Ναουρού
From Wikipedia, the free encyclopedia
Το Ναουρού και Ναούρου είναι νησιωτική δημοκρατία στον νότιο Ειρηνικό ωκεανό. Παλαιότερα ήταν γνωστό ως "Νησί της Χαράς". Είναι η μικρότερη νησιωτική ανεξάρτητη δημοκρατία στον κόσμο, από άποψη πληθυσμού αλλά και έκτασης. Το Ναουρού βρίσκεται 4000 χλμ. βορειοανατολικά της Αυστραλίας. Είναι πρώην βρετανικό προτεκτοράτο. Από το 1888 η Γερμανία, η Βρετανία, η Αυστραλία και η Νέα Ζηλανδία εκμεταλλεύθηκαν τα φωσφορικά του αποθέματα. Μετά την ανεξαρτησία του το 1968, η βιομηχανία φωσφόρου έχει κάνει τους κατοίκους του Ναουρού έναν από τους πλουσιότερους λαούς του κόσμου. Ωστόσο, στα τέλη της δεκαετίας του 1990, η κακή οικονομική διαχείριση και η επικείμενη εξάντληση των αποθεμάτων φωσφόρου έφεραν το Ναουρού στο χείλος της καταστροφής.
| Δημοκρατία του Ναουρού
Ripublik Naoero | |||
|---|---|---|---|
| |||
Εθνικό σύνθημα: God's will first (Πρώτα το θέλημα του Θεού) | |||
 | |||
| Καμιά (de jure) Γιαρέν (de facto)[1] | |||
Μεγαλύτερη πόλη | Ντενιγκομόντου | ||
| Αγγλικά, Ναουρού | |||
| Προεδρική Δημοκρατία | |||
| Ντέιβιντ Αντέανγκ | |||
| Ανεξαρτησία - από συνδιοίκηση από Αυστραλία, Νέα Ζηλανδία και Ηνωμένο Βασίλειο υπό κηδεμονία του ΟΗΕ Ισχύον Σύνταγμα | 31 Ιανουαρίου 1968 29 Ιανουαρίου 19681 | ||
| • Σύνολο Ακτογραμμή | 21 km2 (231η) 30 km | ||
| Πληθυσμός • Απογραφή 2021 • Πυκνότητα | 11.680[2] (230η) 556,2 κατ./km2 (22η) | ||
| ΑΕΠ (ΙΑΔ) • Ολικό (2017) • Κατά κεφαλή | 160 εκατ. $[3] 12.052 $[3] | ||
| ΑΕΠ (ονομαστικό) • Ολικό (2017) • Κατά κεφαλή | 114 εκατ. $[3] 8.570 $[3] | ||
| Νόμισμα | Δολάριο Αυστραλίας (AUD) | ||
| (UTC +12) | |||
| Internet TLD | .nr | ||
| Οδηγούν στα | αριστερά | ||
| Κωδικός κλήσης | +674 | ||
Το Σύνταγμα τροποποιήθηκε στις 17 Μαΐου του 1968. | |||
Η απόστασή του από την Αυστραλία, στα βορειανατολικά της οποίας βρίσκεται, είναι γύρω στα 4.000 χλμ. Γειτνιάζει με τη Νήσο Μπανάμπα στο Κιριμπάτι. Πρόκειται για το μικρότερο σε έκταση νησί-κράτος της Γης, με 21 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Αποτελεί επίσης τη μικρότερη δημοκρατία στον κόσμο και το μόνο δημοκρατικό κράτος που δεν έχει επίσημη πρωτεύουσα.[4] Έδρα του Κοινοβουλίου και μεγαλύτερος οικισμός είναι η Γιαρέν. Είναι το μικρότερο σε πληθυσμό μέλος του ΟΗΕ.
Η κύρια ασχολία από το 1907 στο νησί ήταν η εξόρυξη φωσφάτων.[5] Τη δεκαετία του ‘90, και έπειτα από την εξάντληση των αποθεμάτων φωσφάτων, το Ναουρού αποτέλεσε για σύντομο χρονικό διάστημα φορολογικό παράδεισο και κέντρο για το ξέπλυμα βρόμικου χρήματος. Από το 2001 ενισχύεται οικονομικά από την κυβέρνηση της Αυστραλίας για τη διατήρηση κέντρου κράτησης για μεταναστών, ως τις αρχές του 2008, στο οποίο κρατούντο όσοι ζητούσαν άσυλο και απελαύνονταν από την Αυστραλία.[6]
Ιστορία
Η χώρα κατοικήθηκε για πρώτη φορά από Μικρονήσιους και Πολυνήσιους τουλάχιστον 3.000 χρόνια πριν [7] Παραδοσιακά υπήρχαν 12 φατρίες ή φυλές στο νησί, οι οποίες αντιπροσωπεύονται στο δωδεκάκτινο αστέρι, που βρίσκεται στη σημαία της χώρας. Οι κάτοικοι της χώρας αποκαλούσαν το νησί τους "Naoero". Η λέξη "Nauru" προήλθε αργότερα έπειτα από το "Naoero", για να διευκολυνθούν στην προφορά οι αγγλόφωνοι.
Οι κάτοικοι ασχολούνταν βασικά με την καλλιέργεια κοκοφοίνικα και με την αλιεία.[8]
Για την ιστορία του νησιού σχεδόν τίποτα δεν ήταν γνωστό μέχρι τα τέλη του 18ου αιώνα, οπότε ο Άγγλος φαλαινοθήρας Τζον Φερν έγινε ο πρώτος άνθρωπος της Δύσης που επισκέφθηκε το νησί, το 1798 και το ονόμασε Νήσο της Ευτυχίας. Πριν από τη δεκαετία του 1830 περίπου, οι κάτοικοι του Ναουρού είχαν επαφή με Ευρωπαίους από φαλαινοθηρικά πλοία και εμπόρους, οι οποίοι έκαναν ανεφοδιασμό στο νησί. Την ίδια περίπου περίοδο, άρχισαν να ζουν στο νησί ταξιδευτές και τυχοδιώκτες. Οι νησιώτες αντάλλασσαν τρόφιμα για αλκοολούχο ποτό (toddy) και πυρομαχικά. Τα τελευταία χρησιμοποιήθηκαν στη διάρκεια του δεκαετούς πολέμου των φυλών, που ξέσπασε το 1878 και είχε αποτέλεσμα δέκα χρόνια μετά να μειωθεί ο πληθυσμός από 1.400 σε 900 άτομα.
Το νησί προσαρτήθηκε από τη Γερμανία το 1888 και εντάχθηκε στο γερμανικό προτεκτοράτο των Νησιών Μάρσαλ. Ονόμαζαν το νησί Nawodo ή Onawero. Με την άφιξη των Γερμανών τερματίστηκε ο πόλεμος. Ο πόλεμος επέφερε κοινωνικές αλλαγές, με αποτέλεσμα να ιδρυθεί ο θεσμός του Βασιλέα ως Κυβερνήτη του νησιού. Ο πιο γνωστός Βασιλιάς ήταν ο Αουγουεγίντα (Auweyida). Το 1888 έφτασαν επίσης Χριστιανοί ιεραπόστολοι από τα νησιά Γκίλμπερτ.[9] Οι Γερμανοί κυβέρνησαν το Ναουρού επί περίπου 3 δεκαετίες.
Το 1900 ανακαλύφθηκαν κοιτάσματα φωσφορικών αλάτων (φωσφάτες) από τον Άλμπερτ Έλις και την Εταιρεία Φωσφάτων του Ειρηνικού ωκεανού και σύντομα άρχισε η εκμετάλλευσή τους, έπειτα από συμφωνία με τη Γερμανία, το 1906.[10] Έπειτα από την έκρηξη του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου το νησί καταλήφθηκε από τον αυστραλιανό στρατό, το 1914. Έπειτα από τον πόλεμο, τέθηκε υπό την κηδεμονία της Αυστραλίας, του Ηνωμένου Βασιλείου και της Νέας Ζηλανδίας.με εντολή της Κοινωνίας των Εθνών.[11][12] Οι τρεις κυβερνήσεις υπέγραψαν συμφωνία για το Νησί Ναουρού το 1919, ιδρύοντας την Βρετανική Επιτροπή Φωσφάτων (British Phosphate Commission ή BPC), η οποία ανέλαβε αρμόδια για την εξόρυξη φωσφάτων.
Το νησί καταλήφθηκε από αυτοκρατορικά στρατεύματα της Ιαπωνίας στις 26 Αυγούστου του 1942.[13] Οι Ιάπωνες απέλασαν 1.200 κατοίκους του νησιού στα νησιά Τσούουκ, όπου 463 βρήκαν τον θάνατο.[14] Το νησί απελευθερώθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου του 1945 όταν το αυστραλιανό πολεμικό πλοίο HMAS Diamantina (K377) έφτασε στο νησί και οι ιαπωνικές δυνάμεις παραδόθηκαν.
Το 1946 οι Ναουρουανοί από το Τσούουκ επαναπατρίστηκαν.[15] Τα Ηνωμένα Έθνη ανανέωσαν την εντολή προς την Αυστραλία το 1947. Ξανά στην εντολή συμμετείχαν η Αυστραλία, η Νέα Ζηλανδία και το Ηνωμένο Βασίλειο.
