From Wikipedia, the free encyclopedia
La Malgranda grebo (Tachybaptus ruficollis, iam Podiceps ruficollis) estas la plej malgranda birdo el inter la Podicipedoj en Eŭropo, nome nur 23 al 29 cm longa. Ĝi estas ankaŭ la ununura grebo de Eŭropo kiu povas regule dufoje ovodemeti jare.[1] Ĝi troviĝas komune en malfermaj akvejoj ĉe plej partoj de siaj teritorioj. Tiu familio, kvankam kunhavas kun la Anasedoj la akva medio, diferencas ĉar tiuj havas membranecajn piedojn, dum greboj lobecajn fingrojn.
 | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||
| Biologia klasado | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
| Tachybaptus ruficollis (Pallas, 1764) | ||||||||||||||
| Konserva statuso | ||||||||||||||
 Vivareo de Malgranda grebo
| ||||||||||||||
Aliaj Vikimediaj projektoj | ||||||||||||||
Ĝi havas mallongan kolon, bulecan korpon kun malantaŭa parto ŝveba kiel kvasto de pudrilo[2]; ĝia beko estas rekta, nigreca kun blanka pintopunkto kaj pli mallonga ol tiu de la aliaj greboj. En ĝia somera plumaro la plenkreskulo estas nekonfuzebla kaj preskaŭ nigerca ĉefe en mentono: la krono estas nigreca, la dorso estas malhelbruna, la ventro blanketa, la vangoj, gorĝo kaj antaŭa kolo estas tre rimarkindaj kaj ruĝece kaŝtanbrunaj, dum la mentono estas pli malhela. La bazo de la beko estas helflava, kaj tiu makulo klare diferencas de la malhela koloro de la kapo, eĉ de malproksime videblas kiel blanka makuleto en nigra birdeto. La okulo estas malhelbruna. Ne estas blanko en flugiloj. La kruroj estas grizaj el bluecaj al verdecaj.
La vintra plumaro de la Malgranda grebo estas pli pala kaj helgriza kun pli malhelaj dorso kaj krono: la gorĝo estas iome blanka, la kolo flaveta, la subvostaj plumoj estas malpure blankecaj. La subbeka makulo ne tiom kontrastas kaj estas nur blankeca punktomakulo.[3] Ne videblas la kontrastoj inter nigra, griza kaj blanko de la Orelgrebo aŭ Nigrakola grebo.[4]
La kapa flanko de la idoj estas strieca kaj tre bunte blanka kun klare markitaj nigraj strioj nome du vertikalaj el kiuj unu tra la nuko kaj alia tra la kolflanko, alia tra la krono kaj pli svaga areo ĉirkaŭokule. La beko estas flava kun blanka fina duono kaj nigra ringo antaŭfina; la beko nigriĝos nur por plenkreskaĝo. La lanugo estas griza, pli malhela dorse.[3]
La junulo perdas la fortan vizaĝan striecon, sed havas helgrizan vangon kie videblas ties restoj, nome malhela strio el la komisuro kaj alia malantaŭokule. La kolo jam ruĝeciĝas.
Ne estas seksa duformismo en tiu ĉi specio, escepte kelkaj mezuroj ĉefe ĉe la beko, kaj pro tio malfacilas distingi ilin en naturo. Temas pri malgranda akvobirdo 21 al 29 cm longa kun enverguro de 40 al 45 cm, por pezo varia de 100 al 275 g (averaĝe 200 g). La aliaj gravaj karakteroj biometriaj estas faldita flugilo de 93 al 104 mm, beko de 18 al 21 mm (masklo) aŭ de 16 al 18 mm (ino) kaj tarso de 34 al 39 mm[5].
Ĝi flugas sube, rapide; dum la flugado ne multe vidiĝas la blanka koloro de la flugoplumoj.
Ĝia voĉo estas laŭta, henosimila, ofte etendita; malofte „vit-vit” foje akcele al altatona "ibibibibi..." foje korusa. Tiu voĉo aŭdeblas dum la reprodukta sezono (marto al fino de julio), sed tiu birdospecio estas silentema vintre, kvankam povas produkti voĉon dum sunecaj agrablaj tagoj.
_with_juveniles_W_IMG_6793.jpg)
-_Non-breeding-_preening_after_bath_in_an_Indian_Lotus_(Nelumbo_nucifera)_Pond_in_Hyderabad,_AP_W_IMG_7611.jpg)
Estas naŭ nun agnoskitaj subspecioj de Malgranda grebo, separataj ĉefe pro la grando kaj koloraro.[6]
Tiu specio ŝatas la lagojn, akvorezervujojn, forfermiĝintan fluejon, riverojn, nefluajn akvejojn. Ĝi nestas ĉe riverfaŭkoj aŭ sur lagoj. For de la reprodukta sezono ili malofte videblas surtere.
