А а (kursive: А а) estas la unua litero de ĉiu cirila alfabeto.[1][2] Nuntempe la cirila litero А kaj la latina litero A en ĉiuj formoj (majusklo aŭ minusklo, skribitaj kursive aŭ ne) aspektas tute same.
| A | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||
| Cirila alfabeto | ||||||
| Slavaj literoj | ||||||
| А | Б | В | Г | Ґ | Д | Ђ |
| Ѓ | Е | Ѐ | Ё | Є | Ж | З |
| Ѕ | И | Ѝ | І | Ї | Й | Ј |
| К | Л | Љ | М | Н | Њ | О |
| П | Р | С | Т | Ћ | Ќ | У |
| Ў | Ф | Х | Ц | Ч | Џ | Ш |
| Щ | Ъ | Ы | Ь | Э | Ю | Я |
| Neslavaj literoj | ||||||
| Ӑ | Ӓ | Ә | Ӛ | Ӕ | Ғ | Ҕ |
| Ӻ | Ӷ | Ԁ | Ԃ | Ӗ | Ӂ | Җ |
| Ӝ | Ԅ | Ҙ | Ӟ | Ԑ | Ӡ | Ԇ |
| Ӣ | Ҋ | Ӥ | Қ | Ӄ | Ҡ | Ҟ |
| Ҝ | Ԟ | Ԛ | Ӆ | Ԓ | Ԡ | Ԉ |
| Ԕ | Ӎ | Ӊ | Ң | Ӈ | Ҥ | Ԣ |
| Ԋ | Ӧ | Ө | Ӫ | Ҩ | Ԥ | Ҧ |
| Ҏ | Ԗ | Ҫ | Ԍ | Ҭ | Ԏ | Ӯ |
| Ӱ | Ӳ | Ү | Ұ | Ҳ | Ӽ | Ӿ |
| Һ | Ԧ | Ҵ | Ҷ | Ӵ | Ӌ | Ҹ |
| Ҽ | Ҿ | Ӹ | Ҍ | Ӭ | Ԝ | Ӏ |
| Arĥaikaj literoj | ||||||
| Ҁ | Ѻ | Ѹ | Ꙉ | Ѡ | Ѿ | Ѣ |
| Ꙓ | Ꙗ | Ѥ | Ѧ | Ѫ | Ѩ | Ѭ |
| Ѯ | Ѱ | Ѳ | Ѵ | Ѷ | Ꙟ | Ꙩ |
| Ꙫ | Ꙭ | ꙮ | Ꚙ | Ԫ | Ꚁ | Ꚉ |
| Ꚅ | Ꚏ | Ꚗ | Ꙁ | Ꙃ | Ꚇ | Ԙ |
| Listo de cirilaj literoj | ||||||
En plejmulto da lingvoj, kiuj uzas la cirilan alfabeton, inter ili la slavaj lingvoj belorusa, bulgara, makedona, rusa, serba, ukraina la litero А ordinare signifas la vastan nerondigitan antaŭan vokalon [a]. En la cirilaj alfabetoj por la lingvoj inguŝa kaj ĉeĉena lingvo la litero А signifas la vastan nerondigitan malantaŭan vokalon [ə] kaj mezan centran vokalon [ɑ].
La prononco de la litero А povas dependi de la loko en la vorto kaj de akcento. Ekzemple en la rusa la akcentita А signifas [a], la senakcenta signifas [ʌ] aŭ [ə].
En la esperanta alfabeto al la cirila litero А respektivas la litero A.
Historio
La cirila litero А devenas de la greka litero alfo (Α α). En Slavono kaj ĝenerale en fruaj cirilaj alfabetoj ĝia nomo estas азъ (az), kio signifas "mi". En kirilico la litero А aspektas kiel 
, en glagolico al ĝi respektivas la litero 
. Inter la cirilaj ciferoj ĝi havas la valoron 1.
Kodoj
| Signo | А | а | ||
|---|---|---|---|---|
| Unikoda nomo | CYRILLIC CAPITAL LETTER A[3] | CYRILLIC SMALL LETTER A[4] | ||
| Enkodigo | dekume | deksesume | dekume | deksesume |
| Unikodo | 1040 | U+0410 | 1072 | U+0430 |
| UTF-8 | 208 144 | D0 90 | 208 176 | D0 B0 |
| HTML | А | А | а | а |
| Nomita referenco en HTML | А | а | ||
| KOI8-R kaj KOI8-U | 225 | E1 | 193 | C1 |
| CP855 | 161 | A1 | 160 | A0 |
| Windows-1251 | 192 | C0 | 224 | E0 |
| ISO 8859-5 | 176 | B0 | 208 | D0 |
| MacCyrillic | 128 | 80 | 224 | E0 |
 |
| ||||
| Ĉu problemoj aŭdigi ĉi tiun dosieron? Vidu helpon. | |||||
Referencoj
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
