Τικάλ

Αυτό το λήμμα αφορά τον αρχαιολογικό χώρο. Για το νόμισμα, δείτε: Τικάλ Καμπότζης.

Το Τικάλ (Tikal) είναι αρχαία πόλη των Μάγια η οποία βρίσκεται στο τροπικό δάσος της βόρειας Γουατεμάλας.^[1] To Τικάλ ήταν πρωτεύουσα ενός από των ισχυρότερων βασιλείων των αρχαίων Μάγια.^[2] Είναι ένας από τους μεγαλύτερους αρχαιολογικούς χώρους και αστικά κέντρα του προκολομβιανού πολιτισμού των Μάγια. Γύρω από τον αρχαιολογικό χώρο βρίσκονται υγροβιότοποι, σαβάνα και τροπικά δάση πλατύφυλλων και φοινίκων όπου διαβιούν πάνω από 100 είδη θηλαστικών, 330 είδη πτηνών και 2000 είδη ανώτερων φυτών.^[3]

Μνημείο Παγκόσμιας
Κληρονομιάς της UNESCO

Εθνικό Πάρκο Τικάλ
Επίσημο όνομα στον κατάλογο μνημείων Π.Κ.
Η κεντρική πλατεία του Τικάλ
Χώρα μέλος	Γουατεμάλα
Τύπος	Μικτό
Κριτήρια	i, iii, iv, ix, x
Ταυτότητα	64
Ιστορικό εγγραφής
Εγγραφή	1979 (3η συνεδρίαση)

Αν και η μνημειακή αρχιτεκτονική του χρονολογείται από τον 4ο αιώνα ΠΚΕ, το Τικάλ έφτασε στο απόγειό του κατά τη διάρκεια της κλασσικής εποχής, π. 200 με 900 μ.Χ. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, η πόλη κυριαρχούσε σε μεγάλο τμήμα της περιοχής των Μάγια πολιτικά, οικονομικά και στρατιωτικά, ενώ αλληλοεπιδρούσε με περιοχές σε όλη τη Μεσοαμερική, όπως το Τεοτιχουάκαν στην κοιλάδα του Μεξικού, το οποίο πιθανόν το Τικάλ κατέκτησε τον 4ο αιώνα ΚΕ.^[4] Μετά το τέλος της κλασσικής περιόδου, υπάρχουν στοιχεία ότι τα ανάκτορα κάηκαν, ενώ παράλληλα ο πληθυσμός άρχισε να μειώνεται, μέχρι την εγκατάλειψη του χώρο στο τέλος του 10ου αιώνα.

Αν και η ύπαρξη των ερειπίων ήταν γνωστή στους ντόπιους, ο χώρος έγινε ευρύτερα γνωστός στα μέσα του 19ου αιώνα, όταν ο Αμπρόσιο Τουτ ανέφερε την ύπαρξη ερειπίων στη La Gaceta, μια εφημερίδα της Γουατεμάλας, η οποία ονόμασε το χώρο Τικάλ. Μετά την αναδημοσίευση της αναφοράς στο περιοδικό της Επιστημονικής Ακαδημίας του Βερολίνου το 1853, οι αρχαιολόγοι και κυνηγοί θησαυρών άρχισαν να επισκέπτονται το δάσος. Η καταγραφή του χώρου άρχισε τη δεκαετία του 1880. Εκτεταμένες ανασκαφές έλαβαν χώρα από το 1956 μέχρι το 1970 από το πανεπιστήμιο της Πενσιλβανία.^[5] To 1979, το Εθνικό Πάρκο Τικάλ ανακηρύχθηκε μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς από την UNESCO και είναι μικτό.^[6]

Στον πυρήνα του χώρου βρίσκεται η Μεγάλη Πλατεία, με δύο μεγάλους ναούς-πυραμίδες στην ανατολική και δυτική πλευρά. Στη βόρεια πλευρά βρίσκεται η βόρεια ακρόπολη και νότια η κεντρική ακρόπολη. Δυτικά της νότιας ακρόπολης βρίσκεται η πλατεία των εφτά ναών και ακόμη πιο δυτικά το συγκρότημα του χαμένου κόσμου. Άλλα ενδιαφέροντα σημεία είναι τα συγκροτήματα των διπλών πυραμίδων, καθώς και οι δομές ύδρευσης.^[3]

Παραπομπές

1. «Tikal Information». CyArk. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Σεπτεμβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 19 Δεκεμβρίου 2014.
2. Sharer & Traxler 2006, p.1. Hammond 2000, p.233.
3. «Tikal National Park». UNESCO. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Φεβρουαρίου 2014.
4. Martin & Grube 2008, pp.29–32.
5. Webster 2002, p.261.
6. «Tikal | archaeological site, Guatemala». Encyclopedia Britannica (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 21 Φεβρουαρίου 2021.

Βιβλιογραφία

• Hammond, Norman (2000). «The Maya Lowlands: Pioneer Farmers to Merchant Princes». Στο: Richard E.W. Adams· Murdo J. Macleod. The Cambridge History of the Native Peoples of the Americas, Vol. II: Mesoamerica, part 1. Cambridge, UK: Cambridge University Press. σελίδες 197–249. ISBN 0-521-35165-0. OCLC 33359444.
• Martin, Simon· Nikolai Grube (2008). Chronicle of the Maya Kings and Queens: Deciphering the Dynasties of the Ancient Maya (2η αναθεωρημένη έκδοση). London and New York: Thames & Hudson. ISBN 978-0-500-28726-2. OCLC 191753193.
• Sharer, Robert J.· Loa P. Traxler (2006). The Ancient Maya (6η πλήρως αναθεωρημένη έκδοση). Stanford, CA: Stanford University Press. ISBN 0-8047-4817-9. OCLC 57577446.
• Webster, David L. (2002). The Fall of the Ancient Maya: Solving the Mystery of the Maya Collapse. London: Thames & Hudson. ISBN 0-500-05113-5. OCLC 48753878.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Commons logo

Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα    Τικάλ

• Πληροφορίες στο www.tikalpark.com
• Επίσημος ιστότοπος, Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού της Γουατεμάλας (Ισπανικά)
• Εθνικό Πάρκο Τικάλ άρθρο στην ιστοσελίδα whc.unesco.org
• Τικάλ άρθρο στην ιστοσελίδα www.history.com