Ĝi reproduktiĝas en malgrandaj kolonioj en tre dense vegetaĵaraj areoj de nesalakvaj lagoj tra suda kaj okcidenta Eŭropo, multe de suda duono de Azio suden al Novgvineo, kaj plej el subsahara Afriko. Plej birdoj moviĝas la pli malfermaj aŭ marbordaj areoj vintre, sed ĝi estas migranta nur en tiuj partoj de siaj teritorioj kie la akvo frostas. For de la reprodukta sezono, ĝi moviĝas al pli malfermaj akvejoj, foje eĉ aperante marborde en malgrandaj golfetoj.[8]
La Malgranda grebo estas timema birdo, ĝi ofte naĝas inter la densa vegetaĵaro. Ĝi pli rapide ekflugas ol la aliaj greboj. Ĝi estas pli adaptita al naĝo ol al flugo aŭ almenaŭ al ekflugo ĉar ili bezonas kuri surakve 15 al 30 m fugilfrapante por povi ekflugi. Tiu birdospecio rare estas observata dumfluge kvankam ĝi povas flugi rapide kaj traveturi grandajn distancojn dum migrado. Post minimuma danĝereblo, ili plonĝas por reaperi iom for aŭ kaŝiĝas ruze inter la alta vegetaĵaro de la akvobordoj. Ili flugas kutime tre malalte, foje akvotuŝe. Ili havas tiam sian kolon etende kaj siajn krurojn iom malaltaj. Male al aliaj greboj, ili ne montras dumfluge blankan spegulon, nek antaŭe nek malantaŭe de flugiloj[9].
La Malgranda grebo estas lertega naĝanto kaj plonĝanto kaj persekutas siajn predojn nome fiŝojn kaj akvajn senvertebruloj subakve. Ĝi uzas la vegetaĵaron ruze kiel kaŝejo.
Male al aliaj specioj de greboj kiuj estas esence fiŝomanĝantoj, la Malgranda grebo estas ĉefe insektomanĝulo kun dieto komponita ĉefe de larvoj kaj de plenkreskuloj de akvaj insektoj (libeloj, efemeroj, plekopteroj, friganoj, ditiskoj, girinoj) aŭ neakvaj (muŝoj, skaraboj). Ili konsumas ankaŭ malgrandajn krustulojn (isopodoj kaj salikoketoj) kaj moluskoj (limneoj, fiseoj, planorboj kaj bitinioj) same kiel amfibioj (ĉefe ranidoj, sed ankaŭ malgrandaj ranoj aŭ trituroj) kaj fiŝetoj kies grando estas plej ofte inter 5 kaj 7 cm kaj ne superas 11 cm (gobioj, junuloj de la genro Cyprinus kiaj karpoj, bramoj, skardinioj, perkoj ktp). Tiu dieto permesas ĝin setliĝi ĉe malgrandaj akvejoj kiuj ne povas enhavi grandajn fiŝojn.
La stomako de tiu specio enhavas foje vegetalan materialon, probable englutitaj erare. Ili enhavas ankaŭ kelkajn plumojn, sed ili ne bezonas ilin tiom kiom la plej grandaj greboj pli strikte fiŝomanĝantoj.
Ili kaptas siajn predojn per plonĝo dum 10 al 25 sekundoj (maksimume 33 s, nur 8 plonĝoj inter 25 kaj 33 s el 240 tempomezuritaj) al 1 ĝis 2 m de profundo (maksimume 6,3 m). Ili povas ankaŭ naĝi havante la kolon kaj la kapon subakve por kapti predojn per bekopluko kiuj estas ripoze surface aŭ sur flosantaj vegetaloj. Male al la Nigrakola grebo, la Malgranda grebo venas surface antaŭ engluti siajn predojn[10].
