From Wikipedia, the free encyclopedia
Μπελ Επόκ (γαλλικά: Belle Époque, «Όμορφη Εποχή») ονομάστηκε η περίοδος της ευρωπαϊκής ιστορίας που διήρκεσε από το 1871 έως την έναρξη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου το 1914 και χαρακτηρίστηκε για το αισιόδοξο πνεύμα που κυριάρχησε.
 |
Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
.jpg)
Εμφανίστηκε κατά τη διάρκεια της Τρίτης Γαλλικής Δημοκρατίας και της Μεγάλης Γερμανικής Αυτοκρατορίας. Η ονομασία «Μπελ Επόκ» δόθηκε εκ των υστέρων, όταν θεωρήθηκε ως «χρυσή εποχή» σε αντίθεση με τη φρίκη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Η ειρήνη επικράτησε μεταξύ των Μεγάλων Δυνάμεων της Ευρώπης, οι νέες τεχνολογίες βελτίωναν τη ζωή και η εμπορική τέχνη προσάρμοζε το αναγεννησιακό στυλ και το στυλ του 18ου αιώνα με τις σύγχρονες μορφές της.
Στις πρόσφατα πλούσιες Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, που έβγαιναν από τον Πανικό του 1873, η αντίστοιχη εποχή ονομάστηκε Επάργυρη Εποχή. Στη Μεγάλη Βρετανία αυτή η εποχή συμπίπτει με το τέλος της λεγόμενης Βικτωριανής εποχής και την περίοδο που ονομάζεται Εδουαρδιανή.
Ο διαχωρισμός της τύχης της καθημερινής ζωής των «εχόντων» και «μη εχόντων» στη Δυτική Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες αυξήθηκε θεαματικά κατά το τελευταίο τέταρτο του αιώνα. Οι φτηνές τιμές στην αγορά άνθρακα και το φτηνό εργατικό δυναμικό συνέβαλαν στην καλλιέργεια του φυτού ορχιδέα και κατέστησαν δυνατή την τελειοποίηση των καρπών που καλλιεργούνταν σε θερμοκήπιο. Η επινόηση των επαγγελματικών δείπνων επεκτάθηκε στις ανώτερες τάξεις, και η σαμπάνια τελειοποιήθηκε κατά τη διάρκεια της Μπελ Επόκ. Τα φανταχτερά φτερά και οι γούνες ήταν το πιο εμφανές χαρακτηριστικό της μόδας τότε. Τα ρούχα υψηλής ραπτικής εμπνέονταν πια στο Παρίσι, το κέντρο της Μπελ Επόκ, όπου συγκεντρώνονταν η μόδα, η οποία άρχισε να κινείται σε ετήσιο ρυθμό. Στο Παρίσι, εστιατόρια όπως το Maxim's, επινόησαν μια νέα αντίληψη της λάμψης ως μέρους της παρέλασης των πλουσίων, ενώ η Όπερα των Παρισίων (Opera Garnier) αφιέρωνε τεράστια μέρη για τις σκάλες της και ανάλογους χώρους για τον εντυπωσιασμό των παρευρισκόμενων στις εκδηλώσεις. Μετά τα μέσα του αιώνα οι σιδηρόδρομοι συνέδεαν όλες τις μεγαλουπόλεις της Ευρώπης με τις λουτροπόλεις, όπως το Μπιαρίτς και την Ντωβίλ. Τα βαγόνια τους χωρίζονταν αυστηρά σε πρώτης και δεύτερης θέσης, αλλά οι πλούσιοι άρχισαν να μισθώνουν ιδιωτικά βαγόνια με αποκλειστικό χαρακτηριστικό τους την υπερπολυτελή άνεση. Ο μποέμικος τρόπος ζωής απέκτησε διαφορετική αίγλη, που επιδιώχθηκε κυρίως στα καμπαρέ της Μονμάρτρης.
