La dentocetacoj (Odontoceti) formas subordon de cetacoj (Cetacea). Male al la bartocetacoj , ili havas dentojn en la makzeloj anstataŭ bartoj . Ili manĝas karnon, ĉefe fiŝojn , sepiojn kaj malofte eĉ marajn mamulojn.
Pliaj informoj Kiel legi la taksonomion, Biologia klasado ...
Kiel legi la taksonomion Dentocetacoj
Troveblo de fosilioj: Plej malfrua Eoceno - Nun
Biologia klasado
Vidu artikolon
Aliaj Vikimediaj projektoj
Fermi
Plimulto de la dentocetacoj estas pli malgranda ol bartocetacoj . Oni listigas nur unu specion ĉe la grandaj cetacoj, nome la kaĉaloton . La ceteraj specioj estas malgrandaj aŭ mezgrandaj. Plua diferenco estas ke la dentocetacoj havas nur unu spirtruon (kaj ne du kiel la bartocetacoj). Ili havas nesimetrian kranion kaj cekumon .
La dentoj de la diversaj specioj estas diverse evoluintaj. Multaj havas eĉ ĝis 100 dentojn kiel ekzemple delfenedoj , male al ili narvalo havas nur unu longan puŝdenton. Ankaŭ ĉe la preskaŭ sendentaj bekocetedoj (Ziphiidae
Plimulto de la dentocetacoj bone naĝas. Multaj delfenoj naĝas saltante.
La voĉesprimo estas tre grava por la dentocetacoj. Krom la multnombrajn aŭdeblajn fajfojn , ili uzas ankaŭ ultrasonajn voĉojn por la eĥolokiĝo . Tiu gravas ĉefe dum ĉasado.
Socia konduto
Ili vivas plej ofte en grupoj ĝis ĉ. dekduopo.
La homo senkompate ĉasis ilin dum la pasintaj jarcentoj. Nun ili estas nur limigite ĉaseblaj, sed la medipoluado minacas ilin.
Oni dividas la dentocetacojn en 9 familiojn:
Detale:
superfamilio : † skvalodojdoj – Squalodontoidea
familio : † agorofiedoj – Agorophiidae
genro : † agorofio – Agorophius
familio : † patriocetedoj – Patriocetidae
genro : † patrioceto – Patriocetus
familio : † mikrozeŭglodedoj – Microzeuglodontidae
genro : † mikrozeŭglodo – Microzeuglodon
familio : † skvalodedoj – Squalodontidae
genro : † skvalodo – Squalodon
genro : † proskvalodo – Prosqualodon
superfamilio : suzuojdoj – Susuoidea
familio : suzuedoj – Susuidae (4 specioj)
genro : † zaraĥo – Zarhachis
genro : † proinio – Proinia
genro : † pontisto – Pontistes
genro : pontoporio – Pontoporia
specio : pontoporio laplata – Pontoporia blainvillei
genro : inio – Inia
specio : amazona inio – Inia geoffroyensis [1]
genro : lipoto – Lipotes
specio : blanknaĝila delfeno – Lipotes vexillifer
genro : suzuo – Susu
specio : suzuo ganga – Susu gangetica
superfamilio : delfenojdoj – Delphinoidea
familio : † eŭrinodelfedoj – Eurhinodelphidae
genro : † eŭrinodelfo – Eurhinodelphis
familio : † hemisintraĥeledoj – Hemisyntrachelidae
genro : † hemisintraĥelo – Hemisyntrachelus
familio : † akrodelfedoj – Acrodephidae
genro : † akrodelfo – Acrodelphis
genro : † pomatodelfo – Pomatodelphis
familio : MONODONEDOJ – Monodontidae (2 specioj)
genro : delfinaptero – Delphinapterus
specio : delfinaptero blanka aŭ beluĥo – Delphinapterus leucas
genro : monodono – Monodon
specio : monodono (narvalo ) – Monodon monoceros
familio : delfenedoj – Delphinidae (41 specioj)
genro : † delfenavo – Delphinavus
genro : † kentriodo – Kentriodon
genro : † makroĥirifero – Macrochirifer
genro : steno – Steno
specio : steno longnaza – Steno bradanensis
genro : sotalio – Sotalia
specio : sotalio amazona – Sotalia fluviatilis
specio : sotalio gujana – Sotalia guianensis
specio : sotalio brazila – Sotalia brasiliensis
specio : sotalio ĉinia – Sotalia chinensis
specio : sotalio bornea – Sotalia borneensis
specio : sotalio bengala – Sotalia lentiginosa
specio : sotalio malabara – Sotalia plumbea
specio : sotalio kamerunia – Sotalia teuszi
genro : stenelo – Stenella
specio : stenelo kopea – Stenella asthenops
specio : stenelo klimena – Stenella clymene
specio : stenelo tristria – Stenella coeruleoalba
specio : stenelo borda – Stenella dubia
specio : stenelo verdkabia – Stenella frontalis
specio : stenelo meksikia – Stenella graffmani
