Januaro de 2010

Jen listo de okazaĵoj en januaro 2010.

januaro
lu	ma	me	ĵa	ve	sa	di
1	2	3	4	5	6	7
8	9	10	11	12	13	14
15	16	17	18	19	20	21
22	23	24	25	26	27	28
29	30	31
aranĝo de 2024 tagoj

1-a de januaro

• Komenciĝas la jaro 2010.
• La registaro de Hispanio transprenas la laŭvican sesmonatan prezidantecon pri la Konsilio de la Eŭropa Unio.
• Ne malpli ol 75 personoj mortis en Pakistano pro terorisma eksplodo dum volejbala matĉo inter du vilaĝaj teamoj.

4-a de januaro

• En Helsinko duetaĝa vagono de interurba trajno estis perdita dum manovrado kaj koliziis kun hotelo „Holiday Inn“, serioze damaĝinte la konstruaĵon. En la vagono estis ĝia konduktoro, li vundis brakon, forestas aliaj viktimoj de la serioza akcidento.

7-a de januaro

• En Egiptio nekonatoj pafis el preterveturanta aŭto en la amason de kristanaj kredantoj, festantaj Kristnaskon laŭ la julia kalendaro. Mortis 6 kredantoj. Koptoj-kristanoj okazigis protestajn agojn tra la sudo de la nord-afrika lando.

8-a de januaro

• Post pli ol jarlonga paŭzo restariĝis aera transportado inter Rusio kaj Kartvelio. Aerbuso Jak-42 de Georgian Airways venis el Tbiliso en Moskvon. Okazas traktado pri starigo de regulaj flugoj.
• Multetaĝa konstruaĵo, apartenanta al la ministerio pri justico, ruiniĝis en Tbilisa urboparto Ortaĉala. Du riparistoj pereis.

9-a de januaro

• Pro forta tertremo en la nordo de Kalifornio, kelkmil personoj restis sen elektro.
• Guberniestro de Okinavo petis pri forigo de usonaj trupoj el tiu suda prefekturo de Japanio.

10-a de januaro

• En Parizo mortis kantisto Mano Solo.
• La unua bloko de la atomcentralo en Volgodonsk (Rusio) estas haltigita por urĝa riparo. Difektiĝis ĝia vaporgenerilo.
• En Kroatio okazas la dua rondo de prezidentaj elektoj. Venkis Ivo Josipović.

11-a de januaro

• En kadukulejo en Amsterdamo forpasis la 100-jaraĝa nederlandanino Miep Gies, kiu helpis judan knabinon Anne Frank kaj ties familion kaŝi sin dum la nazia okupado. Nome ŝi poste savis la faman taglibron de Anne kaj transdonis ĝin al ŝia patro Otto Frank post reveno de li el koncentrejo.
• En Kartvelio finiĝis la asizo pri la ribelo en la militbazo "Muĥrovani" (apud Tbiliso), okazinta samjare la 5-an de majo. Tri akuzintaj oficiroj estis kondamnitaj al 19, 28 kaj 29 jaroj de malliberigo. Ili daŭre neas siajn kulpojn.
• En Parizo mortis kino-reĝisoro Éric Rohmer.

12-a de januaro

• Haitio: tertremo de magnitudo 7 sur la skalo de Richter trafis la ĉefurbon Portoprinco je la 16:53 horo de Haitio. Ĉefaj konstruaĵoj ruiniĝis kaj telekomunikoj misfunkcias. La morgaŭon, la haitia ĉefministro raportas pri pli ol 100,000 mortintoj.

13-a de januaro

• Estis arestita supozata murdisto de la 60-jara stiristo de la neĝoplugilo, mortpafita la 26-an de decembro 2009 en Moskvo. Tiu evidentiĝis esti 39-jara milicia subkolonelo Anatolij Maurin. Li trabatis el traŭmatiga pafilo arterion ĉe la gambo de la stiristo kaj tiu mortis en la maŝino post kelkaj minutoj pro sangoperdo. Kverelo inter ili estiĝis pro hazarda gratado de la ĵipo de subkolonelo.

15-a de januaro

• Jam ĉirkaŭ 30 mil viktimoj de la tertremo estis enterigitaj en amasaj tomboj ekster Portoprinco, plejparto de tiuj mortintoj neniam estos rekonitaj. Mankas trinkebla akvo, manĝaĵo, kuraciloj, malfacilas spiri.
• La lasta tago de permesita agitado en Ukrainio antaŭ la dimanĉaj prezidentaj elektoj en tiu lando. 18 kandidatoj konkuros pri la plej alta posteno.
• Serbio devokis sian ambasadoron el Montenegro post kiam tiu eksa jugoslavia ŝtato anoncis pri la planoj establi diplomatiajn rilatojn kun Kosovo.
• Super unu el moskvaj stratoj granda ekrano, kiu normale enhavas informon pri la trafiko, dum kelkaj minutoj montris pornografion. Tio paralizis trafikon en la strato kaj, post kiam amatoraj kadroj de la evento aperis en Interreto, kaŭzis grandan skandalon. Inter la versioj: revenĝo de maldungita administranto de la reklama reto.

