Natria dutionito

Natria dutionito, dutionito de natrio aŭ Na₂S₂O₄ estas neorganika komponaĵo, blanka kristalo kun malforta sulfurodoro, rezultanta el natria hidroksido kaj dutionita acido. Kvankam ĝi plejparte estas stabila, ĝi malkomponiĝas en varma akvo kaj acidaj solvaĵoj. Kelkfoje ĉi-varmo sufiĉas por bruligi la ĉirkaŭantajn oksidivajn materialojn.

Natria dutionito
Kemia strukturo de la Natria dutionito
Blanka kristaloj de natria dutionito
Alternativa(j) nomo(j)
Dutionato de natrio Natria salo de dutionita acido
Kemia formulo	Na2S2O4
CAS-numero-kodo	7775-14-6
ChemSpider kodo	22897
PubChem-kodo	24489
Fizikaj proprecoj
Aspekto	blanka ĝis flava kristaleca pulvoro, klarcitronaj koloraj flokoj, malpeza sulfurodoro
Molmaso	174.107 (anhidra) 210.146 g mol−1 (duhidrata)
Denseco	2.38 (anhidra) g/cm3
Fandopunkto	52 °C
Solvebleco	Akvo:18.2 g/100 mL (anhidra, 20 °C) 21.9 g/100 mL (duhidrata, 20 °C)
Mortiga dozo (LD50)	5000 mg/kg (muso, buŝa)
Ekflama temperaturo	100 °C (212 ℉; 373 K) °C
Memsparka temperaturo	90 °C
Sekurecaj Indikoj
Risko	R7 R22 R31
Sekureco	S(S2) S7/8 S26 S28 S43
Pridanĝeraj indikoj
Danĝero Xn Noca por la sano T Toksa
GHS etikedigo de kemiaĵoj
GHS Damaĝo-piktogramo
GHS Signalvorto	Damaĝa substanco
GHS Deklaroj pri damaĝoj	H251, H302, H411
GHS Deklaroj pri antaŭgardoj	P235+410, P264, P270, P273, P280, P301+312, P330, P391, P407, P410, P420, P501
Escepte kiam indikitaj, datumoj estas prezentataj laŭ iliaj normaj kondiĉoj pri temperaturo kaj premo (25 °C kaj 100 kPa)

Ĝi estas akvosolvebla, kaj sub longedaŭra ekspozicio al fajro aŭ apudeco al varmaj enhavaĵoj, ĉi-materialo povas subite rompiĝi. Ĝi same uzatas en tinkturoj kaj blankigo de ligna pulpo.

Sintezoj

Sintezo 1

• Estiĝo de natria dutionito pere de metala zinko kaj sulfura duoksido ĉe malalta temperaturo:

${\displaystyle {\mathsf {2\;NaOH+SO_{2}+Zn\ {\xrightarrow {0^{o}C}}\ Na_{2}S_{2}O_{4}+Zn(OH)_{2}\downarrow }}}$

Sintezo 2

• Amalgamo de natrio-hidrargo kaj sulfura duoksido ĉe malalta temperaturo:

${\displaystyle {\mathsf {2\;SO_{2}+2\;Na_{Hg}\ {\xrightarrow {10^{o}C}}\ Na_{2}S_{2}O_{4}}}}$

Sintezo 3

• Elektrolizo de solvaĵo da natria bisulfito ĉe malalta temperaturo:

${\displaystyle {\mathsf {4\;NaHSO_{3}\ {\xrightarrow {0^{o}C,e^{-}}}\ 2\;Na_{2}S_{2}O_{4}+O_{2}\uparrow +2\;H_{2}O}}}$

Sintezo 4

• Ĝi prepareblas per reakcio inter natria acetato, sulfura duoksido kaj natria hidroksido:

${\displaystyle \mathrm {HCOONa+2\;SO_{2}+NaOH\longrightarrow Na_{2}S_{2}O_{4}+CO_{2}+H_{2}O} }$

Sintezo 5

• Ĝi estiĝas per reakcio inter la natria borohidrido, sulfura duoksido kaj natria hidroksido:

${\displaystyle \mathrm {NaBH_{4}+8\;SO_{2}+8\;NaOH\longrightarrow } }$${\displaystyle \mathrm {4\;Na_{2}S_{2}O_{4}+NaBO_{2}+6\;H_{2}O} }$

Sintezo 6

• Ĝi prepareblas kiam sulfura dioksido reakcias kun metala zinko:

${\displaystyle \mathrm {Zn+2\;SO_{2}\longrightarrow ZnS_{2}O_{4}} }$

Sintezo 7

• Poste, la zinka dutionito reakcias kun natria hidroksido por estigi la natrian dutioniton.

