αυτοκινητόδρομος στην κεντρική Ελλάδα From Wikipedia, the free encyclopedia
Ο Αυτοκινητόδρομος Κεντρικής Ελλάδας (Αυτοκινητόδρομος 3, Α3 γνωστός και ως E65) είναι ένας σχεδόν ολοκληρωμένος αυτοκινητόδρομος, ο οποίος θα συνδέει την Ανατολική με τη Δυτική Ελλάδα. Αναμένεται να αποτελέσει τμήμα της Ευρωπαϊκής Οδού 65.
Αυτό το λήμμα περιέχει πληροφορίες σχετικά με ένα τεχνικό έργο υπό εξέλιξη ή υπό μελέτη. Το περιεχόμενό του ενδέχεται να αλλάξει σημαντικά έως την ολοκλήρωση του έργου αυτού. |
Aυτοκινητόδρομος 3 Αυτοκινητόδρομος Κεντρικής Ελλάδας | |
---|---|
| |
Η διαδρομή του Αυτοκινητόδρομου 3. | |
Ο Αυτοκινητόδρομος 3 στην Ανάβρα. | |
Πληροφορίες δρόμου | |
Τμήμα της | |
Μήκος | 181 χλμ. |
Τηλ. SOS | 1075 |
Ολοκληρωμένα τμήματα | 22 Δεκεμβρίου 2017 (Τρίκαλα - Ξυνιάδα: 78.5 km), 16 Ιουλίου 2021 (Ανθήλη - Σταυρός: 14 km), 23 Απριλίου 2024 (Σταυρός - Ξυνιάδα: 19 km), 23 Απριλίου 2024 (Τρίκαλα - Καλαμπάκα: 24 km) |
Σημαντικοί κόμβοι | |
Βόρειο τέρμα | Α2 στο Κηπουρειό ΕΟ6 στα Τρίκαλα ΕΟ3 στην Ξυνιάδα ΕΟ38 στον Σταυρό ΕΟ15 στον Καρπερό |
Νότιο τέρμα | Α1 στη Λαμία |
Τοποθεσίες | |
Περιφέρειες | Στερεά Ελλάδα, Θεσσαλία, Δυτική Μακεδονία |
Σημαντικές πόλεις | Λαμία, Καρδίτσα, Τρίκαλα, Καλαμπάκα, Γρεβενά |
Δίκτυο αυτοκινητοδρόμων | |
Αυτοκινητόδρομοι της Ελλάδας |
Σε πλήρη ολοκλήρωση, θα ξεκινά στα νότια από ημικόμβο επί του Αυτοκινητοδρόμου Α.Θ.Ε., στο ύψος της Ανθήλης, και θα καταλήγει σε ανισόπεδο κόμβο με την Εγνατία Οδό, στο Κηπουρείο Γρεβενών. Ξεκινώντας από την πεδιάδα της Φθιώτιδας, κοντά στη Λαμία, θα διασχίζει το όρος Όθρυς, τον Θεσσαλικό κάμπο και τα όρη Αντιχάσια και Χάσια μέχρι τη συμβολή του με την Εγνατία Οδό 15 χιλιόμετρα Δυτικά της πόλης των Γρεβενών. Η διάρκεια της διαδρομής Γρεβενά-Αθήνα και Μέτσοβο-Αθήνα θα είναι 4 ώρες, ενώ στις 4:30 και 4:35 ώρες θα μπορεί κανείς να φτάσει στην Κοζάνη και την Καστοριά αντίστοιχα από την πρωτεύουσα της Ελλάδας.