16-a de januaro

• En filantropa kristnaska aŭkcio la foto "Tobolska kremlo" fare de la rusia prezidanto Dmitrij Medvedev estis vendita kontraŭ 51 milionoj da rubloj (ĉ. 1,723 miliono da usonaj dolaroj). Per tio ĝi okupis la kvaran lokon inter la plej multekostaj fotoj en la mondo. Medvedev estas konata kiel fervora fotografemulo, liaj verkoj estas prezentataj sur la prezidanta retpaĝo. En la antaŭjara aŭkcio la pentraĵo fare de la eks-prezidanto Vladimir Putin estis vendita kontraŭ 37 milionoj da rubloj.

17-a de januaro

• La dekstrisma kandidato Sebastián Piñera venkis en la prezidentaj elektoj de Ĉilio, fronte al Eduardo Frei.

18-a de januaro

• Matene oni sciigis, ke en amastombejoj en Haitio jam estas enterigitaj ĉirkaŭ 80 miloj da viktimoj de la tertremo. La totalan kvanton de pereintoj oni taksas ĉirkaŭ 200 miloj da homoj. Antaŭnokte la polico ankaŭ pafmortigis 20 marodantojn, kiujn tre amasas en la insulo.
• La turka teroristo Mehmet Ali Ağca estis liberigita en Turkio, pasiginte entute 29 jarojn en malliberejoj. Lasinte prizonon li tuj anoncis sin kiel Jesuo Kristo kaj deklaris, ke la mondo pereos ĝis la fino de la 21-a jarcento.
• Somaliaj piratoj liberigis la grekan naftaŝipon "Maran Centaurus" kontraŭ elaĉeto inter 5 kaj 7 milionoj da usonaj dolaroj. Ŝipo kun 275 miloj da tunoj da nafto estis ostaĝigita de 9 armitaj piratoj sur du boatoj la 29-an de novembro 2009. Tio estis la plej grava elaĉeto en historio de la somalia pirateco.
• En 10-a horo la grupo da teroristoj-kamikazoj invadis la centrajn kvartalojn de Kabulo (Afganujo). Ili atakis oficejojn de la ministerioj pri financo kaj justico, kaj «Kabul-bankon». Ĉirkaŭaĵo estis blokita de registaraj militfortoj kaj post tri horoj la atako estis debatita. 5 homoj pereis (inkluzive policiston kaj infanon) kaj ĉirkaŭ 20 estis vunditaj.

19-a de januaro

• En Rusio estis establita la 8-a, Nord-Kaŭkazia federacia distrikto, konsistanta el Ĉeĉenio, Dagestano, Inguŝio, Kabardio-Balkario, Karaĉajio-Ĉerkesio, Nord-Osetio kaj Stavropola regiono.

20-a de januaro

• En Haitio okazis ripeta tertremo de magnitudo 6,1 sur la skalo de Richter. Informo pri detruado mankas.

21-a de januaro

• En Moldava Respubliko estis trovita la originalo de la Deklaracio pri sendependiĝo de 1991. Ĝi malaperis la 7-an de aprilo 2009, kiam dum tumultoj, amasoj da opoziciuloj kaptis la parlamenton kaj disbatis ĉion en ĝi. La nacian relikvion iuj junuloj trovis en la amasego da rubaĵo apud la parlamento.
• En la okcidenta parto de Kartvelio okazis tertremo de magnitudo 6,1 sur la skalo de Richter. Informo pri detruado mankas. La epicentro troviĝis en Onia distrikto. Samtage la tertremoj okazis en la Filipinoj (de magnitudo 5,4), en Pacifika Oceano, ĉe bordo de Tongo (de magnitudo 5,1), kaj ĉe marbordo de Argentino (de magnitudo 5,3).

22-a de januaro

• Pricewaterhouse Coopers publikigis raporton, laŭ kiu ekonomio de Rusio ĝis 2030 estos la plej granda en Eŭropo. Samtempe MEP de 7 plej grandaj evolulandoj (Ĉinio, Barato, Brazilo, Rusio, Meksiko, Indonezio kaj Turkio) superos tiun de G7.
• La niĝeria armeo okupis la urbon Ĝos, la ĉefurbon de la subŝtato Plato, kie la 17-an de januaro ekflamis interpuŝiĝoj inter kristanoj kaj islamanoj. Entute pereis ĉirkaŭ 460 homoj, inkluzive 200 islamanojn kaj 65 kristanojn en la urbo mem.
• La ukraina prezidanto Viktor Juŝĉenko titoligis la faman ukrainan nazion Stepan Bandera kiel Heroo de Ukrainio. Ĉi tio estas la plej grava ukrainia premio.
• En Novorossijsk estis arestita Aleksej Dimovskij, la milicia majoro, kiu la 5-an de novembro 2009 alparolis per filmeto, enmetita de li en sia retpaĝo, al rusia ĉef-ministro Vladimir Putin kun akra kritiko de la situacio en la rusia milico. De tiam li multe elpaŝadis publike. Potenculoj akuzas lin pri fraŭdo.
• Estis sciigite, ke pornografian filmeton, montritan la 14-an de januaro sur granda ekrano en unu el moskvaj stratoj, oni lanĉis el Grozno.
• La prezidanto de Tatarstano Mintimer Ŝajmijev petis la rusian prezidanton Dmitrij Medvedev, dum ilia renkontiĝo, ne kandidatigi lin por nova prezidanta limtempo. Liaj plenpovoj finiĝos la 25-an de marto. Ŝajmijev regis Tatarstanon ekde 1991 kaj estis la unua prezidanto de la respubliko.

