Heil Hitler
- Anschluss
- svastiko
- koncentrejo
- krimoj kontraŭ la homeco
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