Τον Ιανουάριο του 1966 το νησί απέκτησε αυτοδιοίκηση. Έπειτα από διετή συνταγματική σύμβαση, έγινε ανεξάρτητο στις 31 Ιανουαρίου του 1968 και έγινε μέλος της Βρετανικής Κοινοπολιτείας, με επικεφαλής τον πρώτο Πρόεδρο Χάμερ ντε Ρομπίρτ. Το 1967 ο λαός του Ναουρού αγόρασε εμβάσματα των Βρετανικών Επιτροπών Φωσφάτας.
Τον Ιούνιο του 1970 περιήλθε στον έλεγχο του Οργανισμού Φωσφάτας του Ναουρού, τοπικών συμφερόντων. Η εκμετάλλευση των κοιτασμάτων φωσφορικών αλάτων κατέστησε τους κατοίκους του νησιού πλούσιους σε σημείο που είχαν ένα από τα μεγαλύτερα κατά κεφαλήν ΑΕΠ στον κόσμο.[16]
Το 1989 η χώρα κινήθηκε νομικά εναντίον της Αυστραλίας με προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο αναφορικά με τις ενέργειες της Αυστραλίας όταν η τελευταία είχε τη διακυβέρνηση του Ναουρού. Συγκεκριμένα, στηλιτεύτηκε η αποτυχία της Αυστραλίας να αποκαταστήσει τις περιβαλλοντικές βλάβες που προκλήθηκαν εξαιτίας της εξόρυξης φωσφάτας.[17] Η ενέργεια αυτή είχε αποτέλεσμα να διακανονιστεί εκτός δικαστηρίων το θέμα με συμφωνία. Από τα μέσα της δεκαετίας του ‘ 80 κυριάρχησε η πολιτική αστάθεια στη χώρα, εξαιτίας των λιγοστών αποθεμάτων φωσφάτας. Το Ναουρού άλλαξε 17 κυβερνήσεις στο διάστημα 1989-2003.[18] Μεταξύ 1999 και 2003 σειρά προτάσεων μομφής προκάλεσαν εκλογές και δύο άτομα, ο Μπέρναρντ Ντοουιγιόγκο και ο Ρενέ Χάρις κυβέρνησαν τη χώρα με εναλλαγή εξουσίας. Τον Απρίλιο του 2000 ανέλαβε πρόεδρος ο Μπέρναρντ Ντοουιγιόγκο για την τέταρτη, και έπειτα από μικρή διακοπή, πέμπτη θητεία του στο ύπατο αξίωμα της χώρας, Η πρώτη θητεία του στην προεδρία ήταν το 1976 - 1978. Επέστρεψε στην εξουσία το 1989 και επανεξελέγη το 1992. Ωστόσο, με απόφαση του Κοινοβουλίου, αναγκάστηκε να παραχωρήσει την εξουσία στον Κίνζα Κλοντούμαρ, το 1995. Στα μέσα του 1998 ο Ντοουιγιόγκο κέρδισε ξανά την προεδρία μετά την πτώση της κυβέρνησης Κλοντούμαρ, στα μέσα του 1998.
Τον Απρίλιο του 2000 ανέλαβε πρόεδρος ο Ρενέ Χάρις, του οποίου η θητεία ήταν βραχύβια, επειδή ο ίδιος δεν κατόρθωσε να εξασφαλίσει την εμπιστοσύνη του κοινοβουλίου. Τον διαδέχθηκε ξανά στην προεδρία ο Ντοουιγιόγκο.
Τον Μάρτιο του 2001 εξελέγη πρόεδρος από το Κοινοβούλιο ο Χάρις. Η θητεία του υποτίθεται ότι ήταν για τρία χρόνια και θα τερματιζόταν το 2004, ωστόσο οι εναλλαγές στην προεδρία συνεχίστηκαν.
Στις αρχές του 2003, έπειτα από πρόταση μομφής στο Κοινοβούλιο, ανατράπηκε ο Πρόεδρος Χάρις. Τον διαδέχθηκε ξανά ο βετεράνος Ντοουιγιόγκο, ο οποίος ασθένησε και πέθανε εν ενεργεία στις ΗΠΑ στις 10 Μαρτίου του 2003.
Τον Μάιο του 2003 εξελέγη από το Κοινοβούλιο νέος Πρόεδρος ο Λούντβιχ Σκόττι, με 10 ψήφους υπέρ έναντι 7 για τον Κλοντούμαρ. Ο Σκόττι ανέλαβε την προεδρία στις 29 Μαΐου του 2003. Υπηρέτησε μέχρι τον Αύγουστο της ίδιας χρονιάς, οπότε και ανατράπηκε έπειτα από πρόταση μομφής. Ο Ρενέ Χάρις εξελέγη για μία ακόμη φορά στην προεδρία.
Στο μεταξύ, τον Μάιο του 2003 διεξήχθησαν βουλευτικές εκλογές, στις οποίες το Κόμμα Πρώτα το Ναουρού κέρδισε 3 έδρες έναντι 15 για τους ανεξάρτητους.