23-a de januaro

• La haitia registaro anoncis pri ĉesigo de serĉada-savaj laboroj. Dum 10 tagoj estis savitaj 132 mil homoj. La kvanton de pereintoj oni taksas kiel pli ol 111 miloj da homoj, 194 miloj estis vunditaj, 609 miloj restis senhejme. Laŭ iuj taksoj, entute pereis ĉirkaŭ 200 miloj da homoj.
• Forpasis la usona britdevena aktorino Jean Simmons. Ŝi havis 80 jarojn.

25-a de januaro

• Ekfluginte el Bejruto, pasaĝera aviadilo Boeing-737 falis en maron pro la fulmo, kiu trafis en ĝin. 52 el 85 pasaĝeroj estis civitanoj de Libano, vojaĝantaj al Adis-Abebo.

27-a de januaro

• En Novjorko forpasis Lee Archer, la unua kaj sola afrik-usonano, kiu havis la titolon "majstro-piloto". Li batalis dum la Dua mondmilito en ĉasaviadilo kaj paffaligis kvin malamikajn aviadilojn. Li havis 90 jarojn.
• En la urbo Cornish (Nov-Hampŝiro) forpasis la mondfama usona verkisto Jerome David Salinger. Ek de 1965 li rifuzis publikaĵojn kaj intervjuojn. Li havis 91 jarojn.

28-a de januaro

• La fama usona kinokompanio Miramax Films anoncis sian likvidon. Ĝi estis la plej granda sendependa filmproduktisto en la lando.
• En 8:15 (loka horo) militaj ŝipoj de Nord-Koreio bombardis la maran teritorion de Sud-Koreio. Antaŭtage ili ankaŭ pafis direkte al najbara lando.
• La haitia prezidanto René Préval deklaris, ke viktimoj de la tertremo iĝis 170 000 homoj.
• La eksigita hondura prezidanto Manuel Zelaja lasis la brazilan ambasadorejon en Tegucigalpo kaj, akompanita de la dominga prezidanto Leonel Fernández Reyna kaj novelektita hondura prezidanto Porfirio Lobo Sosa, foriris al Domingo. En la ambasadorejo li kaŝis sin dum pli ol 4 monatoj.
• Mahinda Rajapaksa estis deklarita venkinto de la prezidanta balotado en Srilanko. Lia rivalo Sarath Fonseka, la eks-komandestro de la armeaj fortoj de la lando, ne agnoskas sian malvenkon.

29-a de januaro

• La vidvino de la unua rusia prezidanto Naina Jelcina ricevis dokumentojn, atestintaj ke ŝia forpasinta edzo Boris Jelcin iĝis la honora civilulo de la Sverdlovska provinco.
• Rusio subskribis kun Libio kontrakton pri liverado al ĉi tiu araba lando de rusiaj armiloj kontraŭ 1,3 miliardo da eŭroj.
• La rusia ĉasaviadilo de la kvina generacio PAK FA okazigis sian unuan provflugon. Ĝi daŭris ĉirkaŭ 45 minutoj.

30-a de januaro

• Ĉe la limo inter Krasnodara regiono kaj Rostova provinco estis malfermita la unua laŭleĝa kazino „Orakul“ (esperante Orakolo), post kiam ekde la 1-an de julio 2009 kazinoj estis malpermesitaj en Rusio. Atingi la kazinon oni povas per senpagaj busaj veturoj el urboj Krasnodar kaj Rostov-na-Donu.
• La usona tenisistino Serena Williams la kvinan fojon gajnis Australian Open en la virina unuopa ordo.
• Ŝtorma averto en Kemerova provinco de Rusio. Temperaturo falis sub —30 celsiaj gradoj. Meteorologoj taksas la januaron 2010 en okcidenta Siberio je dek gradoj pli malvarma ol averaĝe.

31-a de januaro

• La malavia prezidanto Bingu wa Mutharika estis elektita prezidanto de la Afrika Unio. Li anstataŭas la libian gvidanton Muamar Kadafi.
• En Staples Center (Los-Anĝeleso, Kalifornio) okazis la 52-a ceremonio Grammy Award. Plej grandan kvanton da premioj ricevis Beyoncé Knowles. Post ŝi sekvas jenaj partoprenintoj: Taylor Swift (8 premioj), Black Eyed Peas, Maxwell kaj Kanye West (po 6 premioj), David Guetta, Jay-Z kaj Lady Gaga (po 5 premioj). Al la forpasinta pasintjare Michael Jackson estis prijuĝita la speciala premio Lifetime Achievement Award.

• Kategorio Januaro de 2010 en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)
• Januaro de 2010 en Vikinovaĵoj (Liberaj novaĵoj)