pomóc

See also: pomoc, pōmoc, pomoć, pomoč, and pōmōc

Old Polish

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *pomoťi. By surface analysis, po- +‎ móc. First attested in the 14th century.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /pɔmɔːt͡s/
• IPA^(key): (15^th CE) /pɔmot͡s/

Verb

pomóc pf (imperfective pomagać)

1. (attested in Lesser Poland, Greater Poland) to help (to provide assistance to) [with dative ‘whom’; in addition, with accusative or k (+ dative) or na (+ accusative) ‘with what’; or with instrumental ‘with (by means of) what’; or with infinitive ‘to do what’]
   • 1915 [End of the 14th century], Jan Łoś, editor, Przegląd językowych zabytków staropolskich do r. 1543‎, page 315:

     Ach panicze Bernacze, wesrzi na me vbostwo a pomoszi!

     [Ach panicze Biernacie, weźrzy na me ubostwo a pomoży!]

   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎, Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 36, 42:

     I pomosze (adiuvabit) gim gospodzin

     [I pomoże (adiuvabit) jim Gospodzin]

   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎, page 43:

     Yozephus, Philipus svoyem pysmem tesch my k temv dzyalv pomogly (ad hoc opus nobis affuerunt)

     [Jozefus, Filipus, swojem pismem też mi k temu działu pomogli (ad hoc opus nobis affuerunt)]

   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎, page 844:

     Yego odpovyedzenye malo albo nycz byloby yemv pomoglo

     [Jego odpowiedzenie mało albo nic byłoby jemu pomogło]

   • 1451-1455, Legenda o świętym Aleksym‎, line 228:

     Wyącz wsz[y]thczy proszyli boga za tho, aby gym bog pomokl na tho, by mv mogly lyst othyącz

     [Więc wsz[y]tcy prosili Boga za to, aby jim Bog pomogł na to, by mu mogli list otjąć]

   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎, page 47:

     Tem skvtkyem chcza wschemv svyatv pomocz

     [Tem skutkiem chcę wszemu światu pomoc]

   • 1888 [1398], Romuald Hube, editor, Zbiór rot przysiąg sądowych poznańskich, kościańskich, kaliskich, sieradzkich, piotrkowskich i dobrzyszyckich z końca wieku XIV i pierwszych lat wieku XV‎, Greater Poland, page 72:

     Iaco me Nicolaus slal do Michala, obeczugø gemv pomocz thich glow placzicz

     [Jako mie Nicolaus słał do Michała, obiecują jemu pomoc tych głow płacić]

2. (attested in Masovia) to help; to work (to be effective)
   • 1901 [1463-1465], Jan Rozwadowski, editor, De morte prologus [Rozmowa mistrza Polikarpa ze śmiercią]‎, Mierzeniec, Płock, line 302:

     Otocz kaszdy lekarz fasczy, nye pomogv yego masczy

     [Otoć każdy lekarz faści, nie pomogą jego maści]

3. to help (to prevent, to remedy)
   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎, page 585:

     Za nym wschytek svyat ydzye a my themv nycz nye pomozemy

     [Za nim wszytek świat idzie a my temu nic nie pomożemy]

Derived terms

nouns

• pomoc
• pomocnica
• pomocnik

 

verbs

• dopomóc pf, dopomagać impf
• podpomóc pf, podpomagać impf
• przepomóc pf, przepomagać impf
• przypomagać impf
• spomóc pf, spomagać impf
• upomóc pf
• wspomóc pf, wspomagać impf

 

verbs

• pomóc prawa pf, pomagać prawa impf

 

Related terms

adjectives

• niepomocny
• pomocny

 

nouns

• niepomożenie
• podpomoc
• podpomożenie
• podpomożyciel
• pomaganie
• pomocne
• przepomaganie
• przypomaganie
• spomocnica
• spomocnik
• spomożenie
• upomożenie
• wspomocnik
• wspomoganie
• wspomożenie
• wspomożyciel

 

Descendants

• Polish: pomóc
• Silesian: pōmōc

References

• Bańkowski, Andrzej (2000) “pomóc”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “pomóc”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

Etymology

Inherited from Old Polish pomóc. By surface analysis, po- +‎ móc.

Pronunciation

 

• IPA^(key): /ˈpɔ.mut͡s/

• (Middle Polish) IPA^(key): /ˈpɔ.mot͡s/

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -ɔmut͡s
• Syllabification: po‧móc

Verb

pomóc pf (imperfective pomagać)

1. (intransitive) to help (to provide assistance to) [with dative ‘whom’; in addition, with w (+ locative) or przy (+ locative) ‘with what’; or with infinitive ‘to do what’; or with instrumental ‘with (by means of) what’]

   Możesz mi pomóc? ― Can you help me?

2. (intransitive) to help (to be effective) [with dative ‘whom’; in addition, with w (+ locative) ‘with what’; or with na (+ accusative) ‘for what’; or with infinitive ‘to do what’]
3. (intransitive) to help (to contribute in some way)

Conjugation

Conjugation of pomóc pf
	person	singular			plural
		masculine	feminine	neuter	virile	nonvirile
infinitive		pomóc
future tense	1st	pomogę			pomożemy
	2nd	pomożesz			pomożecie
	3rd	pomoże			pomogą
	impersonal	pomoże się
past tense	1st	pomogłem, -(e)m pomógł	pomogłam, -(e)m pomogła	pomogłom, -(e)m pomogło	pomogliśmy, -(e)śmy pomogli	pomogłyśmy, -(e)śmy pomogły
	2nd	pomogłeś, -(e)ś pomógł	pomogłaś, -(e)ś pomogła	pomogłoś, -(e)ś pomogło	pomogliście, -(e)ście pomogli	pomogłyście, -(e)ście pomogły
	3rd	pomógł	pomogła	pomogło	pomogli	pomogły
	impersonal	pomożono
conditional	1st	pomógłbym, bym pomógł	pomogłabym, bym pomogła	pomogłobym, bym pomogło	pomoglibyśmy, byśmy pomogli	pomogłybyśmy, byśmy pomogły
	2nd	pomógłbyś, byś pomógł	pomogłabyś, byś pomogła	pomogłobyś, byś pomogło	pomoglibyście, byście pomogli	pomogłybyście, byście pomogły
	3rd	pomógłby, by pomógł	pomogłaby, by pomogła	pomogłoby, by pomogło	pomogliby, by pomogli	pomogłyby, by pomogły
	impersonal	pomożono by
imperative	1st	niech pomogę			pomóżmy
	2nd	pomóż			pomóżcie
	3rd	niech pomoże			niech pomogą
anterior adverbial participle		pomógłszy
verbal noun		pomożenie

Derived terms

phrases

• w czym mogę pomóc

 

proverbs

• Święty Boże nie pomoże

 

verbs

• dopomóc pf, dopomagać impf
• wspomóc pf, wspomagać impf

 

verbs

• pomóc jak umarłemu kadzidło pf, pomać jak umarłemu kadzidło impf

 

Trivia

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), pomóc is one of the most used words in Polish, appearing 6 times in scientific texts, 1 time in news, 11 times in essays, 31 times in fiction, and 46 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 95 times, making it the 666th most common word in a corpus of 500,000 words.^[1]

References

1. Ida Kurcz (1990) “pomóc”, in Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej [Frequency dictionary of the Polish language] (in Polish), volume 1, Kraków, Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego, page 401

Further reading

• pomóc in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• pomóc in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “pomóc”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• “POMÓC”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 16.04.2020
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “pomóc”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “pomóc”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1908), “pomóc”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 4, Warsaw, page 576
• pomóc in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego