John Flamsteed

John FLAMSTEED FRS (19a de Aŭgusto 1646 – 31a de Decembro 1719) estis angla astronomo kaj la unua Reĝa Astronomo. Lia ĉefaj atingoj estis la preparado de 3000-stela katalogo, nome Catalogus Britannicus, kaj de stelatlaso nomita Atlas Coelestis, ambaŭ publikigitaj postmorte. Li ankaŭ faris la unuajn registritajn observojn de Urano, kvankam li erare katalogis ĝin kiel stelo “34 Tauri”, kaj li metis la fundamentan ŝtonon por la Royal Greenwich Observatory.^[1]

John Flamsteed
Persona informo
Naskiĝo	19-an de aŭgusto 1646 (1646-08-19) en Denby,  Reĝlando Anglio
Morto	31-an de decembro 1719 (1719-12-31) (73-jaraĝa) en Burstow,  Reĝlando de Granda Britio
Tombo	Church of St Bartholomew (en) , in the chancel 51.155909 °N, 0.124867 °U / 51.155909; -0.124867 (mapo)
Lingvoj	angla
Ŝtataneco
Alma mater	Jesus College (1670–) Derby School (en) (–1662) Universitato de Kembriĝo (–1674)
Familio
Edz(in)o	Margaret Flamsteed (en)
Okupo
Okupo	astronomo
Verkoj	Reĝa Observatorio de Grenviĉo Atlas Coelestis Historia Coelestis Britannica nomsistemo de Flamsteed projekcio de Sanson-Flamsteed
v • d • r

Biografio

En februaro 1676, li estis akceptita kiel membro de la Royal Society, kaj en julio li translokiĝis al la Observatorio de Greenwich, kie li loĝis ĝis 1684, kiam li estis nomumita pastro de la paroĥejo de Burstow, Surrey.^[2] Li restis ĉe tiu posteno, same kiel ĉe tiu de "Reĝa Astronomo", ĝis sia morto.

Li kalkulis precize la suneklipsojn de 1666 kaj 1668. En 1672 li faris precizajn observojn por determini la valoron de la suna paralakso: li atingis 10" (la reala valoro estas 8.79"). La 16an de aŭgusto 1680 li katalogis stelon 3 Cassiopeiae, kiun postaj astronomoj ne trovis kaj dubis ĉu temis pri eksplodo de supernovao aŭ pri observararo fare de Flamsteed.^[3]

Li estas memorita ankaŭ pro siaj konfliktoj kun Isaac Newton, tiam prezidanto de la Royal Society, kiu klopodis ŝteli kelkajn el la malkovroj de Flamsteed por sia propra laboro. Newton trompis Flamsteed uzante reĝan edikton, kaj publikigis la trovojn sen atribui ilin al Flamsteed. Kelkajn jarojn poste, Flamsteed sukcesis aĉeti la plej parton de la ekzempleroj de tiu libro, kaj publike bruligis ilin antaŭ la Reĝa Observatorio.

La asteroido 4987 Flamsteed estas tiel nomita liahonore.^[4]

Notoj

1. Howse, Derek (1997). Greenwich Time and Longitude. Philip Wilson. pp. 44–45. ISBN 0856674680.
2. Rees, Martin (Introduction). "The Life of John Flamsteed: Britain's First Royal Astronomer". Amber Valley Borough Council. Alirita la 28an de Novembro 2021.
3. Ashworth, William (1980). "A Probable Flamsteed Observation of the Cassiopeia-A Supernova". Journal for the History of Astronomy. 11: 1. Bibcode:1980JHA....11....1A. doi:10.1177/002182868001100102. S2CID 121684168.
4. "IAU Minor Planet Center (4987) Flamsteed = 1980 FH12 = 1983 BV = 1990 D". Minor Planet Center. International Astronomical Union. Alirita la 28an de Novembro 2021.

Bibliografio

• Die große Flamsteed-Edition, Himmelskartographie von 1776 bis 1805, 94 originalgetreu faksimilierte Himmelskarten, Albireo Verlag Köln, 2017, (ISBN 978-3-9816040-3-0).
• The correspondence of John Flamsteed, the first Astronomer Royal compiled and edited by Eric G. Forbes, ... Lesley Murdin and Frances Willmoth. Bristol: Institute of Physics Publishing, 1995–2002 (ISBN 0-7503-0147-3) (v. 1); (ISBN 0-7503-0391-3) (v. 2) ; (ISBN 0-7503-0763-3) (v.3)
• The Gresham lectures of John Flamsteed, edited and introduced by Eric G. Forbes. London: Mansell, 1975 (ISBN 0-7201-0518-8)
• Newton's Tyranny: The Suppressed Scientific Discoveries of Stephen Gray and John Flamsteed, David H. Clark & Stephen H.P. Clark. W. H. Freeman, 2001 (ISBN 0-7167-4701-4)

Eksteraj ligiloj

• John Flamsteed en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)
• Kategorio John Flamsteed en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)

• Online catalogue of Flamsteed's working and personal papers (part of the Royal Greenwich Observatory Archives held at Cambridge University Library) Arkivigite je 2023-03-04 per la retarkivo Wayback Machine
• Baily, Francis (1835) An account of the Rev John Flamsteed, at archive.org, enhavanta la rakonton de Flamsteed pri la konflikto kun Newton kaj nombrajn leterojn
• John Flamsteed Biography (SEDS)
• Rare book collection at the Vienna Institute of Astronomy
• Flamsteed biography
• Atlas Coelestis, 1729 edition – Full digital facsimile, Linda Hall Library.
• Atlas Céleste de Flamstéed , 1776 French edition reproduced by J. Fortin Arkivigite je 2020-02-25 per la retarkivo Wayback Machine – Full digital facsimile, Linda Hall Library.
• Flamsteed Astronomy Society
• Atlas coelestis, Londra Edizione del 1753 da www.atlascoelestis.com
• Atlas coelestis, Londra Edizione del 1753 colorata a mano da www.atlascoelestis.com

PeEnEo: 746274 GND: 119325748 LCCN: n84155703 VIAF: 64164356 ISNI: 0000000083889028 SUDOC: 050329790 BNF: 153291158 13524243n, 153291158 NLA: 35088051 NDL: 00466530 BIBSYS: 90163701 NKC: xx0247070