Στα τέλη Ιουνίου του 2004 ο Χάρις ανατράπηκε ξανά με πρόταση μομφής και η προεδρία πέρασε ξανά στον Σκόττι. Ο Σκόττι ανατράπηκε[19] με πρόταση μομφής στις 19 Δεκεμβρίου του 2007 με ψήφους 10 υπέρ της πρότασης και 7 κατά. Νέος πρόεδρος εξελέγη ο πρώην αρσιβαρίστας, Μάρκους Στίβεν, που ανέλαβε καθήκοντα την ίδια ημέρα.
2007-2010
Από τις πρώτες ημέρες της προεδρίας του, ο νέος πρόεδρος συνέχισε την παράδοση του προκατόχου του να διορίζει ο ίδιος ξεχωριστό Υπουργό Εξωτερικών. Ο δρ Κίρεν Κέκε, ξάδερφος του Στίβεν, διορίστηκε στη θέση αυτή.
Πολιτική ένταση 2008
Τον Μάρτιο του 2008 το Κοινοβούλιο έκανε κινήσεις για ανατροπή της κυβέρνησης με πρόταση μομφής. Οι προσπάθειες αυτές ματαιώθηκαν με την παραίτηση του Προέδρου του Κοινοβουλίου.[20] Προηγήθηκαν ταραχές, με αποκορύφωμα την πυρπόληση ενός αστυνομικού σταθμού και απειλές για το εμπόριο εξαγωγών.[21]
Στις 31 Μαρτίου ο Πρόεδρος του Κοινοβουλίου, Ντέιβιντ Αντέανγκ, κατηγόρησε την κυβέρνηση του Στίβεν για πρόκληση πραξικοπήματος, επειδή η πίστη της αστυνομίας στον κοινοβουλευτικό νόμο δεν υφίστατο πια, έπειτα από άρνηση της αστυνομίας να διώξουν από το Κοινοβούλιο δύο βουλευτές, σύμφωνα με απόφαση στις 28 Μαρτίου. Η κυβέρνηση αρνήθηκε τις κατηγορίες για πραξικόπημα και δήλωσε ότι ανέμενε την απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου.[22]
Έως το τέλος του Μαρτίου του 2008 η κυβέρνηση Στίβεν φαινόταν να κυβερνά με διάταγμα. Τον Απρίλιο του 2008 το Ανώτατο Δικαστήριο έκρινε λανθασμένη την απόφαση του Προέδρου του Κοινοβουλίου για αποκλεισμό δύο σημαντικών υπουργών από το Κοινοβούλιο.[23] Παρά την έκδοση της απόφασης, οι σχέσεις μεταξύ του Στίβεν και του Προέδρου του Κοινοβουλίου παρέμειναν τεταμένες.
Τον ίδιο μήνα, ο Πρόεδρος και τα μέλη του 18μελούς Κοινοβουλίου που υποστήριζαν την κυβέρνηση αποκλείστηκαν από τις συνεδριάσεις του Κοινοβουλίου.[24]
Στις 18 Απριλίου του 2008 κηρύχθηκε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης και προκηρύχθηκαν πρόωρες εκλογές, με σκοπό την επίλυση του πολιτικού αδιεξόδου.[25] Στις βουλευτικές εκλογές, οι οποίες διεξήχθησαν στις 26 Απριλίου του 2008 οι υποστηρικτές του Μάρκους Στίβεν έδωσαν στην κυβέρνησή του πλειοψηφία εδρών στο Κοινοβούλιο.[26]
Στις πρόωρες εκλογές που έγιναν στις 24 Απριλίου 2010, επανεξελέγησαν όλα (τα 18 συνολικά) μέλη του Κοινοβουλίου. Την 1η Νοεμβρίου 2010 πρόεδρος εξελέγη σε μυστική ψηφοφορία ο Μάρκους Στίβεν.