specio : stenelo longakrania – Stenella longirostris
specio : stenelo makulita – Stenella plagiodon
genro : DELFENO – Delphinus
specio : delfeno kutima – Delphinus delphis
specio : delfeno tropika – Delphinus tropicalis
genro : tursiopo – Tursiops
specio : tursiopo saltema – Tursiops truncatus
specio : tursiopo kurba – Tursiops aduncus
genro : lisodelfo – Lissodelphis
specio : lisodelfo perona – Lissodelphis peroni
specio : lisodelfo nigradorsa – Lissodelphis borealis
genro : lagenorinĥo – Lagenorhynchus
specio : lagenorinĥo blankflanka – Lagenorhynchus acutus
specio : lagenorinĥo blanknaza – Lagenorhynchus albirostris
specio : lagenorinĥo bunta – Lagenorhynchus cruciger
specio : lagenorinĥo elektra – Lagenorhynchus electra
specio : lagenorinĥo platfrunta – Lagenorhynchus obliquidens
specio : lagenorinĥo falklanda – Lagenorhynchus thicolea
genro : lagenodelfo – Lagenodelphis
specio : lagenodelfo saravaka – Lagenodelphis hosei
genro : cefalorinĥo – Cephalorhynchus
specio : cefalorinĥo makulkolora – Cephalorhynchus commersoni
specio : cefalorinĥo ĉilia – Cephalorhynchus eutropia
specio : cefalorinĥo novzelanda – Cephalorhynchus hectori
specio : cefalorinĥo kablanda – Cephalorhynchus heavisidei
genro : grampo – Grampus
specio : grampo griza – Grampus griseus
genro : globkapuloj – Globicephala
specio : Nigra globicefalo – Globicephala melas
specio : grandnaza globicefalo – Globicephala macrorhynchus
genro : orcelo – Orcaella
specio : orcelo kurtkapa – Orcaella brevirostris
genro : pseŭdorko – Pseudorca
specio : pseŭdorko nigra – Pseudorca crassidens
genro : ORCINO – Orcinus
specio : orcino (ORKO) – Orcinus orca
genro : ferezo – Feresa
specio : ferezo malgranda – Feresa attenuata
familio : focenedoj – Phocaenidae (6 specioj)
genro : FOCENO (FOKENO) – Phocoena
specio : foceno MARPORKO – Phocoena phocoena
specio : foceno nigra – Phocoena spinipinnis
specio : foceno kalifornia – Phocoena sinus
specio : foceno suda – Phocoena dioptrica
genro : focenojdo – Phocoenoides
specio : focenojdo blanknaĝila – Phocoenoides dalli
genro : novfoceno – Neophocaena
specio : novfoceno glatdorsa – Neophocaena phocaenoides
superfamilio : kaĉalotojdoj – Physeteroidea
familio : zifiedoj – Ziphiidae (Hyperoodontidae ) (16 specioj)
genro : † zifiojdo – Ziphioides
genro : † notoceto – Notocetus
genro : tasmaceto – Tasmacetus
specio : tasmaceto ŝeperda – Tasmacetus shepherdi
genro : berardio – Berardius
specio : berardio granda – Berardius bairdi
specio : berardio suda – Berardius arnoŭi
genro : mezoplodo – Mesoplodon
specio : mezoplodo nordmara – Mesoplodon bidens
specio : mezoplodo antila – Mesoplodon europaeus
specio : mezoplodo grizdorsa – Mesoplodon mirus
specio : mezoplodo malgranda – Mesoplodon grayi
specio : mezoplodo ginkodenta – Mesoplodon ginkgodens
specio : mezoplodo platdenta – Mesoplodon layardi
specio : mezoplodo tropika – Mesoplodon densirostris
specio : mezoplodo stejnegera – Mesoplodon stejnegeri
specio : mezoplodo aŭstralia – Mesoplodon bowdoini
specio : mezoplodo kalifornia – Mesoplodon carlhubbsi
genro : zifio – Ziphius
specio : zifio larĝbeka – Ziphius cavirostris
genro : hiperoodo – Hyperoodon
specio : hiperoodo bulfrunta – Hyperoodon ampullatus (rostratus)
specio : hiperodo platfrunta – Hyperoodon planifrons
familio : kaĉalotedoj – Physeteridae (2 specioj)
subfamilio : † hoplocetenoj – Hoplocetinae
genro : † apenofisetero – Apenophyseter
genro : † hoploceto – Hoplocetus
subfamilio : kogienoj – Kogiinae
genro : † kogiopso – Kogiopsis
genro : kogio – Kogia
specio : kogio nana – Kogia breviceps
subfamilio : kaĉalotenoj – Physeterinae
genro : † ontoceto – Ontocetus
genro : † profisetero – Prophyseter
genro : † balenodo – Balaenodon
genro : KAĈALOTO – Physeter
specio : kaĉaloto (MAKROCEFALO) – Physeter macrocephalus
