Sebeș (Alba)

Sebeș [sebeŝ] (hungare: Szászsebes sAsŝebeŝ, germane: Mühlbach, latine: Sabesium) estas urbo en Rumanio laŭ la rivero Sebeș sude de Alba Iulia. Administre apartenas al ĝi Lancrăm, Petreşti, Răhău, Sebeşel.

Sebeș
municipo de Rumanio vd
Blazono
Administrado
Lando	Rumanio
Regiono	Transilvanio
Distrikto	distrikto Alba
Ĝemelurboj Komárno Büdingen Komárom Strășeni (en) vd
Poŝtkodo	515800
En TTT	Oficiala retejo [+]
Demografio
Loĝantaro	26 490  (2021) [+]
Loĝdenso	229 loĝ./km²
Geografio
Geografia situo	45° 57′ N, 23° 34′ O (mapo)45.95472222222223.57 [+]
Alto	262 m [+]
Areo	115,54 km² (11 554 ha) [+]
Horzono	UTC+02:00 [+]
situo en la distrikto
Sebeș (Rumanio) DEC Situo de Sebeș
Alia projekto
Vikimedia Komunejo Sebeș [+]
v • d • r

Loĝantaro

En 1910 Szászsebes havis 8 504 loĝantojn (rumanoj, hungaroj, germanoj); en 1992 23 227 (rumanoj, 1,3 % hungaroj), kaj laŭ la stato de 2021 en la komunumo vivis 26 490 loĝantoj sur areo de 115,54 kvadrataj kilometroj, kio rezultigas loĝdenson de 229 loĝantoj/km².

Historio

Ĝia unua mencio skriba estas en 1245, en 1332 estis ekleziejo. La saksoj estis koloniigataj tien en la 12-a jarcento, post kiam la sikuloj estis translokitaj orienten. Ĝis 1919 ĝi apartenis al Hungario, (Szeben vármegye). Tie mortis en 1540 Johano la 1-a (Szapolyai). Ĝi estis loko de pli multaj landkunvenoj de Transilvanio.

Elstaruloj

• Friedrich Wilhelm Schuster, etnologo, pedagogo kaj teologo
• András Ádám (atomfizikisto)

Fonto

• Magyar nagylexikon, 1-18., 1993-2004, Budapest.
• Loknomvortaro de Transilvanio kaj de Moldavio (Rumanio)

Komunumoj pri szász (= sakso) en Hungara reĝlando

Iam tie loĝadis saksoj.

Beregszász	Szászalmád	Szászapátfalva	Szászberek	Szászbogács	Szászbongárd
Szászbuda	Szászbudak	Szászcsanád	Szászfenes	Szászhermány	Szászkézd
Szászlekence	Szásznádas	Szászrégen	Szászsebes	Szásztyukos	Szászvár
Szászváros	Újszász

Renomaj personoj

• Franz Binder (Szászsebes, 1824 – Alvinc, 11-a de aprilo 1875) transilvania saksa vojaĝisto, malkovrinto
• Dániel Fábián (?, ? 1749 – Szászsebes, 29-a de aprilo 1830): redaktoro.
• György Nagy (7-a de novembro 1879 – Budapest, 29-a de marto 1923): jurverkisto, poeto, ĵurnalisto.
• Doina Lie (*1-a de junio 1929): skulptistino.
• Lajos Bardócz (*24-a de oktobro 1936): grafikisto, pentristo.
• Carl Filtsch (28-a de majo 1830 – Venecio, 11-a de majo 1845): komponisto, pianisto.
• Eremia Profeta (*1-a de majo 1941): pentristino.
• Radu Stanca (5-a de marto 1920 – Cluj, 26-a de decembro 1962): poeto, dramverkisto
• János Szapolyai; Zápolya, I. János, Johano la 1-a (Hungario), (Szepesvár, 1487 – Szászsebes, 22-a de julio 1540): reĝo de Hungario (1526–1540).
• Elemér Zalotay (origina nomo: Schupiter Elemér, Szászsebes, 24-a de novembro 1894 – Szombathely, 1-a de marto 1968): arkeologo, bibliotekisto, redaktoro, muzeestro.

Eksteraj ligiloj

• Oficiala retejo (rumane)

• Kategorio Sebeș (Alba) en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)

PeEnEo: 101983 GND: 4040453-5 VIAF: 33146153192305252789 NKC: ge1125738 ge702704, ge1125738