सार
From Wiktionary, the free dictionary
Pronunciation
Etymology 1
Borrowed from Sanskrit सार (sāra).
Noun
सार • (sār) ?
- essence
- The ring or band or rope by which the yard of boats and small sailing vessels is secured to the mast
Etymology 2
Borrowed from Kannada ಸಾರು (sāru).
Noun
सार • (sār) ?
- A dilute mixture of tamarinds mango-steins and similar fruits squeezed in any pulse-decoction or in water with salt assafœtida
Etymology 3
Noun
सार • (sār) ?
References
- Berntsen Date, Molesworth, Tulpule/Feldhaus Vaze (2022) “सार”, in Digital Dictionaries of South Asia
Pronunciation
Etymology 1
From root √सृ (sṛ).
Noun
सार • (sāra) stem, m
- course, motion
- पूर्वसार (pūrva-sāra) — going eastwards
- stretching out, extension
Declension
| Masculine a-stem declension of सार | |||
|---|---|---|---|
| Nom. sg. | सारः (sāraḥ) | ||
| Gen. sg. | सारस्य (sārasya) | ||
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | सारः (sāraḥ) | सारौ (sārau) | साराः (sārāḥ) |
| Vocative | सार (sāra) | सारौ (sārau) | साराः (sārāḥ) |
| Accusative | सारम् (sāram) | सारौ (sārau) | सारान् (sārān) |
| Instrumental | सारेण (sāreṇa) | साराभ्याम् (sārābhyām) | सारैः (sāraiḥ) |
| Dative | साराय (sārāya) | साराभ्याम् (sārābhyām) | सारेभ्यः (sārebhyaḥ) |
| Ablative | सारात् (sārāt) | साराभ्याम् (sārābhyām) | सारेभ्यः (sārebhyaḥ) |
| Genitive | सारस्य (sārasya) | सारयोः (sārayoḥ) | साराणाम् (sārāṇām) |
| Locative | सारे (sāre) | सारयोः (sārayoḥ) | सारेषु (sāreṣu) |
Adjective
सार • (sāra) stem
Declension
| Masculine a-stem declension of सार | |||
|---|---|---|---|
| Nom. sg. | सारः (sāraḥ) | ||
| Gen. sg. | सारस्य (sārasya) | ||
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | सारः (sāraḥ) | सारौ (sārau) | साराः (sārāḥ) |
| Vocative | सार (sāra) | सारौ (sārau) | साराः (sārāḥ) |
| Accusative | सारम् (sāram) | सारौ (sārau) | सारान् (sārān) |
| Instrumental | सारेण (sāreṇa) | साराभ्याम् (sārābhyām) | सारैः (sāraiḥ) |
| Dative | साराय (sārāya) | साराभ्याम् (sārābhyām) | सारेभ्यः (sārebhyaḥ) |
| Ablative | सारात् (sārāt) | साराभ्याम् (sārābhyām) | सारेभ्यः (sārebhyaḥ) |
| Genitive | सारस्य (sārasya) | सारयोः (sārayoḥ) | साराणाम् (sārāṇām) |
| Locative | सारे (sāre) | सारयोः (sārayoḥ) | सारेषु (sāreṣu) |
| Feminine ā-stem declension of सार | |||
|---|---|---|---|
| Nom. sg. | सारा (sārā) | ||
| Gen. sg. | सारायाः (sārāyāḥ) | ||
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | सारा (sārā) | सारे (sāre) | साराः (sārāḥ) |
| Vocative | सारे (sāre) | सारे (sāre) | साराः (sārāḥ) |
| Accusative | साराम् (sārām) | सारे (sāre) | साराः (sārāḥ) |
| Instrumental | सारया (sārayā) | साराभ्याम् (sārābhyām) | साराभिः (sārābhiḥ) |
| Dative | सारायै (sārāyai) | साराभ्याम् (sārābhyām) | साराभ्यः (sārābhyaḥ) |