${\displaystyle \mathrm {ZnS_{2}O_{4}+2\;NaOH\longrightarrow Zn(OH)_{2}+Na_{2}S_{2}O_{4}} }$

Reakcioj

Reakcio 1

• Ĝi malkomponiĝas kiam hejtata:

${\displaystyle {\mathsf {2\;Na_{2}S_{2}O_{4}\ {\xrightarrow {52^{o}C}}\ Na_{2}SO_{3}S+Na_{2}S_{2}O_{5}}}}$

Reakcio 2

• La kristala salo estiĝas per hejtado de etanola solvaĵo:

${\displaystyle {\mathsf {Na_{2}S_{2}O_{4}\cdot 2\;H_{2}O\ {\xrightarrow {40-50^{o}C}}\ Na_{2}S_{2}O_{4}\downarrow +2\;H_{2}O}}}$

Reakcio 3

• Per hejtata akvo ĝi suferas disproporcion:

${\displaystyle {\mathsf {2\;Na_{2}S_{2}O_{4}+H_{2}O\ {\xrightarrow {T}}\ 2\;NaHSO_{3}+Na_{2}SO_{3}S}}}$

Reakcio 4

• Ĝi malkomponiĝas en la ĉeesto de acido, malvarme:

${\displaystyle {\mathsf {Na_{2}S_{2}O_{4}+2HCl\ {\xrightarrow {0^{o}C}}\ 2\;NaCl+H_{2}S_{2}O_{4}}}}$

Reakcio 5

• aŭ en media temperaturo

${\displaystyle {\mathsf {2\;Na_{2}S_{2}O_{4}+2HCl+H_{2}O\ {\xrightarrow {20^{o}C}}\ 3\;NaHSO_{3}+S\downarrow +NaCl}}}$

Reakcio 6

• Ĝi spontanee oksidiĝas per la atmosfera oksigeno:

${\displaystyle {\mathsf {2\;Na_{2}S_{2}O_{4}+O_{2}\ {\xrightarrow {}}\ 2\;Na_{2}S_{2}O_{5}}}}$

Reakcio 7

• Ĝi oksidiĝas al natria bisulfito en la ĉeesto de akvo kaj oksigeno:

${\displaystyle {\mathsf {2\;Na_{2}S_{2}O_{4}+O_{2}+2\;H_{2}O\ {\xrightarrow {}}\ 4\;NaHSO_{3}}}}$

Reakcio 8

• Ĝi restarigas la metalojn malpli aktivajn:

${\displaystyle {\mathsf {Na_{2}S_{2}O_{4}+2\;AgNO_{3}\ {\xrightarrow {}}\ 2\;Ag\downarrow +2SO_{2}\uparrow +2\;NaNO_{3}}}}$

Literaturo

• Sigma Aldrich^{[rompita ligilo]}
• ChemicalLand21
• Organic Chemistry Portal
• Cameo Chemicals
• Environmentally Benign Approaches for Pulp Bleaching, Pratima Bajpai
• Nitric Oxide Protocols, Michael A. Titheradge
• Molecular Toxicology, P. David Josephy, Bengt Mannervik
• Pulp Bleaching Today, Hans Ulrich Suess
• Analytical Electrochemistry in Textiles, P Westbroek, G Priniotakis, P Kiekens

Portalo pri Kemio

• Kategorio Natria dutionito en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)

Ĉi tiu artikolo ankoraŭ estas ĝermo pri kemio. Helpu al Vikipedio plilongigi ĝin. Se jam ekzistas alilingva samtema artikolo pli disvolvita, traduku kaj aldonu el ĝi (menciante la fonton).