Πρόκειται για έναν σύγχρονο αυτοκινητόδρομο ευρωπαϊκών προδιαγραφών με δύο λωρίδες σε κάθε κατεύθυνση και διαχωριστικό διάζωμα στη μέση, συνολικού μήκους 181 χιλιομέτρων, συνολικού κόστους κατασκευής 1,6 δισ. ευρώ και ταχύτητα μελέτης τα 110-120 χλμ./ώρα.[1]
Η επίσημη παράδοση στην κυκλοφορία του μεσαίου τμήματος Ξυνιάδα - Τρίκαλα πραγματοποιήθηκε στις 22 Δεκεμβρίου 2017.[2] Τον Οκτώβριο του 2018 εγκρίθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η χρηματοδότηση για την κατασκευή του νότιου τμήματος Ξυνιάδα - Λαμία,[3] η οποία ξεκίνησε και επίσημα στις 22 Ιανουαρίου 2019. Το τμήμα αναμενόταν να παραδοθεί στα τέλη του 2021.[4], ωστόσο η ολοκλήρωσή του έγινε στις 23 Απριλίου 2024. Το καλοκαίρι του 2020, μετά την ολοκλήρωση όλων των απαραίτητων μελετών και των διαπραγματεύσεων με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, έγινε γνωστό ότι εντός του 2021 θα ξεκινούσαν και οι εργασίες κατασκευής του βόρειου τμήματος.[5]
Εταιρεία παραχώρησης που έχει αναλάβει την κατασκευή και λειτουργία του δρόμου είναι η Κεντρική Οδός Α.Ε., μία κοινοπραξία των εταιρειών Ferrovial και ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ.[6] Η περίοδος παραχώρησης 30 ετών ξεκίνησε τον Μάρτιο του 2008.
Η σύμβαση παραχώρησης για την κατασκευή του έργου υπογράφηκε το 2008 και το 2009 ξεκίνησαν οι πρώτες εργασίες, οι οποίες διήρκεσαν 2 χρόνια και διακόπηκαν το 2011 λόγω της οικονομικής κρίσης. Στα τέλη του 2013 η σύμβαση παραχώρησης τροποποιήθηκε και αποφασίστηκε να προχωρήσει σε άμεση κατασκευή το πιο ώριμο (σε απαλλοτριώσεις) μεσαίο τμήμα Τρίκαλα - Ξυνιάδα μήκους περίπου 80 χιλιομέτρων και συνολικού κόστους 825 εκατομμυρίων ευρώ (570 εκατομμύρια προέρχονται από πόρους της Ε.Ε.), ενώ αναβλήθηκε η κατασκευή του βόρειου (Κηπουρείο-Τρίκαλα) και νότιου (Ξυνιάδα-Λαμία) τμήματος.[7]
Μέχρι τις αρχές Απριλίου 2017 είχαν ολοκληρωθεί τα 65 χλμ. των περίπου 80 χιλιομέτρων που περιλαμβάνει το μεσαίο τμήμα, ενώ τα υπόλοιπα 15 χλμ. ολοκληρώθηκαν τον Σεπτέμβριο του 2017 και η επίσημη παράδοση στην κυκλοφορία του μεσαίου τμήματος έγινε στις 22 Δεκεμβρίου 2017.
Τον Οκτώβριο του 2018 εγκρίθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή η χρηματοδότηση, ύψους 306 εκατομμυρίων ευρώ, για την κατασκευή, από την εταιρεία Κεντρική Οδός Α.Ε., του νότιου τμήματος Ξυνιάδα - Λαμία, μήκους 32,5 χιλιομέτρων, που θα συνδέσει τον Α3 με τον Αυτοκινητόδρομο 1.[3][8][9] Ακολούθως, η σύμβαση εστάλη στο Ελεγκτικό Συνέδριο από το οποίο και εγκρίθηκε ομόφωνα στις αρχές Δεκεμβρίου 2018 και κατόπιν, στις 20 Δεκεμβρίου, κυρώθηκε από την ελληνική Βουλή.[10]. Η δίδυμη Σήραγγα Όθρυος μήκους 3 χιλιομέτρων στην περιοχή του Δομοκού είχε ήδη διανοιχτεί, έως τον Δεκέμβριο του 2018, κατά 33% (500 μέτρα από κάθε κλάδο).[10] Στις 22 Ιανουαρίου 2019 ξεκίνησε και επίσημα η κατασκευή του νότιου τμήματος Ξυνιάδα-Λαμία η οποία, παρότι αναμενόταν να ολοκληρωθεί το 2021[11], ολοκληρώθηκε και εγκαινιάστηκε στις 23 Απριλίου 2024.