| Ablative | सारायाः (sārāyāḥ) | साराभ्याम् (sārābhyām) | साराभ्यः (sārābhyaḥ) |
| Genitive | सारायाः (sārāyāḥ) | सारयोः (sārayoḥ) | साराणाम् (sārāṇām) |
| Locative | सारायाम् (sārāyām) | सारयोः (sārayoḥ) | सारासु (sārāsu) |
| Neuter a-stem declension of सार | |||
|---|---|---|---|
| Nom. sg. | सारम् (sāram) | ||
| Gen. sg. | सारस्य (sārasya) | ||
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | सारम् (sāram) | सारे (sāre) | साराणि (sārāṇi) |
| Vocative | सार (sāra) | सारे (sāre) | साराणि (sārāṇi) |
| Accusative | सारम् (sāram) | सारे (sāre) | साराणि (sārāṇi) |
| Instrumental | सारेण (sāreṇa) | साराभ्याम् (sārābhyām) | सारैः (sāraiḥ) |
| Dative | साराय (sārāya) | साराभ्याम् (sārābhyām) | सारेभ्यः (sārebhyaḥ) |
| Ablative | सारात् (sārāt) | साराभ्याम् (sārābhyām) | सारेभ्यः (sārebhyaḥ) |
| Genitive | सारस्य (sārasya) | सारयोः (sārayoḥ) | साराणाम् (sārāṇām) |
| Locative | सारे (sāre) | सारयोः (sārayoḥ) | सारेषु (sāreṣu) |
Etymology 2
Of uncertain origin. Various connections have been suggested based on the word's multiple meanings, such as to Proto-Indo-European *séh₂ls (“salt”) from the "essence" meaning, Ancient Greek ῥώμη (rhṓmē, “strength”) from the "power" meaning, and सर्व (sarva, “whole”) from the "chief" meaning. A connection to Latin sorbus (“sorb tree”) has also been suggested, taking "red" as the original meaning for "sorbus"; this must be rejected based on De Vaan's analysis that "red" was not the original meaning.
Noun
सार • (sā́ra) stem, m or n
- the core or pith or solid interior of anything
- firmness, strength, power, energy
- the substance or essence or marrow or cream or heart or essential part of anything, best part, quintessence
- (at the end of a compound) "chiefly consisting of or depending on etc.", compare पर (para)
- धर्मसारं जगत् (dharma-sāraṃ jagat) — the world chiefly depends on justice
- तूष्णींसार (tūṣṇīṃ-sāra) — chiefly silent
- सारत् सारम् (sārat sāram) - the very best
- the real meaning, main point
- a compendium, summary, epitome (often at the end of a compound in titles of books)
- a chief-ingredient or constituent part of the body (causing the peculiarities of temperament; reckoned to be 7, namely सत्त्व (sattva), शुक्र (śukra), मज्जन् (majjan), अस्थि (asthi), मेदस् (medas), मांस (māṃsa), रक्त (rakta))
- any ingredient
- nectar
- cream, curds
- worth, value
- सरेण (sareṇa) — in consideration of, according to
- wealth, property, goods, riches
- (masculine, rhetoric) a kind of climax
- resin used as a perfume
- water
- dung
- the matter formed in a boil or ulcer, pus
- impure carbonate of soda
- a confederate prince, ally
- m (=शार (śāra)) a piece at chess or backgammon etc.
