Arĝento
kemia elemento kun simbolo Ag kaj atomnumero 47 / From Wikipedia, the free encyclopedia
Arĝento estas metala elemento, nome nobla metalo kun atomnumero 47. Ĝia simbolo estas Ag, el la latina argentum, el la hindeŭropa radiko rekonstruita kiel *h₂erǵ-, "griza" aŭ "brila". Ĝi estas milda, blanka, brila transirmetalo, sed tamen posedas la plej altan elektran konduktivecon, termikan konduktivecon, kaj reflektivecon inter ĉiuj de ajnaj metaloj. Tiu metalo ekzistas nature en sia pura, libera formo (natura arĝento), kiel alojo kun oro kaj aliaj metaloj, kaj en mineraloj kiaj arĝentito kaj ĥlorargirito. Plej arĝento estas produktita kiel rafinita kromprodukto el kupro, oro, plumbo, kaj zinko.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
kemia elemento • brulema pulvoro | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
nobla metalo • transirmetalo • elemento de periodo 5 • valormetalo | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ĝeneralaj informoj | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Nomo (latine), simbolo, numero | arĝento (argentum), Ag, 47 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Karakteriza grupo | (nespecifita) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Atomaj ecoj | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Fizikaj ecoj | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Diversaj | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Elektronegativeco | 2 (Pauling-skalo) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Se ne estas indikite alie, estas uzitaj unuoj de SI kaj SVP. |
Ĝi malmulte oksidiĝas en la aero. Pro tio, kaj pro ĝia blanka glaceo, ĝi estas uzata en juvelarto kaj por fari monerojn. Arĝento estis dumlonge aprezata kiel valormetalo. Pli abunda ol oro, arĝenta metalo estis funkcianta en multaj antaŭmodernaj monsistemoj kiel stampebla etalono, foje eĉ kun oro. Ties pureco estas tipe mezurita laŭ elmila bazo; nome 94%-pura alojo estas priskribita kiel "0.940 fajna". Aldone, arĝento havas nombrajn aplikojn trans valuto, kiaj en sunpaneloj, akvofiltrado, juvelarto kaj aliaj ornamaĵoj, alt-valoraj surtablaĵoj kaj iloj (de tie la termino arĝentaĵo), kaj ankaŭ estas investado en la formo de arĝentaj moneroj kaj etalonoj (ĉu uzeblaj kiel valuta monkontantaĵo ĉu kiel kolektata artaĵo). Arĝento estas uzata industrie en elektraj kontaktoj kaj konduktiloj, en specializitaj speguloj, fenestraj kovriloj kaj en kataliziloj de kemiaj reakcioj. Ties komponaĵoj estas uzataj en fotografia filmo kaj Ikso-radioj. Solvaĵoj el arĝenta nitrato kaj aliaj arĝentaj komponaĵoj estas uzataj kiel seninfektilo kaj mikrobiocidoj, aldonitaj al bandaĝoj kaj vundo-dresaĵoj (bandaĝo), kateteroj kaj aliaj medicinaj instrumentoj.