lingvaro de sub-Sahara Afriko From Wikipedia, the free encyclopedia
La bantua lingvaro estas subgrupo de la volta-kongo-branĉo de la niĝerkonga lingvaro. Ekzistas proksimume 500 bantuaj lingvoj, kiuj estas parolataj de proksimume 200 milionoj da homoj. Ili disvastiĝis en la tuta meza kaj suda Afriko kaj tie en ĉiuj ŝtatoj estas la plej multe parolataj lingvoj, ankaŭ se kiel oficiala lingvo plej ofte ankoraŭ estas uzata la angla, franca aŭ portugala.
En la nordokcidento la bantu-regiono limas al la ceteraj niĝerkongaj lingvoj, en la nordoriento al nilosaharaj kaj afrik-aziaj (pli precize kuŝidaj lingvoj). En la sudokcidento la kojsanaj lingvoj formas enklavon de la bantu-regiono (vidu la mapon).
La scienco pri la bantuaj lingvoj kaj la kun ili ligitaj kulturoj kaj popoloj nomiĝas bantuiko. Ĝi estas subfako de la afrikiko.
Bantuaj lingvoj kun minimume 3 milionoj da parolantoj
| lingvo | alternativa nomo |
nombro de- parolantoj |
Guthrie- zono |
ĉefa disvastiĝejo |
|---|---|---|---|---|
| svahila | Kiswahili | 30–40 mi-oj | G40 | Tanzanio, Kenjo, Ugando, Ruando, Burundo, Kongo, Mozambiko |
| ŝona | Chishona | 11 mi-oj | S10 | Zimbabvo, Zambio |
| zulua | Isizulu | 10 mi-oj | S40 | Sudafriko, Lesoto, Svazilando, Malavio |
| njanĝa | Chichewa | 10 mi-oj | N30 | Malavio, Zambio, Mozambiko |
| lingala | Ngala | 9 mi-oj | C40 | Demokratia Respubliko Kongo, Respubliko Kongo |
| ruanda | Kinyarwanda | 8 mi-oj | J60 | Ruando, Burundo, Ugando, Kongo |
| kosa | Isixhosa | 7,5 mi-oj | S40 | Sudafriko, Lesoto |
| luba | Chiluba | 6,5 mi-oj | L30 | Kongo |
| kikuja | Kikuyu | 5,5 mi-oj | E20 | Kenjo |
| kituba | Kutuba | 5 mi-oj | H10 | Demokratia Respubliko Kongo, Respubliko Kongo (kongo-baza kreola lingvo) |
| ganda | Luganda | 5 mi-oj | J10 | Ugando |
| burunda | Kirundi | 5 mi-oj | J60 | Burundo, Ruando, Ugando |
| makua? aŭ emakua? | Makhuwa | 5 mi-oj | P30 | Mozambiko |
| sota | Sesotho | 5 mi-oj | S30 | Lesoto, Sudafriko |
| cvana | Setswana | 5 mi-oj | S30 | Bocvano, Sudafriko |
| umbunda | Umbundu | 4 mi-oj | R10 | Angolo (Benguelo) |
| peda | Sepedi, nord-sota | 4 mi-oj | S30 | Sudafriko, |
| luja | Luluyia | 3,6 mi-oj | J30 | Kenjo |
| bemba | Chibemba | 3,6 mi-oj | M40 | Zambio, Kongo |
| conga | Xitsonga | 3,3 mi-oj | S50 | Sudafriko, Mozambiko, Zimbabvo |
| sukuma | Kisukuma | 3,2 mi-oj | F20 | Tanzanio |
| kamba | Kikamba | 3 mi-oj | E20 | Kenjo |
| kimbunda | Kimbundu | 3 mi-oj | H20 | Angolo (Luando) |
| Fiota | Kabinda, ibinda | H20 | Angolo, Kabindo | |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
