Πι

Το γράμμα πι (κεφαλαίο Π, πεζό π ή ϖ) είναι το δέκατο έκτο γράμμα του ελληνικού αλφαβήτου. Τόσο στα νέα όσο και στα αρχαία ελληνικά συμβολίζει το άηχο διχειλικό κλειστό φώνημα /p/ που πραγματώνεται είτε με τον αντίστοιχο φθόγγο. Συμμετέχει επίσης στο δίγραφο <μπ> που συμβολίζει το ηχηρό διχειλικό κλειστό φώνημα /b/ και φθόγγο.^[1] Το πι αντιστοιχεί στο γράμμα P, p του λατινικού αλφαβήτου που προέρχεται από το αλλόγραφό του στο δυτικό ελληνικό αλφάβητο που χαρακτηριζόταν από μια μικρότερη δεξιά κεραία που σταδιακά έκλεισε προς την αριστερή κάθετο.^[2]

Την επόμενη αξία την έχει το Κόππα Ϟ´=90 (ϟ´=90). Προήλθε από το φοινικικό γράμμα πε, που στα φοινικικά σήμαινε στόμα.^[2]

Στο ελληνικό σύστημα αρίθμησης έχει αριθμητική αξία π´=80.

Ως σύμβολο

Το πεζό <π> χρησιμοποιείται ως σύμβολο για:

• στα μαθηματικά, την υπερβατική (και συνεπώς άρρητη) μαθηματική σταθερά π ≈ 3,14159...
• το σωματίδιο μεσόνιο π (πιόνιο) στη σωματιδιακή φυσική

Το κεφαλαίο <Π> συμβολίζει:

• τον τελεστή γινομένου στα μαθηματικά (παρόμοιος με τις σειρές)
• Την παροχή, στην φυσική

Το <Π> επίσης συμβόλιζε το πέντε σε ένα αρχαιότερο ελληνικό σύστημα αρίθμησης, το ακροφωνικό σύστημα αρίθμησης.

Παραπομπές

1. Μποτίνης, Α. (2011): Φωνητική της ελληνικής. ISEL. σελ. 111.
2. Μπαμπινιώτης, Γ. (2005): Λεξικό της Νέας Ελληνικής γλώσσας. Αθήνα: Κέντρο Λεξικολογίας. s.v. «Π».

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Λεξιλογικός ορισμός του πι στο Βικιλεξικό
• Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Pi (letter) στο Wikimedia Commons