Τον Ιανουάριο του 2020 έγινε γνωστό ότι για την χρηματοδότηση του βόρειου τμήματος (Κηπουρείο - Τρίκαλα) έχουν ξεκινήσει οι διαπραγματεύσεις μεταξύ του παραχωρησιούχου και του Ελληνικού Δημοσίου με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και τη Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.[12] Τελικά, το καλοκαίρι του 2020 έγινε γνωστό ότι οι εργασίες κατασκευής του βόρειου τμήματος θα ξεκινούσαν εντός του 2021, καθώς είχαν ολοκληρωθεί όλες οι μελέτες και διαπραγματεύσεις με τους Ευρωπαϊκούς θεσμούς.[5]
Με γρήγορο ρυθμό, το βόρειο τμήμα άρχιζε να κατασκευάζεται στα τέλη του 2021. Κατά την δειάρκεια κατασκευής, το βόρειο τμήμα χωρίστηκε σε δύο τμήματα: Τρίκαλα - Καλαμπάκα, Καλαμπάκα - Γρεβενά/Εγνατία Οδός. Το τμήμα Τρίκαλα - Καλαμπάκα ολοκληρώθηκε και εγκαινιάστηκε στις 23 Απριλίου 2024 μαζί με το υπόλοιπο νότιο τμήμα του Ε65. Το υπόλοιπο τμήμα μέχρι τα Γρεβενά, υπολογίζεται πως θα ολοκληρωθεί στα τέλη του 2025.
Ο Αυτοκινητόδρομος 3 θα περνάει πλησίον των Γρεβενών, των Τρικάλων, της Καρδίτσας και της Λαμίας και χωρίζεται, κατασκευαστικά, σε τρία τμήματα:
Το βόρειο τμήμα ξεκινά από τον ανισόπεδο κόμβο στη συμβολή του αυτοκινητοδρόμου με την Εγνατία Οδό στο Κηπουρείο Γρεβενών και καταλήγει στον ανισόπεδο κόμβο Τρικάλων. Χωρίζεται σε δύο υποτμήματα, Κηπουρείο - Καλαμπάκα και Καλαμπάκα - Τρίκαλα.
Έχει συνολικό μήκος 70 χιλιομέτρων και κόστος 440 εκατομμυρίων ευρώ και περιλαμβάνει 3 τουλάχιστον ανισόπεδους κόμβους (Κηπουρείο, Αγιόφυλλο - Καρπερό, Οξύνεια), ένα μετωπικό σταθμό διοδίων στην Οξύνεια και δύο Σταθμούς Εξυπηρέτησης Αυτοκινητιστών στο Καρπερό και στην Ράξα.
Το τμήμα Τρίκαλα - Καλαμπάκα, έχει μήκος 24 χιλιόμετρα και ενώνει τον ανισόπεδο κόμβο Τρικάλων με τον ανισόπεδο κόμβο Καλαμπάκας. Υπάρχει σε αυτό το τμήμα ο ανάμεσος ανισόπεδος κόμβος Βασιλικής, που δημιουργεί σύνδεση Ε65 με το χωριό Βασιλική και την Εθνική Οδό 6 που χρησιμοποιείται για την εξυπηρέτηση τοπικών χωριών. Ολοκληρώθηκε στις 23 Απριλίου 2024 μαζί με το υπόλοιπο νότιο τμήμα του Ε65.
Το βορειότερο υποτμήμα, Κηπουρείο - Καλαμπάκα, έχει μήκος 46 χιλιόμετρα και η αρχική χάραξή μέσω της Εγνατίας Οδού ήταν να ξεκινά στο ύψος της Παναγίας Καλαμπάκας αλλά άλλαξε, μετατοπιζόμενη ανατολικότερα στο ύψος του Κηπουρείου Γρεβενών, με αποτέλεσμα τη μείωση του συνολικού κόστους κατά 250 εκατομμύρια ευρώ (από 650 σε 400 εκατομμύρια ευρώ), τον περιορισμό των περιβαλλοντικών επιπτώσεων, και τη διέλευση του αυτοκινητοδρόμου εκτός της ζώνης μόνιμης παρουσίας της καφέ αρκούδας. Περιλαμβάνει δύο χώρους στάθμευσης και ένα Σταθμό Εξυπηρέτησης Αυτοκινητιστών.[13][14] Υπολογίζεται ότι θα ολοκληρωθεί στα τέλη του 2025.