Στην Μπελ Επόκ ξεχωρίζει η ταξική δομή που διασφαλίζει φθηνό εργατικό δυναμικό. Τα υπόγεια μετρό προσχώρησαν στις αστικές συγκοινωνίες όπως και το τραμ για τη μεταφορά του εργατικού πληθυσμού, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων των υπηρετών που δεν ζουσαν σε αυτές. Ως αποτέλεσμα μπορούσαν πια οι γειτονιές της εργατικής τάξης και την ανώτερης να βρίσκονται χωριστά σε μεγάλες αποστάσεις μεταξύ τους.
Τα χρόνια μεταξύ του Γαλλοπρωσικού πολέμου (1870-1871) και του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου (1914-1918) χαρακτηρίστηκαν από μια ασυνήθιστη πολιτική σταθερότητα στη Δυτική και Κεντρική Ευρώπη. Παρά το γεγονός ότι οι εντάσεις μεταξύ των Γαλλικών και Γερμανικών κυβερνήσεων συνεχίστηκαν, ως αποτέλεσμα της γαλλικής απώλειας της Αλσατίας-Λορένης στη Γερμανία κατά τη διάρκεια του 1871, πραγματοποιήθηκαν διπλωματικές διασκέψεις, μεταξύ άλλων το Συνέδριο του Βερολίνου το 1878 και η Διάσκεψη Βερολίνου-Κονγκό το 1884, με σκοπό τη διαμεσολάβηση των διαφορών που απείλησαν τη γενική ευρωπαϊκή ειρήνη. Πράγματι, για πολλούς Ευρωπαίους, οι διακρατικές, ταξικές θυγατρικές εταιρείες ήταν εξίσου σημαντικές με την εθνική ταυτότητα στην Μπελ Επόκ. Μια νέα μεσαία ή ανώτερη τάξη τζέντλεμαν θα μπορούσαν να ταξιδέψουν μέσα σε ένα μεγάλο μέρος της Ευρώπης χωρίς διαβατήριο, ακόμη και να κατοικούν στο εξωτερικό, με ελάχιστες γραφειοκρατικές ρυθμίσεις. Εν τω μεταξύ, η διεθνής κυκλοφορία των εργαζομένων αναδιοργανώθηκε και η ίδια ενίσχυσε την ευρωπαϊκή, η ταξική ταυτότητα μεταξύ των τάξεων αυτών υποστηρίχθηκε και υποστήριξε η ίδια την Μπελ Επόκ. Η πιο αξιοσημείωτη διακρατική σοσιαλιστική οργάνωση αυτή την εποχή ήταν αυτή της Δεύτερης Σοσιαλιστικούς Διεθνούς.
Από την άποψη της εσωτερικής πολιτικής, πολύ λίγες αλλαγές καθεστώτων υπήρχαν στην Ευρώπη. Η μεγάλη εξαίρεση είναι η Πορτογαλία, η οποία γνώρισε μια ρεπουμπλικανική επανάσταση το 1910. Ωστόσο, οι εντάσεις μεταξύ σοσιαλιστικών κομμάτων της εργατικής τάξης, αστικών φιλελεύθερων κομμάτων, και εγκατεστημένων - αριστοκρατικών συντηρητικών αυξήθηκαν σε πολλές χώρες, και έχει διατυπωθεί η άποψη ότι η βαθιά αυτή πολιτική αστάθεια κρυβόταν από την ήρεμη επιφάνεια της ευρωπαϊκής σκηνής αυτή την περίοδο. Στην πραγματικότητα ο μιλιταρισμός και οι διεθνείς εντάσεις αυξήθηκαν σημαντικά μεταξύ 1897 και 1914, με τα άμεσα προπολεμικά χρόνια να χαρακτηρίζονται από ένα γενικό ανταγωνισμό στους εξοπλισμούς σε ολόκληρη την Ευρώπη. Επιπλέον, αυτή η εποχή ήταν μια από την εποχή της μαζικής υπερπόντιας αποικιοκρατίας, γνωστή ως Νέος Ιμπεριαλισμός, ή Υψηλός Ιμπεριαλισμός. Το πιο διάσημο μέρος αυτής της αυτοκρατορικής επέκτασης ήταν ο αγώνας για τις αποικίες στην Αφρική.
