Etila acetato

Etila acetato estas organika kombinaĵo klasita kiel etila estero de la acetata acido, senkolora likvaĵo kun karakteriza dolĉeca odoro kaj uzata kie universala solvanto en gluaĵoj, forigilo de ungolakoj, senkafeinigita teo kaj kafo, kaj cigaredoj. Ĝi estas fabrikata larĝaskale kaj en 1985 la jarproduktado estis ĉirkaŭ 400 mil tunoj. En 2004 1.3 milionoj da tunoj estis produktataj en la tuta mondo.

Etila etanato
Plata kemia strukturo de la Etila acetato
Tridimensia strukturo de la Etila acetato
Alternativa(j) nomo(j)
Etila estero de la acetata acido Estero de la vinagro Etila etanato Acetato de Etilo Äther aceticus
Kemia formulo	C4H8O2
CAS-numero-kodo	141-78-6
ChemSpider kodo	8525
PubChem-kodo	8857
Merck Index	15,3811
Fizikaj proprecoj
Aspekto	senkolora likvaĵo kun etera odoro.
Molmaso	88.11 g·mol-1
Denseco	0.902 g cm−3
Fandpunkto	−83.6 °C
Bolpunkto	77.1 °C
Refrakta indico	${\displaystyle n_{761}^{20}}$ 1,3720
Ekflama temperaturo	−4 °C
Acideco (pKa)	25
Memsparka temperaturo	427 °C
Solvebleco	Akvo: 8.3 g/100 ml Solvebla en etanolo, acetono, duetila etero kaj benzeno
Mortiga dozo (LD50)	5620 mg/kg (buŝe)
Sekurecaj Indikoj
Risko	R11 R36 R66 R67
Sekureco	S16 S26 S33
Pridanĝeraj indikoj
Danĝero Xi Irita F Brulema
GHS etikedigo de kemiaĵoj
GHS Damaĝo-piktogramo
GHS Signalvorto	Damaĝa substanco
GHS Deklaroj pri damaĝoj	H225, H319, H336
GHS Deklaroj pri antaŭgardoj	P210, P233, P240, P305+351+338, P403+235
Escepte kiam indikitaj, datumoj estas prezentataj laŭ iliaj normaj kondiĉoj pri temperaturo kaj premo (25 °C kaj 100 kPa)

Acetato de etila estis unue sintezita en 1759 de la Grafo Louis de Lauragais (1733-1824), iu nobela spertulo pri kemio, per distilado de alkoholo kun koncentrita acetata acido.^[1]

Sintezoj

Sintezo 1

• Preparado per traktado de acetata acido kaj etanolo:

+${\displaystyle {\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}}$+

Sintezo 2

• Preparado per traktado de acetata anhidrido kaj etanolo:

+${\displaystyle {\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}}$+

Sintezo 3

• Preparado per traktado de kloroetano kaj acetata acido:

+${\displaystyle {\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}}$+

Sintezo 4

• Preparado per interagado de natria acetato kaj kloroetano:

+${\displaystyle {\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}}$+

Sintezo 5

• Reakcio de transesterigo inter etila formiato kaj metila acetato:

+${\displaystyle {\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}}$+

Sintezo 6

• Per transigo de la etila radikalo inter etila benzoato kaj acetata acido:

+${\displaystyle {\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}}$+

Reakcioj

Reakcio 1

• Hidrolizo de la benzoata acido:

+${\displaystyle {\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}}$+

Reakcio 2

• Sapigo de la etila acetato:

+${\displaystyle {\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}}$+

Reakcio 3

• Reduktigo de la etila acetato:

${\displaystyle {\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{2[H]}}\,}}}$+

Reakcio 4

• Per transesteriga reakcio inter etila acetato kaj anizila cinamato:

+${\displaystyle {\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}}$+

Reakcio 5

• Reakcio kun klorida acido:

+${\displaystyle {\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}}$+

Reakcio 6

• Reakcio kun amoniako:

+${\displaystyle {\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}}$+

Literaturo

• University of Bristol
• Toxipedia Arkivigite je 2018-04-21 per la retarkivo Wayback Machine
• NIST Chemistry WebBook
• Louisiana State University Arkivigite je 2016-11-28 per la retarkivo Wayback Machine
• Encyclopaedia of Occupational Health and Safety: Guides, indexes, directory, Jeanne Mager Stellman
• Industrial Organic Chemistry, Klaus Weissermel,Hans-Jürgen Arpe
• A Dictionary of Chemistry and the Allied Branches of Other Sciences, Volume 1, Henry Watts
• Toxnet

Kunrilataj kemiaĵoj

• 
  Metila acetato
• 
  Vinila acetato
• 
  Acetata anhidro
• 
  Propila acetato
• 
  Etila metanato
• 
  Butila acetato
• 
  Etila propionato
• 
  Etoksoetila acetato
• 
  Etila glikolato

Vidu ankaŭ

• Acetata anhidrido
• Duetila etero
• Etanolo
• Acetata acido

Referencoj

1. Hand Book of Chemistry, Volume 8, Leopold Gmelin

• Kategorio Etila acetato en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)

Ĉi tiu artikolo ankoraŭ estas ĝermo pri kemio. Helpu al Vikipedio plilongigi ĝin. Se jam ekzistas alilingva samtema artikolo pli disvolvita, traduku kaj aldonu el ĝi (menciante la fonton).