Διακυβέρνηση
Το Ναουρού είναι κοινοβουλευτική Προεδρική Δημοκρατία, με τον Πρόεδρο να είναι μαζί Αρχηγός Κράτους και Αρχηγός Κυβέρνησης. Το Κοινοβούλιο έχει 18 μέλη και εκλέγεται με καθολική ψηφοφορία για τρία χρόνια. Δικαίωμα ψήφου έχουν όσες και όσοι είναι ηλικίας από 20 ετών και άνω. Η ψηφοφορία είναι υποχρεωτική. Το Κοινοβούλιο εκλέγει τον Πρόεδρο, ο οποίος προέρχεται από τα μέλη του και διορίζει υπουργικό συμβούλιο δύναμης 5-6 βουλευτών, που γίνονται υπουργοί. Οι υποψήφιοι στις εκλογές τυπικά κατέρχονται ως ανεξάρτητοι. 15 επί συνόλου 18 μελών του τελευταίου Κοινοβουλίου είναι ανεξάρτητοι, ενώ εντός της κυβέρνησης, οι συνασπισμοί σχηματίζονται με κριτήρια τους οικογενειακούς δεσμούς.[27] Τρία κόμματα είναι ενεργά στα πολιτικά πράγματα της χώρας τις τελευταίες δεκαετίες. Πρόκειται για το Δημοκρατικό Κόμμα, το Κόμμα Πρώτα το Ναουρού και το Κόμμα του Κέντρου.[28]
Το νομοθετικό σύστημα είναι περίπλοκο. Το Ανώτατο Δικαστήριο έχει επικεφαλής τον Ανώτατο Δικαστή (Chief Justice), του οποίου ο ρόλος είναι θεμελιώδης σε συνταγματικά ζητήματα. Άλλες υποθέσεις μπορούν να τεθούν στην κρίση του διμελούς Εφετείου (Appellate Court). Το Κοινοβούλιο δεν μπορεί να ανατρέψει αποφάσεις των δικαστηρίων. Οι αποφάσεις του Εφετείου μπορούν να τεθούν στην κρίση του Ανωτάτου Δικαστηρίου της Αυστραλίας.[29] Υπάρχουν επίσης άλλα, κατώτερα δικαστήρια. Το Ναουρού δεν έχει καθόλου ένοπλες δυνάμεις. Την ευθύνη για την ασφάλεια της χώρας έχει βάσει ανεπίσημης συμφωνίας, η Αυστραλία. Υπάρχει μικρή αστυνομική δύναμη υπό έλεγχο πολιτών.[30]
Διοικητική διαίρεση
Το Ναουρού υποδιαιρείται σε 14 περιοχές, που ομαδοποιούνται σε 8 εκλογικές περιφέρειες. Οι περιοχές αυτές (districts) είναι:
- Άιβο
- Ανάμπαρ
- Ανέταν
- Ανιμπάρε
- Γιαρέν (672 κάτοικοι το 1992)
- Έουα
- Ιτζούβ
- Μενένγκ
- Μπάιτι
- Μπόε
- Μπουάντα
- Νιμπόκ
- Ντενιγκομόντου
- Ουαμπόε
Διεθνείς σχέσεις
Έπειτα από την ανεξαρτησία της χώρας το 1968, το Ναουρού έγινε μέλος της Κοινοπολιτείας αρχικά ως παρατηρητής και έπειτα πλήρως, το 2000.[31] Έγινε δεκτό στην Ασιατική Τράπεζα Ανάπτυξης το 1991 και στα Ηνωμένα Έθνη το 1999. Είναι μέλος του Φόρουμ των Νησιών του Ειρηνικού, του Περιφερειακού Περιβαλλοντικού Προγράμματος του Νοτίου Ειρηνικού, της Επιτροπής του Νοτίου Ειρηνικού, καθώς επίσης και της Εφαρμοσμένης Γεωεπιστημονικής Επιτροπής του Ειρηνικού.
Η χώρα έχει στενούς διπλωματικούς δεσμούς με την Αυστραλία, η οποία παρέχει οικονομική και τεχνική βοήθεια στο νησί- μεταξύ των οποίων υπουργό για σχεδίαση του οικονομικού προϋπολογισμού και συμβούλους για θέματα υγείας και παιδείας-, με βάση το Μνημόνιο που υπογράφηκε τον Σεπτέμβριο του 2005. Επίσης, ανεπίσημα η Αυστραλία διασφαλίζει αμυντικά θέματα στο νησί.[32] Μάλιστα, επίσημο νόμισμα στη μικρή νησιωτική χώρα είναι το Δολάριο Αυστραλίας.
Το Ναουρού χρησιμοποιεί την έδρα του στα Ηνωμένα Έθνη με σκοπό να εξασφαλίσει οικονομική υποστήριξη τόσο από την Ταϊβάν όσο και από τη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας, με το να αλλάξει τη θέση της αναφορικά με το πολιτικό καθεστώς της Ταϊβάν. Στη διάρκεια του 2002 το Ναουρού υπέγραψε συμφωνία για σύναψη διπλωματικών σχέσεων με το Πεκίνο στις 21 Ιουλίου. Η κίνηση αυτή ακολουθήθηκε από την υπόσχεση της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας για παροχή οικονομικής βοήθειας ύψους περισσοτέρων από 60 εκατομ. δολάρια. Δυο ημέρες μετά, η Ταϊβάν απάντησε με τη διακοπή των διπλωματικών σχέσεων με το Ναουρού. Οι σχέσεις με την Ταϊβάν επανήλθαν στις 14 Μαΐου του 2005[33] και οι διπλωματικές σχέσεις με την Κίνα διεκόπησαν επίσημα στις 31 Μαΐου του 2005. Ωστόσο, η διπλωματική παρουσία της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας παραμένει στο νησί.