Declension
| Masculine a-stem declension of सार | |||
|---|---|---|---|
| Nom. sg. | सारः (sāraḥ) | ||
| Gen. sg. | सारस्य (sārasya) | ||
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | सारः (sāraḥ) | सारौ (sārau) | साराः (sārāḥ) |
| Vocative | सार (sāra) | सारौ (sārau) | साराः (sārāḥ) |
| Accusative | सारम् (sāram) | सारौ (sārau) | सारान् (sārān) |
| Instrumental | सारेण (sāreṇa) | साराभ्याम् (sārābhyām) | सारैः (sāraiḥ) |
| Dative | साराय (sārāya) | साराभ्याम् (sārābhyām) | सारेभ्यः (sārebhyaḥ) |
| Ablative | सारात् (sārāt) | साराभ्याम् (sārābhyām) | सारेभ्यः (sārebhyaḥ) |
| Genitive | सारस्य (sārasya) | सारयोः (sārayoḥ) | साराणाम् (sārāṇām) |
| Locative | सारे (sāre) | सारयोः (sārayoḥ) | सारेषु (sāreṣu) |
| Neuter a-stem declension of सार | |||
|---|---|---|---|
| Nom. sg. | सारम् (sāram) | ||
| Gen. sg. | सारस्य (sārasya) | ||
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | सारम् (sāram) | सारे (sāre) | साराणि (sārāṇi) |
| Vocative | सार (sāra) | सारे (sāre) | साराणि (sārāṇi) |
| Accusative | सारम् (sāram) | सारे (sāre) | साराणि (sārāṇi) |
| Instrumental | सारेण (sāreṇa) | साराभ्याम् (sārābhyām) | सारैः (sāraiḥ) |
| Dative | साराय (sārāya) | साराभ्याम् (sārābhyām) | सारेभ्यः (sārebhyaḥ) |
| Ablative | सारात् (sārāt) | साराभ्याम् (sārābhyām) | सारेभ्यः (sārebhyaḥ) |
| Genitive | सारस्य (sārasya) | सारयोः (sārayoḥ) | साराणाम् (sārāṇām) |
| Locative | सारे (sāre) | सारयोः (sārayoḥ) | सारेषु (sāreṣu) |
Derived terms
- कृष्णसार (kṛṣṇasāra)
Descendants
Adjective
सार • (sāra) stem
- hard, firm, solid, strong
- precious, valuable
- good, sound, best, excellent
- sound (as an argument that has been thoroughly proved)
- full of (+instrumental)
- motley, speckled (=शार (śāra))
Declension
| Masculine a-stem declension of सार | |||
|---|---|---|---|
| Nom. sg. | सारः (sāraḥ) | ||
| Gen. sg. | सारस्य (sārasya) | ||
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | सारः (sāraḥ) | सारौ (sārau) | साराः (sārāḥ) |
| Vocative | सार (sāra) | सारौ (sārau) | साराः (sārāḥ) |
| Accusative | सारम् (sāram) | सारौ (sārau) | सारान् (sārān) |
| Instrumental | सारेण (sāreṇa) | साराभ्याम् (sārābhyām) | सारैः (sāraiḥ) |
| Dative | साराय (sārāya) | साराभ्याम् (sārābhyām) | सारेभ्यः (sārebhyaḥ) |
| Ablative | सारात् (sārāt) | साराभ्याम् (sārābhyām) | सारेभ्यः (sārebhyaḥ) |
| Genitive | सारस्य (sārasya) | सारयोः (sārayoḥ) | साराणाम् (sārāṇām) |
| Locative | सारे (sāre) | सारयोः (sārayoḥ) | सारेषु (sāreṣu) |
| Feminine ā-stem declension of सार | |||
|---|---|---|---|
| Nom. sg. | सारा (sārā) | ||
| Gen. sg. | सारायाः (sārāyāḥ) | ||
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | सारा (sārā) | सारे (sāre) | साराः (sārāḥ) |
| Vocative | सारे (sāre) | सारे (sāre) | साराः (sārāḥ) |
| Accusative | साराम् (sārām) | सारे (sāre) | साराः (sārāḥ) |
| Instrumental | सारया (sārayā) | साराभ्याम् (sārābhyām) | साराभिः (sārābhiḥ) |
| Dative | सारायै (sārāyai) | साराभ्याम् (sārābhyām) | साराभ्यः (sārābhyaḥ) |
| Ablative | सारायाः (sārāyāḥ) | साराभ्याम् (sārābhyām) | साराभ्यः (sārābhyaḥ) |
| Genitive | सारायाः (sārāyāḥ) | सारयोः (sārayoḥ) | साराणाम् (sārāṇām) |
| Locative | सारायाम् (sārāyām) | सारयोः (sārayoḥ) | सारासु (sārāsu) |
| Neuter a-stem declension of सार | |||
|---|---|---|---|
| Nom. sg. | सारम् (sāram) | ||
| Gen. sg. | सारस्य (sārasya) | ||