Το μεσαίο τμήμα ξεκινά από τον ανισόπεδο κόμβο στα Τρίκαλα και καταλήγει στον ανισόπεδο κόμβο Ξυνιάδας. Παραδόθηκε επίσημα στην κυκλοφορία στις 22 Δεκεμβρίου 2017.[2] Με την ολοκλήρωση του συγκεκριμένου τμήματος, η χρονοαπόσταση της διαδρομής μεταξύ των Τρικάλων και της Ξυνιάδας μειώθηκε από 78 έως 39 λεπτά της ώρας, ενώ η αναβάθμιση του οδικού αναμένεται να επιφέρει μείωση των τροχαίων ατυχημάτων μεγαλύτερη από 30%. Η συνολική επένδυση για το τμήμα Τρίκαλα - Ξυνιάδα είναι περίπου 825.000.000 ευρώ, από τα οποία τα περίπου 570.000.000 ευρώ προέρχονται από κοινοτικούς πόρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης.[1]
Έχει μήκος 78,5 χιλιομέτρων και περιλαμβάνει 8 πλήρεις ανισόπεδους κόμβους και ημικόμβους (Τρικάλων, Λόγγου, Προαστίου, Καρδίτσας, Σοφάδων, Ανάβρας, Σμοκόβου, Ξυνιάδας) καθώς και δύο μετωπικούς σταθμούς διοδίων στους Σοφάδες και τα Τρίκαλα και δύο Σταθμούς Εξυπηρέτησης Αυτοκινητιστών στους Σοφάδες και στην Ξυνιάδα (ο πρώτος παραδόθηκε το 2019 και ο δεύτερος είναι υπό κατασκευή).
Τεχνικά, το έργο περιλαμβάνει δύο δίδυμες σήραγγες (Τ3 και Τ3Α, σήραγγες Δολοπίας) συνολικού μήκους 493 μέτρων και 13 γέφυρες, καθώς και 8 (4 ανά κατεύθυνση) χώρους στάθμευσης εξοπλισμένους με χώρους υγιεινής και 3 σταθμούς αποχιονισμού.[15][16]
Το νότιο τμήμα ξεκινά από τον ανισόπεδο κόμβο στην Ξυνιάδα και καταλήγει στη συμβολή του αυτοκινητοδρόμου με τον Αυτοκινητόδρομο Α.Θ.Ε. νοτίως της Λαμίας, στο ύψος της Ανθήλης. Η κατασκευή του, μετά από μια παύση το 2011, ξεκίνησε εκ νέου στο τέλος του 2018 (επίσημα στις 22 Ιανουαρίου 2019[4]) και ολοκληρώθηκε και εγκαινιάστηκε στις 23 Απριλίου 2024.
Έχει μήκος 32,5 χιλιομέτρων και κόστος 306 εκατομμυρίων ευρώ και περιλαμβάνει 7 γέφυρες και 5 ανισόπεδους κόμβους και ημικόμβους στη Λαμία, στην Εθνική Οδό 38 και στην Ξυνιάδα. Επίσης, θα κατασκευαστεί ένας μετωπικός σταθμός διοδίων και ένας Σταθμός Εξυπηρέτησης Αυτοκινητιστών (ΣΕΑ) στο Λειανοκλάδι.
Στο τμήμα αυτό βρίσκεται και η μήκους 2.983 μέτρων δίδυμη Σήραγγα Όθρυος η οποία, έως τον Νοέμβριο του 2019, έχει διανοιχθεί σε μήκος 1000 μέτρων από κάθε κατεύθυνση.[10]
Στις 15 Ιουλίου 2021 παραδόθηκαν στην κυκλοφορία 14 χιλιόμετρα από τον ημικόμβο Α.Θ.Ε. μέχρι τον Ανισόπεδο κόμβο Καρπενησίου.
Αυτοκινητόδρομος 3 (Οδός Κεντρικής Ελλάδας) | ||||
---|---|---|---|---|
Κόμβος | Κατεύθ. Γρεβενά | Κατεύθ. Λαμία | Σημειώσεις | Λωρίδες |
(16) Αγίας Παρασκευής (Εγνατία Οδός/Α2) | Εγνατία Οδός (Α2) Ε 90
Δυτικά: Μαλακάσι, Παναγία, Μέτσοβο, Ανήλιο, Ιωάννινα, Ηγουμενίτσα Ανατολικά: Γρεβενά, Καστοριά, Αλβανία, Κοζάνη, Βέροια, Θεσσαλονίκη |
Ανισόπεδος κόμβος (2025) | ||
(15) Αγιόφυλλο-Καρπερό | Εθνική Οδός 15: | Ανισόπεδος κόμβος (2025) | ||
Σταθμός Διοδίων Οξυνείας | Σταθμός Διοδίων Οξυνείας | Σταθμός διοδίων (2025) | ||
(14) Οξύνεια | Οξύνεια, Γρεβενά | Ανισόπεδος κόμβος (2025) | ||
(13) Γρεβενά | Εθνική Οδός 15:
Νότια: Καλαμπάκα, Τρίκαλα, (ΕΟ6) Μουργκάνη, Παναγιά, Μέτσοβο, Ιωάννινα |
Ανισόπεδος κόμβος (2025) | ||
Υπό κατασκευή επέκταση προς Εγνατία Οδό | ||||
(12) Καλαμπάκα | Καλαμπάκα, Διάβα, Μετέωρα | Ανισόπεδος κόμβος | ||
(11) Τρίκαλα Βόρεια / Βασιλική | Εθνική Οδός 6, Ε 92: Βόρεια: Χωριά Δήμου Μετεώρων: Βασιλική, Θεόπετρα, Καλαμπάκα, Μετέωρα Νότια: Τρίκαλα |
Ανισόπεδος κόμβος | ||
Γέφυρα Ληθαίου | Ποταμός Ληθαίος | |||
(10) Τρίκαλα Ανατολικά | Εθνική Οδός 6 Ε 92: Δυτικά: Τρίκαλα, Δήμος Πύλης (Πύλη, Ελάτη, Περτούλι), Άρτα, Καλαμπάκα, Μετέωρα Ανατολικά: Γεωργανάδες, Φαρκαδόνα, Πηνειάδα, Κουτσόχερο, Λάρισα, Αυτοκινητόδρομος Α.Θ.Ε. |
Ανισόπεδος κόμβος | ||
(9) Λόγγος | Λόγγος, Αγία Κυριακή, ΒΙ.ΠΕ. Τρικάλων | Ημικόμβος (από/προς Λαμία) | ||
Σταθμός Διοδίων Τρικάλων | Σταθμός Διοδίων Τρικάλων | Σταθμός διοδίων | ||
Γέφυρα Πηνειού | Ποταμός Πηνειός | |||
(8) Προάστιο | Χωριά Δήμου Τρικκαίων (Γλίνος, Μεγάλα Καλύβια), Χωριά Δήμου Παλαμά (Προάστιο, Αγία Τριάδα), Χωριά Δήμου Μουζακίου (Αγναντερό, Ριζοβούνι) | Ανισόπεδος κόμβος | ||
Γέφυρα Καλέντζη | Ποταμός Καλέντζης | |||
(7) Δέλτα Καρδίτσας | ΕΟ 30: Δυτικά: Καρδίτσα, ΚΤΕΛ Καρδίτσας, Λίμνη Πλαστήρα, Λουτρά Σμοκόβου, Μουζάκι, Τρίκαλα Ανατολικά: Σοφάδες, Ματαράγκα, Ιτέα, Παλαμάς, Συκιές, Κουτσόχερο, Κοιλάδα, Λάρισα |
Ανισόπεδος κόμβος | ||
Γέφυρα Σοφαδίτη | Ποταμός Σοφαδίτης | |||
(6) Σοφάδες | Βόρεια: Σοφάδες, Νέο Μοναστήρι, Φάρσαλα, Νέα Αγχίαλος, Αϊδίνιο, Αλμυρός, Ανάβρα, Βόλος Νότια: Αγία Παρασκευή, Άμπελος, Δασοχώρι, Μελισσοχώρι |
Ανισόπεδος κόμβος | ||
ΣΕΑ | ||||
Σταθμός Διοδίων Σοφάδων | Σταθμός Διοδίων Σοφάδων | Σταθμός διοδίων | ||
(5) Ανάβρα | Ανάβρα, Κέδρος, Αχλαδιά, Εκκάρα | Ανισόπεδος κόμβος | ||
(4) Σμόκοβο | Λίμνη Σμοκόβου, Λουτρά Σμοκόβου, | Ημικόμβος (από/προς Λαμία) | ||
Σήραγγα Τ3 (370μ.) | Σήραγγα | |||
Σήραγγα Τ3Α (100μ.) | Σήραγγα | |||
(3) Ξυνιάδα | Χωριά Δήμου Δομοκού: Ξυνιάδα, Ομβριακή, Λουτρά Καϊτσης, Άγιος Γεώργιος, Δομοκός | Ανισόπεδος κόμβος | ||
Σήραγγα Όθρυος (3χλμ.) | Σήραγγα | |||
Σταθμός Διοδίων Μακρακώμης | Σταθμός Διοδίων Μακρακώμης | Σταθμός διοδίων | ||
(2) Καρπενήσι / Λαμία Δυτικά | ΕΟ 38 Ε 952: Δυτικά: Λειανοκλάδι, Μακρακώμη, Σπερχειάδα, Άγιος Γεώργιος, Τυμφρηστός, Ευρυτανία (Καρπενήσι) Ανατολικά: Λαμία, Στυλίδα |
Ανισόπεδος κόμβος | ||
ΣΕΑ | ||||
(1) Γοργοπόταμος / Λαμία Ανατολικά / Αυτοκινητόδρομος ΑΘΕ προς Θεσσαλονίκη | Λαμία, Κόμμα, Γοργοπόταμος, Μοσχοχώρι, Φωκίδα (Άμφισσα, Δελφοί), Αυτοκινητόδρομος Αθήνα - Θεσσαλονίκη - Εύζωνοι (Α1) Ε 75: Ροδίτσα, Στυλίδα, Βόλος, Λάρισα, Κατερίνη, Θεσσαλονίκη, Εύζωνοι | Ανισόπεδος κόμβος | ||
Γέφυρα Σπερχειού | Ποταμός Σπερχειός | |||
(0) Κόμβος Ανθήλης | Αυτοκινητόδρομος Αθήνα - Θεσσαλονίκη - Εύζωνοι (Α1) Ε 75 Ε 65: * Χωριά Δήμου Λαμιέων: Ανθήλη, Μπράλλος, Θερμοπύλες * Υπόλοιπη Φθιώτιδα: Μώλος, Καμένα Βούρλα, Αταλάντη, Τραγάνα, Μαρτίνο * Από την Αρκίτσα και τον Άγιο Κωνσταντίνο υπάρχουν ακτοπλοϊκά δρομολόγια για Εύβοια και Αιδηψό * Αυτοκινητόδρομος ΑΘΕ προς Αθήνα: Ακραίφνιο, Υλίκη, Θήβα, Λειβαδιά, Σχηματάρι, Χαλκίδα, Τανάγρα * Πειραιάς (Λιμάνι Πειραιά) * Κόρινθος (μέσω Ολυμπίας Οδού) |
Ημικόμβος (από/προς Αθήνα) |
Ο Α3 θα περιλαμβάνει:
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.