Γεωγραφία
Το Ναουρού είναι μικρό νησί με ωοειδές σχήμα και βρίσκεται στα δυτικά του Ειρηνικού Ωκεανού, 42 χιλιόμετρα νότια του Ισημερινού. Το μήκος των ακτών του είναι 30 χλμ. Περιβάλλεται από σκοπέλους κοραλλίων, οι οποίοι αναδύονται από τη θάλασσα με την άμπωτη. Η ύπαρξη των σκοπέλων εμπόδισε τη δημιουργία λιμανιού. Ωστόσο, κατασκευάστηκαν 16 τεχνητές διώρυγες για να διασφαλιστεί η πρόσβαση με πλοία στο νησί. Μεταξύ των σκοπέλων εκτείνεται ένα κεντρικό υψίπεδο, που αποτελείται από αμμώδη παραλία στην αρχή και έπειτα από μία γραμμή εύφορης γης, όπου ευδοκιμούν κοκοφοίνικες. Η τελευταία περιβάλλει μια ευρεία επιφάνεια από κοράλλια, που καλύπτεται από μεγάλα κοιτάσματα φωσφορικού άλατος (φωσφάτες). Στα νοτιοδυτικά βρίσκεται η λιμνοθάλασσα Μπουάντα. Στο έδαφος της περιοχής αυτής φύονται μπανανιές, ανανάς, πάνδανοι, παπάγιες και άλλα τροπικά φυτά. Ο πληθυσμός του νησιού είναι συγκεντρωμένος στις ακτές και γύρω από τη λιμνοθάλασσα Μπουάντα.
Το Ναουρού ήταν ένα από τα τρία μόνο σημαντικά νησιά με κοιτάσματα φωσφορικών αλάτων στον Ειρηνικό Ωκεανό. Τα δύο άλλα είναι η Μπανάμπα του Κιριμπάτι και η Μακατέσα στη Γαλλική Πολυνησία. Ωστόσο, η συστηματική εξόρυξη φωσφάτων έχει οδηγήσει σε μείωση των αποθεμάτων τους και σε οικολογικά προβλήματα. Τα τρία τέταρτα της ξηράς έχουν εξαφανιστεί. Η θαλάσσια πανίδα θεωρείται νεκρή εξαιτίας της εξόρυξης κατά 40%[34] Επίσης, το νησί κατατάσσεται από τον ΟΗΕ ανάμεσα σε εκείνα που κινδυνεύουν να καλυφθούν από τη θάλασσα, λόγω του φαινομένου του θερμοκηπίου, που επιφέρει την άνοδο της στάθμης των υδάτων.[35]
Περιορισμένες είναι οι πηγές καθαρού νερού στο Ναουρού. Η συλλογή του βρόχινου νερού γίνεται με αποθηκευτικά βυτία στις στέγες και επίσης οι νησιώτες εξαρτώνται από ένα εργοστάσιο αφαλάτωσης.
Το κλίμα της χώρας είναι θερμό και παρατηρούνται πολλές βροχοπτώσεις, εξαιτίας του ότι το έδαφος της χώρας είναι κοντά στον Ισημερινό και στον Ωκεανό. Από τον Νοέμβριο έως τον Φεβρουάριο στην περιοχή παρατηρούνται βροχές που οφείλονται στους μουσώνες. Το ύψος των βροχοπτώσεων αγγίζει τα 2.000 χιλιοστά ετησίως. Παρατηρούνται όμως και περίοδοι ξηρασίας[36] Η θερμοκρασία κυμαίνεται μεταξύ 25 και 35 βαθμών Κελσίου την ημέρα και 25-28 βαθμούς τη νύχτα.
Υπάρχουν μόνο 60 είδη φυτών που φύονται μόνο στο νησί χωρίς να είναι ενδημικά. Η βλάστηση στην περιοχή έχει επηρεαστεί αρνητικά από την καλλιέργεια κοκοφοίνικα, την εξόρυξη και την εισαγωγή ειδών από άλλες χώρες. Δεν υπάρχουν καθόλου θηλαστικά ζώα που να ζουν στο νησί, παρά μόνο πουλιά (μεταξύ των οποίων το ενδημικό Nauru Reed Warbler, έντομα και καβούρια της ξηράς. Ο αρουραίος της Πολυνησίας, γάτες, σκύλοι, χοίροι και κοτόπουλα έχουν εισαχθεί στο νησί από άλλες χώρες.
