Etenono

Keteno aŭ etenono estas organika kombinaĵo rezultanta per kataliza senhidratigado de la acetata acido. Ĝi estas senkolora gaso kun penetranta odoro, kiu reakcias kun la akvo, sed estas solvebla en nepolaraj organikaj solvantoj. Keteno posedas 2 karbonatomojn, 2 hidrogenatomojn kaj 1 oksigenatomon. Keteno uzatas en kemiaj sintezoj kaj en la preparado de farmaciaĵoj kaj industriaĵoj.

Vidu ankaŭ: Dufenila keteno kaj Tioketeno

Keteno
Kemia formulo	C2H2O
Bastona kemia strukturo de la Etenono
Tridimensia kemia strukturo de la Etenono
CAS-numero-kodo	463-51-4
ChemSpider kodo	9643
PubChem-kodo	10038
Fizikaj proprecoj
Aspekto	senkolora gaso kun penetranta odoro
Molmaso	42,03728 g mol−1
Denseco	0,712 g/cm−3[1]
Fandpunkto	-151 °C [2]
Bolpunkto	-56°C [3]
Refrakta indico	${\displaystyle n_{761}^{20}}$ 1,3030
Ekflama temperaturo	-98,7 °C [4]
Solvebleco	Akvo:reakcias kun la akvo produktante acetatan acidon. Solvebla en etero kaj acetono.
Mortiga dozo (LD50)	560 mg/kg (buŝe)
GHS etikedigo de kemiaĵoj
GHS Damaĝo Piktogramo
GHS Signalvorto	Damaĝa substanco
GHS Deklaroj pri damaĝoj	H220, H301, H315, H318, H319, H330, H335
GHS Deklaroj pri antaŭgardoj	P203, P210, P222, P260, P261, P264, P264+265, P270, P271, P280, P284, P301+316, P302+352, P304+340, P305+351+338, P305+354+338, P316, P317, P319, P320, P321, P330, P332+317, P337+317, P362+364, P377, P381, P403, P403+233, P405
Escepte kiam indikitaj, datumoj estas prezentataj laŭ iliaj normaj kondiĉoj pri temperaturo kaj premo (25 °C kaj 100 kPa)

Sintezoj

Sintezo 1

• Preparado de la keteno per kataliza senhidratigado de la acetata acido:

${\displaystyle {\mathsf {{\xrightarrow[{-\,H_{2}O}]{katalizilo}}\,}}}$

Sintezo 2

• Preparado de la keteno per pirolizo de la acetono:

${\displaystyle {\mathsf {{\xrightarrow[{}]{700^{o}C}}\,}}}$ +

Sintezo 3

• Preparado de la acetata acido per hidratigado de la keteno:

+ ${\displaystyle {\mathsf {{\xrightarrow[{}]{}}\,}}}$

Sintezo 4

• Preparado de la acetata anhidrido per traktado de keteno kaj acetata acido:

+ ${\displaystyle {\mathsf {{\xrightarrow[{}]{}}\,}}}$

Sintezo 5

• Preparado de la dufenila keteno per traktado de keteno kaj fenila klorido:

+ ${\displaystyle {\mathsf {{\xrightarrow[{}]{}}\,}}}$ +

Sintezo 6

• Preparado de la keteno per senklorigado de acetila klorido:

${\displaystyle {\mathsf {{\xrightarrow[{-\,HCl}]{}}\,}}}$

Sintezo 7

• Preparado de la keteno per senaminigo de la acetamido:

${\displaystyle {\mathsf {{\xrightarrow[{-\,NH_{2}}]{}}\,}}}$

Sintezo 8

• Preparado de la etila acetato per traktado de keteno kaj etanolo:

+ ${\displaystyle {\mathsf {{\xrightarrow[{}]{}}\,}}}$

Sintezo 9

• Preparado de la duketeno per dumerigado de keteno:

${\displaystyle {\mathsf {{\xrightarrow[{}]{}}\,}}}$

Vidu ankaŭ

• Ketono

Referencoj

1. Chemsrc
2. EPA United States Environmental Protection Agency
3. Chemical Book
4. Chemspider

• Kategorio Etenono en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)