Η Μπελ Επόκ ήταν μια εποχή μεγάλης επιστημονικής και τεχνολογικής προόδου στην Ευρώπη και τον κόσμο γενικότερα. Εφευρέσεις που είτε σχετίζονται με αυτή την εποχή είτε έγιναν ευρέως κοινές σε αυτή την εποχή, περιλαμβάνουν την τελειότητα των ελαφρών και αθόρυβων μεταφορών σε ένα πλήθος από νέες μορφές, οι οποίες αντικαταστάθηκαν προς το τέλος της εποχής από το αυτοκίνητο, το οποίο στην πρώτη του δεκαετία ήταν απλώς ένα πολυτελές πείραμα για ακριβά γούστα. Το τηλέφωνο προσχώρησε στη θέση του τηλέγραφου ως μέσο για την ταχεία επικοινωνία, και το ηλεκτρικό φως άρχισε να αντικαθιστά το φωταέριο. Ο φωνογράφος και ο κινηματογράφος εναγκαλίστηκαν, αν και το αεροπλάνο παράμενε ακόμη ένα συναρπαστικό πείραμα.
Ήταν κατά τη διάρκεια της εποχής αυτής που οι βιολόγοι και οι γιατροί τελικά κατανόησαν τη μικροβιακή[ασαφές] θεωρία της νόσου, και ιδρύθηκε ο τομέας της μικροβιολογίας. Μαξ Πλανκ, Άλμπερτ Αϊνστάιν, Νίκολα Τέσλα και Νιλς Μπορ εγκαθιδρύουν τη σύγχρονη φυσική. Για να αναγνωριστούν οι πολλές από τις σημαντικές προόδους της επιστήμης αυτή την εποχή, τα βραβεία Νόμπελ ορίστηκαν για τη φυσική, τη χημεία και τη φυσιολογία ή την ιατρική.
Οι κοινωνικές επιστήμες, επίσης, άνθισαν με την επαγγελματοποίηση και τον εκσυγχρονισμό των τεχνικών έρευνας σε πολλούς κλάδους, συμπεριλαμβανομένης της ιστορίας και των πολιτικών επιστημών. Γκέοργκ Σίμμελ, Εμίλ Ντιρκέμ και Μαξ Βέμπερ, μαζί με τους Αμερικανούς Τορστέιν Βέμπλεν, υπήρξαν πρωτοπόροι στον τομέα της ακαδημαϊκής κοινωνιολογίας.
Η τέχνη υπέστη μια ριζική μεταμόρφωση κατά τις δεκαετίες πριν από τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, και προέκυψαν νέες καλλιτεχνικές μορφές που σχετίζονται με την πολιτιστική νεοτερικότητα.
Ο Ιμπρεσιονισμός, που είχε θεωρηθεί καλλιτεχνική πρωτοπορία στη δεκαετία του 1860, δεν είχε κερδίσει ευρεία αποδοχή μέχρι μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο: το ακαδημαϊκό στυλ ρεαλιστικής ζωγραφικής ασκούσε έφεση ενώπιον του Μπελ Επόκ αυτό που καταδείκνυε τον ερωτισμό, σε έργα όπως του Γουίλιαμ-Άντολφ Μπουκαρεό ή του Τζον Γουίλιαμ Γουοτερχάους, ή των ειδυλλιακών ρωμαϊκών σκηνών του Λόρδου Λέιτον. Στις πιο προοδευτικές τάσεις της εποχής συγκαταλέγονται η σχολή της Μπαρμπιζόν των αν-πλεν-έρ ζωγράφων, και στη Βρετανία, των προραφαηλιτών, η οποία ενέπνευσε μια ολόκληρη γενιά αισθητικής. Το μεγάλο διακοσμητικό ύφος γνωστό ως Αρ Νουβό (Art Nouveau ή Jugendstil στην κεντρική Ευρώπη), που χαρακτηρίζεται από τις κυκλικές μορφές, γίνεται εμφανές στον σχεδιασμό από τα μέσα της δεκαετίας του 1890 και κυριαρχεί προοδευτικά σε μεγάλο μέρος