Οικονομία
Η οικονομία βασίζεται σχεδόν στο σύνολό της στην εξόρυξη φωσφάτων, που αποτελούσαν το μοναδικό εξαγώγιμο προϊόν της χώρας. Ωστόσο, τα αποθέματα άρχισαν να μειώνονται, με τάσεις εξαφάνισης.[37] Η εκμετάλλευση του ορυκτού πλούτου της νησιωτικής χώρας είχε και αρνητικές συνέπειες, όπως το ότι η χώρα εξαρτήθηκε σε υπερβολικό βαθμό από το εισαγόμενο εργατικό δυναμικό και επίσης από την εισαγωγή καταναλωτικών αγαθών, ακόμα και πόσιμου νερού. Το 2004 η ανεργία εκτοξεύθηκε στο 90%. Στις αρχές της δεκαετίας του 1980 το Ναουρού είχε το υψηλότερο κατά κεφαλήν ΑΕΠ στον κόσμο. Σήμερα, το κατά κεφαλήν ΑΕΠ είναι 5.000 Δολάρια ΗΠΑ (το 2005). Δεν υπάρχουν προσωπικοί φόροι.[38] Ο τουρισμός δε συμβάλλει στην οικονομική ανάπτυξη σε μεγάλο βαθμό, κυρίως λόγω ελλιπούς υποδομής. Ενδεικτικά, υπάρχουν μόνο δύο ξενοδοχεία στο νησί.
Στη δεκαετία του 1990 το Ναουρού έγινε φορολογικός παράδεισος και προσέφερε διαβατήρια σε ξένους υπηκόους με αμοιβή. Η Διακυβερνητική Δύναμη Οικονομικής Δράσης κατά του Ξεπλύματος Βρόμικου Χρήματος (FATF) αναγνώρισε το Ναουρού ως μία από τις 15 "μη συνεργάσιμες" χώρες στον πόλεμο κατά του βρόμικου χρήματος. Υπό την πίεση του FATF, το Ναουρού εισήγαγε νομοθεσία το 2003, με βάση την οποία έφυγαν από τη χώρα τα «βρόμικα χρήματα». Τον Οκτώβριο του 2005 η εφαρμογή της νομοθεσίας έκανε τη FATF να άρει το καθεστώς της μη συνεργάσιμης χώρας.[39]
Από το 2001 έως το 2007 το κέντρο κράτησης των μεταναστών παρέσχε εισόδημα για τη μικρή χώρα. Οι αρχές αντέδρασαν με δυσαρέσκεια στην απόφαση της Αυστραλίας να κλείσει το κέντρο.[40] Τον Φεβρουάριο του 2008 ο Υπουργός Εξωτερικών Κίρεν Κέκε δήλωσε ότι η απόφαση αυτή θα είχε αποτέλεσμα να απωλέσουν τις δουλειές τους 100 Ναουρουανοί.[41]
Η ηλεκτρική ενέργεια παράγεται σε θερμοδυναμικούς σταθμούς.
Μεταφορές
Αναφορικά με τις συγκοινωνίες, το οδικό δίκτυο καλύπτει 24 χλμ., όλα ασφαλτοστρωμένα. Σιδηροδρομικό δίκτυο δεν υπάρχει, ενώ στον οικισμό Γιαρέν λειτουργεί το μοναδικό αεροδρόμιο. Ο εθνικός αερομεταφορέας είναι οι Αερογραμμές Ναουρού, πρώην Our Airline. Η οδήγηση γίνεται στα αριστερά.
Δημογραφία
Το νησί έχει 11.680[2] κατοίκους, σύμφωνα με την απογραφή του 2021 και το 87,6% ομιλεί τη ναουρού. Η γλώσσα αυτή αποτελεί αυτόνομη γλώσσα των περιοχών του Ειρηνικού. Επίσης, η αγγλική γλώσσα χρησιμοποιείται στο εμπόριο, στις κυβερνητικές υπηρεσίες και στις επιχειρήσεις. Ο πληθυσμός ήταν νωρίτερα μεγαλύτερος, όμως το 2006 περί τους 1.500 ανθρώπους εγκατέλειψαν το νησί στη διάρκεια του επαναπατρισμού των μεταναστών (εργατών), με καταγωγή από το Κιριμπάτι και το Τουβαλού.
Το 84% των κατοίκων συνιστά αμάλγαμα από Πολυνήσιους, Μικρονήσιους και Μελανήσιους. Εκτός αυτών, στο κράτος ζουν Κινέζοι (8%) και Ευρωπαίοι (επίσης 8%). Όλος ο πληθυσμός θεωρείται αστικός.
