Pulex irritans

Carpśàn

C'l artìcol chè 'l è scrit in Carpśàn

La pulga dl òm (pulce dell'uomo in itagliàṅ, pulex irritans secònd la clasificasiòun dal Linnaeus dal 1758) l'è na pulga dimòndi cumùna e ch'l'infèsta anca dal bésti, dôp che i cristiàṅ.

L'è na pulga lunga 2-3 mm, la ciùcia 'l sanghev c'ma cagli ètri pulghi, e incòr la prèv purtèr sēg di batéri anca 'd malatìi grósi, c'ma p'r eśèimpi dla pésta.

Un cladogràma in sìm'a 'l diramasiòun dal diferèinti spéci 'd pulghi^[1]:

Pulicidae

Pulex

	Pulex alvarezi

	Pulex echidnophagoides

	Pulex irritans

	Pulex larimerius

	Pulex porcinus

	Pulex simulans

	Pulex sinoculus

Actenopsylla

Aphropsylla

Archaeopsylla

Cediopsylla

Centetipsylla

Ctenocephalides

Delopsylla

Echidnophaga

Euchoplopsyllus

Hoplopsyllus

Moeopsylla

Nesolagobius

Ornithopsylla

Parapulex

Pariodontis

Procaviopsylla

Pulicella

Spilopsyllus

Synopsyllus

Synosternus

Xenopsylla

Manéri ed dìr

(CARPŚ) Chi masa la pulga marsóla, al masa la mèder e pò anc la fióla,^[2] (IT) Chi ammazza la pulce a marzo, ammazza la madre e anche la figlia.
(CARPŚ) 'L è 'l istès che tōr vìa na pulga a un can,^[3] (IT) (lett.) È come togliere una pulce a un cane, (fig.) È un lavoro inutile.
(CARPŚ) Fèr el pulghi a 'n quelcdùn,^[4] (IT) (lett.) Fare le pulci a qualcuno, (fig.) Voler trovare a tutti i costi difetti o errori commessi da qualcuno.
(CARPŚ) Mèter la pulga in n'urècia a 'n quelcdùn,^[5] (IT) Far venire sospetti a qualcuno.
(BLG) Chi dôrum coi can, as lîva col póllṡ, (IT) (lett.) Chi dorme col cane, si alza con la pulce, (fig.) A frequentare gente equivoca, se ne subiranno le conseguenze.

Vōś lighèdi

pulga
pésta

Noti e referèinsi

[1]
(EN) La clasificasiòun in dal sît catalogueoflife.org
[2]
(CARPŚ) e (IT) Ind "Al Śóv" ed Carlo Contini, Chèrp, 1972, paǵ 141, a s escrìv: „Chi màsa la pulga marsòla al masa la mèder e pò anch la fiòla”.
[3]
(CARPŚ) e (IT) Ibidem, paǵ 141, a s escrìv: „L'è listess che tòr via 'na pulga a un can”.
[4]
(CARPŚ) e (IT) In dal disiunàri "Dèscòrèr Càrpšan" ed Massimo Loschi, Chèrp, novèmber 2016, a s escrìv: „fêr al pùlghi a ’nà persôuna”.
[5]
Ibidem, a s escrìv: „mètèr ’nà pulga in n’ùrècià”.

Èter progêt

Wikimedia Commons contiene file multimediali su Pulex irritans
Wikispecies contiene informazioni su Pulex irritans

Colegamèint estèren

(IT) D'indû a deśvìn al só nòm in sìm'a etimo.it.
(IT) La vōś in sìm'a la Treccani.
(EN) N'arsérca 'd studiōś americàṅ in sìm'a 'l diferèinti spéci dla pulga.

[1] [1]
(EN) La clasificasiòun in dal sît catalogueoflife.org

[2] [2]
(CARPŚ) e (IT) Ind "Al Śóv" ed Carlo Contini, Chèrp, 1972, paǵ 141, a s escrìv: „Chi màsa la pulga marsòla al masa la mèder e pò anch la fiòla”.

[3] [3]
(CARPŚ) e (IT) Ibidem, paǵ 141, a s escrìv: „L'è listess che tòr via 'na pulga a un can”.

[4] [4]
(CARPŚ) e (IT) In dal disiunàri "Dèscòrèr Càrpšan" ed Massimo Loschi, Chèrp, novèmber 2016, a s escrìv: „fêr al pùlghi a ’nà persôuna”.

[5] [5]
Ibidem, a s escrìv: „mètèr ’nà pulga in n’ùrècià”.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

Un cladogràma in sìm'a 'l diramasiòun dal diferèinti spéci 'd pulghi[1]: