plantospecio en la genro Jakarando From Wikipedia, the free encyclopedia
La mimozfolia jakarando (Jacaranda mimosifolia) estas specio de la genro Jakarando (Jacaranda) en la familio de Bignoniacoj (Bignoniaceae). Ĝi venas el Sudameriko kaj estas uzata preskaŭ tutmonde kiel ornama planto en senfrostaj lokoj.
Mimozfolia jakarando | ||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Biologia klasado | ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
Jacaranda mimosifolia D.Don[1] | ||||||||||||||||
Konserva statuso | ||||||||||||||||
Sinonimoj[3] | ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
Aliaj Vikimediaj projektoj | ||||||||||||||||
Oni ne konfuzu palisandro kiel nomon por ligno de arbospecioj de la genro Dalbergia, kiu ne rilatas al Jakarando, sed apartenas al la fabacoj (Fabaceae).
En sia indiĝena teritorio en naturo, J. mimosifolia estas listigita kiel Vundebla fare de IUCN.[2]
La mimozfolia jakarando kreskas kiel decidua arbo,[4] atingante kreskoaltecojn de 5 ĝis 20 metroj.[5] Ĝia ŝelo estas maldika kaj grizbruna. La arbopinto estas rondeta.
La plejparte kontraŭe starantaj sur la branĉoj folioj havas longon de 15 ĝis 40 centimetroj, kaj estas dividitaj en petiolo kaj folia klingo. La duoble-pinata folia klingo havas larĝon de 10 ĝis 20 centimetroj kaj pli malpli kontraŭe plejparte 15 ĝis 20 (10 ĝis 30) 5 ĝis 10 centimetrojn longajn unuordajn pintojn.[4][5] La neparaj unuaordaj flugfolioj konsistas el 15 ĝis 25 flugfolioj, kiuj estas kontraŭaj ĝis alternaj. La sesilaj pinaj flugfolioj estas longaj de 3 ĝis 12 mm kaj larĝaj de 1-4 milimetroj oblongaj ĝis elipsaj, iom nesimetrie kun pinta ĝis akrigita supra fino,[4] kio estas signife pinteca.[5] La randoj de la flugfolioj iomete ruliĝas malsupren.[4] La finaj flugfolioj estas pli longaj kaj longpintaj.[5] Ne estas stipuloj.[4]
La florperiodo daŭras ĝis du monatojn. La floroj estas aranĝitaj en fina, panikla infloresko. La hermafroditaj floroj estas kvinoblaj kaj zigomorfaj kun duobla perianto,[4] ĝis 5 cm longaj kaj 4 cm larĝaj.[5] La kvin sepaloj estas proksime sonorilforme kunfanditaj. La kvin bluaj ĝis purpuraj petaloj estas sonorilforme kunfanditaj kaj la gorĝo estas blanka kaj harplena. Estas kvar stamenoj duope. La du bazfiksitaj anteroj per stameno malfermiĝas kun laŭlonga fendo. La supre staranta ovario enhavas multajn ovolojn. La grifelo finiĝas per du-loba stigmo.[4]
La ledecaj,[5] lignecaj, ruĝbrunaj kapsulaj fruktoj kiam maturaj havas diametron de 3 ĝis 6 centimetroj en sekco, cirklaj, plataj, malfermitaj kun du klapoj ĉiu kun pinta supra fino kaj enhavas multajn semojn.[4] La semoj estas ĉirkaŭitaj de klara,[5] membraneca flugilo.[4]
La nombro de kromosomoj estas 2n = 36.[6]
La origina distribuareo de Jacaranda mimosifolia etendiĝas de okcidenta Sudameriko: suda Bolivio ĝis suda Sudameriko: nordokcidenta Argentino (Entre Rios, Jujuy, Salta, Tucuman), Paragvajo (Alta Paragvajo, Cordillera) kaj Urugvajo.[1][7]
En taŭgaj, subtropikaj, klimataj regionoj, la mimozfolia jakarando estas uzata preskaŭ tutmonde kiel ornama planto pro siaj okulfrapaj purpuraj floroj.[7] Jacaranda mimosifolia estas sentema al malvarmo, sed povas toleri mallongajn periodojn kun temperaturoj ĉirkaŭ −7 °C. Ekzemple, en Sudafriko (Svazilando) kaj Aŭstralio (Kvinslando), ĉi tiu neofito eĉ estas rigardata kiel enpenetra planto, kiu endanĝerigas biodiversecon pro sia emo sovaĝiĝi.
La unua priskribo de Jacaranda mimosifolia estis en 1822 de David Don en Botanical Register. Londono, Volumo 8, Plato 631. Sinonimoj por Jacaranda mimosifolia D.Don estas: Jacaranda chelonia Griseb., Jacaranda acutifolia auct. non Humb. & Bonpl. & Bonpl., Jacaranda ovalifolia R.Br.[1][3][7]
En homeopatio, jakarando estas uzata por purulenta balanito.[8] La ekstrakto de Jacaranda mimosifolia efikas kontraŭ Bacillus cereus, Escherichia coli kaj Staphylococcus aureus.[9]
En Aŭstralio kristnaska kanto interligas la floran tempon de la mimozfolia jakarando (angle Jacaranda aŭ Blue Jacaranda) kun la komenco de la kristnaska sezono:[10]
(Traduko: : ". . . Kiam la floro de la jakaranda arbo estas ĉi tie, kristnaska tempo proksimiĝas.")
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.