Κύρια θρησκεία είναι ο Χριστιανισμός. Τα 2/3 είναι Προτεστάντες, το 1/3 Ρωμαιοκαθολικοί και το 10% του πληθυσμού είναι Βαχαβίτες. Ένα μικρότερο ποσοστό ασπάζεται το βουδιστικό δόγμα (3%). Το Σύνταγμα της χώρας κατοχυρώνει την ανεξιθρησκία. Ωστόσο, το κράτος περιορίζει το δικαίωμα αυτό σε ορισμένες περιστάσεις, όπως στις πρακτικές των Μορμόνων της Εκκλησίας του Ιησού Χριστού των Αγίων των Τελευταίων Ημερών (105 μέλη[42]) και των Μαρτύρων του Ιεχωβά (20 μέλη[43]). Οι περισσότεροι εξ αυτών είναι αλλοδαποί εργάτες που απασχολούνται στην Ένωση Φωσφάτων του Ναουρού[44]
Η άνοδος του βιοτικού επιπέδου επέφερε και αρνητικά αποτελέσματα. Οι κάτοικοι της νησιωτικής χώρας είναι από τους πιο παχύσαρκους ανθρώπους στον κόσμο, με το 90% των ενηλίκων να έχουν βάρος πάνω από το κανονικό.[45] Οι κάτοικοι επίσης υποφέρουν από διαβήτη τύπου 2 και έχουν το μεγαλύτερο ποσοστό σε περιπτώσεις αυτής της ασθένειας παγκοσμίως, με περισσότερο από το 40% του συνολικού πληθυσμού να είναι ασθενείς από τη νόσο αυτή.[46] Επίσης, ο πληθυσμός υποφέρει από καρδιοπάθειες και το προσδόκιμο ζωής είναι 58 χρόνια για τους άνδρες και 65 για τις γυναίκες.[47] Σύμφωνα με εκτιμήσεις για το 2021, το προσδόκιμο ζωής για τον συνολικό πληθυσμό είναι τα 67,62 έτη (οι άνδρες 64,06 και 71,3 οι γυναίκες).[4]
Οι αναλφάβητοι στο νησί είναι 3%. Η εκπαίδευση είναι υποχρεωτική για τα παιδιά ηλικίας από 6 ως 15 ετών.[48] Υπάρχει ένα παράρτημα του Πανεπιστημίου του Νοτίου Ειρηνικού.
Πολιτισμός
Οι κάτοικοι της νησιωτικής χώρας κατάγονται από τους Πολυνήσιους και Μικρονήσιους θαλασσινούς που πίστευαν σε μία θεά, την Eijebong, καθώς επίσης και σε πνευματική γη, που ήταν το νησί Μπουιτάνι. Δύο από τις 12 αρχικές φυλετικές ομάδες εξέλιπαν τον 20ο αιώνα. Η λεγόμενη Ημέρα του Άνγκαμ (Angam Day) τιμάται στις 26 Οκτωβρίου και εορτάζεται η αποκατάσταση του πληθυσμού έπειτα από τους δύο Παγκόσμιους Πολέμους, οι οποίοι και οι δύο μείωσαν τον πληθυσμό στους 1.500 κατοίκους. Μερικά έθιμα των παλαιότερων επιζούν μέχρι σήμερα. Επίσης, στη χώρα σήμερα υπάρχουν κατάλοιπα της παράδοσης στην παραδοσιακή μουσική και στις τέχνες.
ΜΜΕ
Δεν υπάρχουν καθημερινές εφημερίδες στο κράτος, όμως κυκλοφορούν αρκετές εβδομαδιαίες και δεκαπενθήμερες εκδόσεις, ανάμεσα στις οποίες το Bulletin, το Central Star News και The Nauru Chronicle. Λειτουργεί ένας κρατικός τηλεοπτικός σταθμός, η Nauru Television (NTV), η οποία μεταδίδει προγράμματα της Νέας Ζηλανδίας. Επίσης, λειτουργεί και ένας κρατικής ιδιοκτησίας και μη εμπορικός ραδιοφωνικός σταθμός, το Radio Nauru, το οποίο μεταδίδει προγράμματα από το Radio Australia και το BBC.[49]
Αθλητισμός
Το ποδόσφαιρο με τους αυστραλιανούς κανόνες αποτελεί δημοφιλές άθλημα στη χώρα. Υπάρχει ένας εθνικός σύνδεσμος με 7 ομάδες. Όλοι οι αγώνες διεξάγονται στο μοναδικό γήπεδο της χώρας, το Linkbelt Oval. Στο Ναουρού είναι δημοφιλή και άλλα αθλήματα, όπως το σόφτμπολ, το κρίκετ, το γκολφ, η αντισφαίριση, η ιστιοπλοΐα και το ποδόσφαιρο ευρωπαϊκού τύπου.
Το Ναουρού μετέχει στους Αγώνες της Κοινοπολιτείας και στους Θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες, όπου διακρίθηκε στην άρση βαρών. Ο Μάρκους Στίβεν, κάτοχος μεταλλίου στο άθλημα αυτό, εξελέγη βουλευτής το 2003 και στην προεδρία της χώρας το 2007.
Επίσης, ευρύτατα διαδεδομένο άθλημα είναι το πιάσιμο πουλιών με λάσο.[50]
Παραπομπές
Βιβλιογραφία
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
