Tiraspolo

Tiraspolo^[1] (de la grekaj vortoj Tiras "Dnestro" kaj polis "urbo") estas la ĉefurbo de la memproklamita neagnoskita ŝtato Ĉednestrio (Ĉednestria Moldava Respubliko). La internacia komunumo oficiale konsideras ĝin urbo en orienta Moldavio.

Tiraspolo
municipality of Moldova (en) (1995–) urbo urbego vd
Flago
Administrado
Ĝemelurboj Volgogrado (2006–) Kursk (2003–) Severodvinsk (2003–) Kaluga Minsko Cĥinvalo Aŝdod Eilenburg Suĥumo Obninsk Bălți Mikolajivo Trondheim vd
Poŝtkodo	MD-3300
En TTT	Oficiala retejo [+]
Demografio
Loĝantaro	133 807  (2014) [+]
Loĝdenso	2 676 loĝ./km²
Geografio
Geografia situo	46° 51′ N, 29° 38′ O (mapo)46.8529.63333333 [+]
Alto	26 m [+]
Areo	50 km² (5 000 ha) [+]
Horzono	UTC+02:00 [+]
Tiraspolo (Ĉednestrio) DEC Situo de Tiraspolo
Alia projekto
Vikimedia Komunejo Tiraspol [+]
Premioj • Ordeno de Laborista Ruĝa Standardo • Order of the Patriotic War 1st class • Ordeno de la Respubliko Ĉednestrio vd
v • d • r

Loĝantaro

En la urbo loĝas 137.016 personoj (laŭ la datumoj de 2018 jaro). El ili:^[2]

• rusoj — 61.215
• ukrainoj — 42.760
• moldavoj — 23.424
• belorusoj — 1275
• gagauzoj — 3275
• bulgaroj — 2519
• germanoj — 529
• poloj — 176
• aliaj etnoj — 1903

Historio

La urbo situas ĉe la rivero Dnestro. Ĝi estis fondita ĉe la fortikaĵo Sredinnaja, ekkonstruita laŭ speciala ordono de Aleksandr Suvorov en 1792 post akiro de la teritorio rezulte de rusa-turka milito.

Statuso de la urbo ekde 1795.

Arkitekturo en Tiraspolo

Ortodoksa preĝejo en Tiraspolo

En la jaroj 1929-1940 Tiraspolo estis la ĉefurbo de la Moldava Aŭtonoma Soveta Socialista Respubliko (en konsisto de sovetia Ukrainio). En la daŭro de la Dua mondmilito la urbo estis okupita de rumanaj trupoj (la 7-an de aŭgusto 1941), kaj tiam ĝi iĝis la ĉefurbo de la satelita rumana teritorio Transnistrio. Ĉirkaŭ 4 mil homoj estis mortigitaj en la urbo dum la okupado, inter ili 1,5 mil hebreoj. La 12-an de aprilo 1944 la urbon konkeris sovetia armeo, ekde tiam ĝi apartenas al la Moldava Soveta Socialisma Respubliko.

Post la milito la urbo multe industriiĝis kaj kreskis, iĝinte la dua plej granda urbo de Moldavio post Kiŝinevo.

La 2-an de septembro 1990, en la urbo estis proklamita Ĉednestria Moldava Respubliko, kiu restas ĝis nun neagnoskita de la internaciaj institucioj.

Urbaj esperantistoj

• Boris Kolker

Servoj

• Stacidomo de Tiraspolo
• Trolebusa transporto en Tiraspolo

Eksteraj ligiloj

• (angle) Tiraspol Times & Weekly Review Arkivigite je 2007-05-20 per la retarkivo Wayback Machine
• (angle) Visit PMR
• (ruse) Tiraspol.info

Referencoj

1. Jam la referenca esperantlingva "Poŝatlaso de la mondo", eldonita 1971 en Prago, en sia mapo 17 esperantigas la urbon Tiraspolo.
2. Arkivita kopio. Arkivita el la originalo je 2019-11-11. Alirita 2020-10-24.