ဝါး

See also: ဝါ

Burmese

Pronunciation

• IPA^(key): /wá/
• Romanization: MLCTS: wa: • ALA-LC: vāʺ • BGN/PCGN: wa: • Okell: wà

Etymology 1

From Proto-Tibeto-Burman *g-wa-t (“to bite, chew”); cognate with Jingpho [script needed] (ka wa, “to bite”) (STEDT). Luce adduces Old Chinese 哺 (OC *baːs, “to feed (with food chewed in the mouth)”) as a cognate;^[1] note also vague similarities with 啀 (OC *ŋreː, “to gnaw”).

Verb

ဝါး • (wa:)

1. to chew, masticate
2. to be destroyed

Derived terms

• ကြိမ်းဝါး (krim:wa:)
• ကြုံးဝါး (krum:wa:)
• စူးစူးဝါးဝါး (cu:cu:wa:wa:)
• ဆွေဝါး (hcwewa:)
• ဆိုးဝါး (hcui:wa:)
• ဆေးဖိုးဝါးခ (hce:hpui:wa:hka.)
• ဆေးဝါး (hce:wa:)
• မကောင်းဆိုးဝါး (ma.kaung:hcui:wa:)
• မျက်ဝါးထင်ထင် (myak-wa:htanghtang)
• မျောက်ချိုးဝါး (myaukhkyui:wa:)
• မူးယစ်ဆေးဝါး (mu:yachce:wa:)
• လက်ခုပ်လက်ဝါး (lakhkuplak-wa:)
• လက်ခုပ်လက်ဝါးဆက် (lakhkuplak-wa:hcak)
• လက်ခုပ်လက်ဝါးတီး (lakhkuplak-wa:ti:)
• လူဝါးဝ (luwa:wa.)

 

Etymology 2

(This etymology is missing or incomplete. Please add to it, or discuss it at the Etymology scriptorium. Particularly: “Apparently not mentioned by STEDT, and not mentioned by Luce 1981.”)

Adjective

ဝါး • (wa:)

1. indistinct, lazy

Verb

ဝါး • (wa:)

1. (of speech) to bluff

Derived terms

• စမ်းတဝါးဝါး (cam:ta.wa:wa:)
• ဆဝါး (hca.wa:)
• မည်မည်ဝါးဝါး (manymanywa:wa:)
• မှုန်ဝါးဝါး (hmun-wa:wa:)
• ယောင်ဝါးဝါး (yaung-wa:wa:)
• ယောင်ဝါးဝါးလုပ် (yaung-wa:wa:lup)
• ဟေးလားဝါးလား (he:la:wa:la:)

 

Etymology 3

From Proto-Lolo-Burmese *wa² (“bamboo”), from Proto-Sino-Tibetan *r/g/s-pʷa (“bamboo”). Cognate with Lhao Vo vo: and Old Chinese 笆 (OC *praː, *braːʔ, “thorny bamboo; bamboo basketry; bamboo fence”) (STEDT).

The "clappers" and "music timing" senses are grouped with the "bamboo" sense by MED, perhaps because ancient Burmese clappers were made of bamboo, and used to keep time in music.

Noun

ဝါး • (wa:)