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | सारम् (sāram) | सारे (sāre) | साराणि (sārāṇi) |
| Vocative | सार (sāra) | सारे (sāre) | साराणि (sārāṇi) |
| Accusative | सारम् (sāram) | सारे (sāre) | साराणि (sārāṇi) |
| Instrumental | सारेण (sāreṇa) | साराभ्याम् (sārābhyām) | सारैः (sāraiḥ) |
| Dative | साराय (sārāya) | साराभ्याम् (sārābhyām) | सारेभ्यः (sārebhyaḥ) |
| Ablative | सारात् (sārāt) | साराभ्याम् (sārābhyām) | सारेभ्यः (sārebhyaḥ) |
| Genitive | सारस्य (sārasya) | सारयोः (sārayoḥ) | साराणाम् (sārāṇām) |
| Locative | सारे (sāre) | सारयोः (sārayoḥ) | सारेषु (sāreṣu) |
Etymology 3
Adjective
सार • (sāra) stem
- having spokes
Declension
| Masculine a-stem declension of सार | |||
|---|---|---|---|
| Nom. sg. | सारः (sāraḥ) | ||
| Gen. sg. | सारस्य (sārasya) | ||
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | सारः (sāraḥ) | सारौ (sārau) | साराः (sārāḥ) |
| Vocative | सार (sāra) | सारौ (sārau) | साराः (sārāḥ) |
| Accusative | सारम् (sāram) | सारौ (sārau) | सारान् (sārān) |
| Instrumental | सारेण (sāreṇa) | साराभ्याम् (sārābhyām) | सारैः (sāraiḥ) |
| Dative | साराय (sārāya) | साराभ्याम् (sārābhyām) | सारेभ्यः (sārebhyaḥ) |
| Ablative | सारात् (sārāt) | साराभ्याम् (sārābhyām) | सारेभ्यः (sārebhyaḥ) |
| Genitive | सारस्य (sārasya) | सारयोः (sārayoḥ) | साराणाम् (sārāṇām) |
| Locative | सारे (sāre) | सारयोः (sārayoḥ) | सारेषु (sāreṣu) |
| Feminine ā-stem declension of सार | |||
|---|---|---|---|
| Nom. sg. | सारा (sārā) | ||
| Gen. sg. | सारायाः (sārāyāḥ) | ||
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | सारा (sārā) | सारे (sāre) | साराः (sārāḥ) |
| Vocative | सारे (sāre) | सारे (sāre) | साराः (sārāḥ) |
| Accusative | साराम् (sārām) | सारे (sāre) | साराः (sārāḥ) |
| Instrumental | सारया (sārayā) | साराभ्याम् (sārābhyām) | साराभिः (sārābhiḥ) |
| Dative | सारायै (sārāyai) | साराभ्याम् (sārābhyām) | साराभ्यः (sārābhyaḥ) |
| Ablative | सारायाः (sārāyāḥ) | साराभ्याम् (sārābhyām) | साराभ्यः (sārābhyaḥ) |
| Genitive | सारायाः (sārāyāḥ) | सारयोः (sārayoḥ) | साराणाम् (sārāṇām) |
| Locative | सारायाम् (sārāyām) | सारयोः (sārayoḥ) | सारासु (sārāsu) |
| Neuter a-stem declension of सार | |||
|---|---|---|---|
| Nom. sg. | सारम् (sāram) | ||
| Gen. sg. | सारस्य (sārasya) | ||
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | सारम् (sāram) | सारे (sāre) | साराणि (sārāṇi) |
| Vocative | सार (sāra) | सारे (sāre) | साराणि (sārāṇi) |
| Accusative | सारम् (sāram) | सारे (sāre) | साराणि (sārāṇi) |
| Instrumental | सारेण (sāreṇa) | साराभ्याम् (sārābhyām) | सारैः (sāraiḥ) |
| Dative | साराय (sārāya) | साराभ्याम् (sārābhyām) | सारेभ्यः (sārebhyaḥ) |
| Ablative | सारात् (sārāt) | साराभ्याम् (sārābhyām) | सारेभ्यः (sārebhyaḥ) |
| Genitive | सारस्य (sārasya) | सारयोः (sārayoḥ) | साराणाम् (sārāṇām) |
| Locative | सारे (sāre) | सारयोः (sārayoḥ) | सारेषु (sāreṣu) |
References
- Monier Williams (1899) “सार”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 1208.
- Mayrhofer, Manfred (1996) Etymologisches Wörterbuch des Altindoarischen (in German), volume 2, Heidelberg: Carl Winter Universitätsverlag, page 726
- Mayrhofer, Manfred (1976) Kurzgefasstes Etymologisches Wörterbuch des Altindischen (in German), volume 3, Heidelberg: Carl Winter Universitätsverlag, page 461
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