Ili manĝas ofte asocie kun aliaj specioj (Madagaskara grebo kaj Ruĝa grebo en Madagaskaro[11]) aŭ profite movojn de predojn okazigitajn de aliaj manĝantaj specioj. Tiu kunmanĝa stilo estis observata en Eŭropo, ĉefe en Francio ĉe la Muta cigno kaj ĉe la Knaranaso[12], kaj en Madagaskaro ĉe la Blankanuka anaso, la Blankvizaĝa arbanaso, la Afrika nananaso kaj la Ruĝbeka kreko.[11]
.jpg)
La paroj, ŝajne monogamaj, formiĝas aŭtune kaj vintre en la grupoj. Tiele ili ĝenerale estas jam formitaj je la alveno de la birdoj al la reproduktaj lokoj. La paro tuje limigas teritorion, kiu estos uzata por la pariĝadaj ceremonioj, la kopulacio, la manĝo, la instalado de la nesto kaj la izozorgado. Por la pariĝadaj ceremonioj, la masklo ŝvelas sian plumaron, frapas la akvon per sia beko, plonĝas kaj plaŭdas ĉirkaŭ si per siaj kruroj, foje imitata de sia partnero[1]. Foje, li ankaŭ forĵetas sian kapon surdorse. De tempo al tempo, li prezentas kelkaj vegetalerojn kiel omaĝa al sia ino. Poste, la du birdoj plonĝas kaj elakviĝas tute kune elsendante trilojn.
Kiel ĉiuj greboj, ili nestumas akvoborde, ĉar ties kruroj estas tre malantaŭe kaj ili ne povas bone piediri. La flosanta nesto estas konstituata de akvaj vegetaloj, algoj, herbetoj kaj eroj de junkoj aŭ kanoj pli malpli malkomponitaj, kroĉe al submerĝitaj vegetaloj. La nesto estas konstruita de ambaŭ partneroj. La ino demetas ekde aprilo (foje de la fina marto) al julio kutime 4 al 7 ovojn (en moderklimataj regionoj, sed 2 al 4 en Madagaskaro) kiuj estas blankecaj tre brilaj (averaĝe: 35 al 37 × 26 mm; maksimume: 33 al 43 × 24 al 28 mm; pezo: 14 al 16 g) kiu malheliĝos kontakte kun vegetaloj malkomponiĝantaj[1]. La kovado komencas antaŭ la fino de la ovodemetado. La ovoj estos kouvataj de ambaŭ gepatroj dum 20 al 23 tagoj (foje ĝis 27). Dum la vicoŝanĝoj ambaŭ gepatroj alportas ofte novan nestomaterialon nome akvaj vegetauloj. Kiam la plenkreskulo foriras el la nesto ĝi kutime zorge kaŝas la ovojn per algoj. Tio evitas trovon fare de predantoj.[13]
La elnestiĝo de la nidifugaj idoj okazas tuj post eloviĝo kaj la idoj sekvas la gepatrojn akven kaj povas naĝi tuj poste; ili estas ofte portataj surdorse de la naĝantaj plenkreskuloj,[14] kaj foje donas al ili plumetojn por ke la idoj protektu siajn stomakojn kontraŭ la skvamojn de manĝotaj fiŝetoj. Kaj maskloj kaj inoj okupiĝas pri la nutrado de la idoj. La junuloj iĝas memzorgaj post unu monato kaj duono.
Male al aliaj greboj, la Malgranda grebo plu uzas sian neston post la eloviĝo por ripozi kaj plivarmigi siajn idojn[1]. Ne raras dua ovodemetado aŭ anstataŭa ovodemetado, kiu povas okazi ĝis komenco de la monato de aŭgusto. Tiam la masklo zorgas sola pri la junuloj de la unua demetado.
En Barato, tiu specio reproduktiĝas dum la pluvsezono.[15]
Tiu specio normale ne interreproduktiĝas kun la pli grandaj greboj de Malnova Mondo, sed birdo en Kornvalo pariĝis kun vaganta nordamerika Buntbeka grebo (Podilymbus podiceps)[16], kaj produktis hibridon. Oni registris ankaŭ kazojn de hibridiĝo kun la Ruĝa grebo kaj kun la Madagaskara grebo[11]. La subspecio capensis hibridiĝis same en Madagaskaro kun la Ruĝa grebo (Tachybaptus rufolavatus), specio jam formortinta.
La Malgranda grebo atingas la seksan maturecon ĉirkaŭ aĝo de unu jaro[17]. La vivodaŭro de tiu birdospecio estas ĉirkaŭkalkulita je 10 aŭ 15 jaroj: la aktuala rekordo estas de individuo ringita en Svisio rekaptita kun 13 jaroj kaj 6 monatoj[18].
La UICN ĉirkaŭkalkulis, ke la tutmonda populacio ests de 470 000 al 2,6 milionoj de individuoj[19].
La Malgranda grebo nestumas en 35 eŭropaj landoj kun populacioj de 81 000 paroj el kiuj 2 500 al 3 000 en Francio (aŭ 5 000 individuoj loĝantaj vintre), 650 al 800 paroj en Belgio kaj 3 700 paroj en Svisio (inter 1970 kaj 1980). Tamen, tiu specio ege malpliiĝis ĉe la lago Leman vintre el 6 000 individuoj ĉirkaŭ 1967 al nur 2 300 en 1987. 1 500 paroj reproduktiĝis en Rusio kaj 15 000 en Turkio[5].