1. bamboo (plant)
2. (Myanmar music) timing
3. clappers

Derived terms

• ကရင်ဝါး (ka.rang-wa:)
• ခေါင်ဝါး (hkaung-wa:)
• စည်းကျဝါးကျ (cany:kya.wa:kya.)
• စည်းချက်ဝါးချက် (cany:hkyak-wa:hkyak)
• စည်းပြေးဝါးပြေး (cany:pre:wa:pre:)
• စည်းလွတ်ဝါးလွတ် (cany:lwat-wa:lwat)
• စည်းဝါးကိုက် (cany:wa:kuik)
• ဆေးဖော်ဝါးဖက် (hce:hpauwa:hpak)
• တံစူးဝါး (tamcu:wa:)
• တံရှူးဝါး (tamhru:wa:)
• တင်းဝါး (tang:wa:)
• ထိုးဝါး (htui:wa:)
• နှီးဝါး (hni:wa:)
• နှီးဝါးလောင်း (hni:wa:laung:)
• ပြောင်းဝါး (praung:wa:)
• ဖယောင်းဝါး (hpa.yaung:wa:)
• ဝါးကပ် (wa:kap)
• ဝါးချွန် (wa:hkywan)
• ဝါးခြမ်း (wa:hkram:)
• ဝါးဆစ် (wa:hcac)
• ဝါးညှပ်အက (wa:hnyap-a.ka.)
• ဝါးတစ်ပြန် (wa:tacpran)
• ဝါးတစ်ရိုက် (wa:tacruik)
• ဝါးနက် (wa:nak)
• ဝါးနားပင်း (wa:na:pang:)
• ဝါးပပ် (wa:pap)
• ဝါးပိုး (wa:pui:)
• ဝါးပိုးမျက်ဆန်ကျယ် (wa:pui:myakhcankyai)
• ဝါးပေး (wa:pe:)
• ဝါးဖယောင်း (wa:hpa.yaung:)
• ဝါးဖောင် (wa:hpaung)
• ဝါးမင်း (wa:mang:)
• ဝါးမျက် (wa:myak)
• ဝါးယား (wa:ya:)
• ဝါးယောင်းငှက် (wa:yaung:hngak)
• ဝါးယောင်းမှို (wa:yaung:hmui)
• ဝါးရင်းတုတ် (wa:rang:tut)
• ဝါးရုံ (wa:rum)
• ဝါးရောင်းချဉ် (wa:raung:hkyany)
• ဝါးလက်ခုပ် (wa:lakhkup)
• ဝါးလတ်စည်း (wa:latcany:)
• ဝါးလှဲ (wa:hlai:)
• ဝါးလုံး (wa:lum:)
• ဝါးလုံးထိုး (wa:lum:htui:)
• ဝါးလုံးထောက်ခုန် (wa:lum:htaukhkun)
• ဝါးလောင်း (wa:laung:)
• ဝါးသုဉ်း (wa:suny:)
• သစ်ကြီးဝါးကြီး (sackri:wa:kri:)
• သိုက်ဝါး (suik-wa:)

 

Etymology 4

According to STEDT, a clipping of ဖဝါး (hpa.wa:, “palm”), which STEDT derives from Proto-Sino-Tibetan *p(l)a-n ~ *p(w)a-n (“palm, sole”). Cognate with the second syllable of Mizo *ke-phaʔ (“sole (foot)”), Old Chinese 扶 (OC *pa, *ba), 蹯 (OC *ban, “paw”); Luce additionally adduces 巴 (OC *praː, “palm”)^[2] (as in modern Sinitic 巴掌 (bāzhang, “palm”)), 步 (OC *baːs, “a step”).^[3]

Classifier

ဝါး • (wa:)

1. numerical classifier used in counting handsbreadth

Derived terms

• ဖဝါး (hpa.wa:)
• ဖဝါးခြေထပ် (hpa.wa:hkrehtap)
• ဖဝါးထက်ကြပ် (hpa.wa:htakkrap)
• ရေလက်ဝါး (relak-wa:)
• လက်ခေါက်လက်ဝါး (lakhkauklak-wa:)
• လက်ဖဝါး (lakhpa.wa:)

 

References

1. Luce, G. H. (1981) “-WA Finals (144. to Chew; Intimates (? chewers of baby-food)”, in A Comparative Word-List of Old Burmese, Chinese and Tibetan, London: School of Oriental and African Studies, University of London, →ISBN, page 8
2. Luce, G. H. (1981) “-WA Finals (146. Palm of hand)”, in A Comparative Word-List of Old Burmese, Chinese and Tibetan, London: School of Oriental and African Studies, University of London, →ISBN, page 8
3. Luce, G. H. (1981) “-WA Finals (147. Sole of foot; a Step; Height - measure)”, in A Comparative Word-List of Old Burmese, Chinese and Tibetan, London: School of Oriental and African Studies, University of London, →ISBN, page 8

Further reading

• “ဝါး” in Myanmar–English Dictionary (Myanmar Language Commission 1993). Searchable online at SEAlang.net.

Pa'o Karen

Pronunciation

• (Northern Pa'o) IPA^(key): /wa⁵³/
• (Southern Pa'o) IPA^(key): /wa⁵⁵/

Noun

ဝါး (wâ)

1. bird