της Ευρώπης. Πολλά επιτυχημένα παραδείγματα αυτού του στυλ, με αξιοσημείωτες περιφερειακές διαφορές, είχαν υλοποιηθεί στη Γαλλία, τη Γερμανία, το Βέλγιο, την Ισπανία, την Αυστρία (Ζετσεσιονισμός στη Βιέννη), την Ουγγαρία, τη Βοημία και τη Λετονία. Σύντομα εξαπλώνεται σε ολόκληρη την υφήλιο, συμπεριλαμβανομένης της στο Μεξικό και τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Τo θέατρο εξέδωσε νέες σύγχρονες μεθόδους, συμπεριλαμβανομένου του εξπρεσιονισμού, και πολλοί συγγραφείς έγραψαν έργα που συγκλόνισαν το σύγχρονο κοινό, είτε με την ειλικρινή απεικόνιση της καθημερινότητας και της σεξουαλικότητας ή με ασυνήθιστα άλλα καλλιτεχνικά στοιχεία. Το θέατρο καμπαρέ έγινε πολύ δημοφιλές. Μουσικά, η Μπελ Επόκ χαρακτηρίστηκε από τη μουσική καμπαρέ. Αυτό το είδος δεν θεωρήθηκε "σοβαρή" μουσική, αλλά, μάλλον μικρά κομμάτια που θεωρούνταν προσιτά προς το γενικό κοινό. Εκτός από τα έργα για σόλο πιάνο, βιολί και πιάνο, η Μπελ Επόκ ήταν διάσημη για το μεγάλο ρεπερτόριο σε τραγούδια (μελωδίες, ρομάντζα, κ.λπ.). Οι Ιταλοί ήταν οι μεγαλύτεροι υπέρμαχοι αυτού του είδους τραγουδιού, πρωτοπόρος τους ο Φραντζέσκο Πάολο Τόστι. Καθώς τα τραγούδια του Τόστι δεν έλειψαν ποτέ από το ρεπερτόριο, η μουσική καμπαρέ κρατήθηκε σε γενικές γραμμές σε αυτή την περίοδο αφανής. Ακόμη και ως ερμηνευτές, οι τραγουδιστές φοβόντουσαν να την τραγουδήσουν με "σοβαρές" αιτιολογικές σκέψεις. Στην περίοδο αυτή, το βαλς άκμασε. Οι οπερέτες επίσης ήταν στο απόγειο της δημοτικότητάς τους, με συνθέτες όπως ο Γιόχαν Στράους ΙΙΙ, Έμεριχ Κάλμαν, και Φραντς Λέχαρ. Στη διάρκεια αυτής της εποχής οι κινηματογραφικές ταινίες είχαν πια αναπτυχθεί, αν και πολλές από αυτές έγιναν γνωστές μόνο μετά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο.
Στην Ευρωπαϊκή λογοτεχνία πραγματοποιήθηκε μια σημαντική μεταμόρφωση κατά τη διάρκεια της Μπελ Επόκ. Ο λογοτεχνικός ρεαλισμός και νατουραλισμός ανέβηκαν σε νέα ύψη. Μεταξύ των διασημότερων ρεαλιστών ή νατουραλιστών συγγραφέων είναι ο Μπενίτο Πέρεθ Γκάλντος, Θεοντός Φοντέιν, Γκυ Ντε Μωπασσάν και ο Εμίλ Ζολά. Ο ρεαλισμός σταδιακά εξελίχθηκε σε μοντερνισμό, που εμφανίστηκε στη δεκαετία του 1890 και άρχισε να κυριαρχεί στην ευρωπαϊκή λογοτεχνία κατά τελευταία χρόνια της Μπελ Επόκ και κατά τη διάρκεια του Μεσοπολέμου. Ανάμεσα στα πιο επιφανείς Ευρωπαίους συγγραφείς του μοντερνισμού είναι ο Αντρέι Μπέλι, Τζόζεφ Κόνραντ, Τζέιμς Τζόυς, Φραντς Κάφκα, D.H. Lawrence, Τόμας Μαν, Ρόμπερτ Μούζιλ, ο Μαρσέλ Προυστ, Άρτουρ Σνίτσλερ, Ρόμπερτ Γουάλσερ και Ουίλιαμ Μπάτλερ Γέιτς.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