La Malgranda grebo instaliĝas sur ĉiu ajn lago, lageto, aŭ marĉo kun sufiĉe densa vegetaĵaro surborde. Krome ĝi povas reproduktiĝi sur lagetoj de publikaj parkoj de grandaj urboj kiaj Londono, Amsterdamo kaj Parizo (La Courneuve), aŭ ĉe elfosejoj inunditaj, akvorezervejoj, marbordaj golfetoj ŝirmaj aŭ estuaroj.
.jpg)
Laŭ altitudoj ili nestumas esence en malsekaj zonoj de ebenaĵoj sed ankaŭ, surloke, ĉe mezalta montaro (ĝis 1300 m en Aŭstrio kaj 1710 m en Svisio).
Somere, ili preferas akvejojn kun vegetaĵaro sufiĉe alta por kaŝigi sian neston, sed vintre, oni povas trovi ilin ĉe lokoj pli malfermaj. Vintruloj ĉeestas grandnombre malfermajn akvojn de lagoj kaj riveroj. Ili troviĝas ankaŭ ĉe akvejoj de saleta akvo kiaj ĉe estuaroj, golfoj, lagunoj kaj havenoj. Ĉar ili manĝas malpli da fiŝoj ol aliaj greboj, ili troviĝas sufiĉe ofte ĉe malgrandaj akvejoj. La vintraj grupigoj okazas ĉe dormejoj kutimaj ĉiujare el oktobro al marto. La birdoj venas tien ĉu izole aŭ en malgrandaj grupoj. Rekordo estas de 700 birdoj ĉe lago de Ĉampanjo.
La populacioj loĝantaj en Okcidenta Eŭropo kaj en Nordafriko estas loĝantaj birdoj. Tiuj de Norda Eŭropo migras al la sudo somerfine. Ili vintrumas en Okcidenta Eŭropo, mikse kun la loĝantaj populacioj. La Malgrandaj greboj formas tiam malgrandajn grupojn kiuj miksiĝas al tiuj de aliaj vintrumantaj birdospecioj. Pli ĝenerale dirite, nur la populacioj kiuj nestumas en zonoj kie la akvo frostas vintre estas migrantaj[20].
La Malgranda grebo estas diskreta birdospecio facile ĝenita de la homa proksimeco. Krom la homa premado, la ĉefaj minacoj por tiu birdospecioj estas sekigo des marĉoj, cementado de riverbordoj, troa kontrolado de riveroj kaj urbanizado, kiuj limigas ties nestolokojn. Ili povas suferi ankaŭ pro la akvopoluado. Ĉe la mediteranea mondoregiono, ili povas esti viktimo de ŝtelĉasado[21].
Ĉiukaze, la specio estas ankoraŭ komuna. La IUCN ĉirkaŭkalkulis ties teritorioj en 10 milionoj de km², kaj ties populacion inter 470,000 kaj 2,6 milionoj da individuoj[22]. Tiele tiu organizo klasis la specion en la kategorio "Malplej Zorgiga".
Same la Interkonsento pri la konservado de migrantaj akvobirdoj de Afriko-Eŭrazio klasis la specion en la kategorio C1, tio estas kiel neminacita populacio, kun pli da 100,000 individuoj, sed plibonigebla, danke al internacia kunlaborado[23].
BirdLife International ĉirkaŭkalkulis ties eŭropan populacion je 99,000 paroj, kun stabila aŭ altiĝanta evoluo en majoritato de landoj (escepte en Turkio), kaj situas ĝin en la kategorio de neminacitaj birdoj. Tiu specio estas ankaŭ konsiderata ekde 1994 protektata de la Eŭropa Vivmedia Agentejo (AEE)[24], sed estis deklarita vundebla en Svisio[25] kaj Nederlando[26].
For de la listo de la Eŭropa Komitato de la plej minacataj birdospecioj de Eŭropo, tiu grebo estas ĉiukaze protektita de la Konvencio de Berno (2002).
Tachybaptus venas de la greka tachus [taĥIs], rapida kaj baptizô, plonĝi. La vorto ruficollis estas latina kunmetaĵo de rufus, ruĝeca aŭ ruĝecbruna kaj collis, kolo[27].
Tiu birdospecio estis reprezentata sur poŝtmarkoj eldonitaj de kelkaj landoj: nome Alderney en 2011, Belgio en 2010, Gambio en 2009, Manksinsulo en 1997, Japanio en 1991, Jersey en 1999, Namibio en 2011, Zairo en 1982, Dominiko en 1998 kaj Maldivoj en 1985[28].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
