T-Butila acetato

t-Butila acetato aŭ C₆H₁₂O₂ estas kemia kombinaĵo, apartenanta al la funkcia grupo de la esteroj de la acetata acido kaj t-butanolo, senkolora likvaĵo kun fruktodoro, uzata kiel solvanto kaj kiel gustiga kaj odorigagento. Kutime ĝi estiĝas per kondensiĝa reakcio aŭ per esterigo de Fischer-Speyer kun sulfata acido kiel katalizilo. t-Butila acetato estas malmulte solvebla en akvo, sed estas pli solvebla en alkoholo, duetila etero, kloroformo kaj plejmulto el la organikaj solvantoj.

t-Butila acetato
Plata kemia strukturo de la t-Butila acetato
Tridimensia kemia strukturo de la t-Butila acetato
Alternativa(j) nomo(j)
Terciara butila acetato T-butila etanato Terciara butila estero de la acetata acido Terciara butila estero de la etanata acido
Kemia formulo	C6H12O2
CAS-numero-kodo	540-88-5
ChemSpider kodo	10446
PubChem-kodo	10908
Merck Index	15,1539
Fizikaj proprecoj
Aspekto	senkolora likvaĵo kun fruktodoro
Molmaso	116,16 g·mol−1
Denseco	0,866g cm−3[1]
Fandpunkto	−62 °C[2]
Bolpunkto	97,8 °C
Refrakta indico	${\displaystyle n_{761}^{20}}$ 1,3855[3]
Ekflama temperaturo	16,7 °C
Memsparka temperaturo	435 °C
Solvebleco	Akvo:0,83 g/L
Mortiga dozo (LD50)	4100 mg/kg (buŝe)
Sekurecaj Indikoj
Riskoj	R11 R66
Sekureco	S16 S23 S25 S29 S33
Pridanĝeraj indikoj
Danĝero Xi Irita F Brulema
GHS Damaĝo Piktogramo
GHS Signalvorto	Damaĝa substanco
GHS Deklaroj pri damaĝoj	H225, H332
GHS Deklaroj pri antaŭgardoj	P210, P233, P240, P241, P242, P243, P261, P271, P280, P303+361+353, P304+312, P304+340, P370+378, P403+235, P501][4]
Escepte kiam indikitaj, datumoj estas prezentataj laŭ iliaj normaj kondiĉoj pri temperaturo kaj premo (25 °C kaj 100 kPa)

t-Butila acetato ankaŭ uzatas kiel solvanto por farboj. Ĝi reakcias kun acidoj kaj alkoholoj liberigante grandan kvanton da energio kaj varmo. Fortaj oksidigaj acidoj povas kaŭzi eksplodan reakcion sufiĉe alta por ekbruli la produktojn de la reakcio. Granda amaso da varmo ankaŭ liberiĝas per interagado de la estero kun kaŭstikaj solvaĵoj. Kun alkalaj metaloj kaj alkalaj metaloj ĝi generas bruleman hidrogenon.

Sintezoj

Sintezo 1

• Preparado per traktado de acetata acido kaj t-butanolo:

+${\displaystyle {\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}}$+

Sintezo 2

• Preparado per traktado de acetata anhidrido kaj t-butanolo:

+${\displaystyle {\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}}$+

Sintezo 3

• Preparado per traktado de terc-butila klorido kaj acetata acido:

+${\displaystyle {\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}}$+

Sintezo 4

• Preparado per interagado de natria acetato kaj terc-butila klorido:

+${\displaystyle {\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}}$+

Sintezo 5

• Reakcio de transesterigo inter t-butila formiato kaj metila acetato:

+${\displaystyle {\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}}$+

Sintezo 6

• Per transigo de la t-butila radikalo inter t-butila benzoato kaj acetata acido:

+${\displaystyle {\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}}$+

Reakcioj

Reakcio 1

• Hidrolizo de la t-butila acetato:

+${\displaystyle {\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}}$+

Reakcio 2

• Sapigo de la t-butila acetato:

+${\displaystyle {\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}}$+

Reakcio 3

• Reduktigo de la t-butila acetato:

${\displaystyle {\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{2[H]}}\,}}}$+

Reakcio 4

• Per transesteriga reakcio inter benzoata acido:

+${\displaystyle {\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}}$+

Reakcio 5

• Reakcio kun klorida acido:

+${\displaystyle {\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}}$+

Reakcio 6

• Reakcio kun amoniako:

+${\displaystyle {\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}}$+

Literaturo

• Chemicalland21
• The Good Scents Company
• PCI Paint&Coatings Industry
• InChem
• Groundwater Chemicals Desk Reference
• Handbook of Environmental Fate and Exposure Data for Organic Chemicals
• Butyl Acetates

Referencoj

1. Sigma Aldrich
2. Chemical Book
3. Loba Chemie
4. PubChem

• Kategorio T-Butila acetato en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)

Portalo pri kemio