Βραβείο Νόμπελ

Το Βραβείο Νόμπελ (σουηδικά: Nobelpriset προφέρεται: [noˈbɛl] μεταγραφή: Νομπέλ, νορβηγικά: Nobelprisen) είναι ένα σύνολο από ετήσια διεθνή βραβεία που απονέμονται σε μια σειρά από κατηγορίες σε αναγνώριση των πολιτισμικών και επιστημονικών επιτευγμάτων. Η διαθήκη του Σουηδού εφευρέτη Άλφρεντ Νόμπελ θεσμοθέτησε τα βραβεία το 1895. Τα βραβεία στη Φυσική, στη Χημεία, στη Φυσιολογία ή Ιατρική, στη Λογοτεχνία και στην Ειρήνη για πρώτη φορά απονεμήθηκαν το 1901.^[1] Το σχετικό Βραβείο στις Οικονομικές Επιστήμες της Τράπεζας της Σουηδίας στη Μνήμη του Άλφρεντ Νόμπελ δημιουργήθηκε το 1968. Μεταξύ 1901 και 2012, τα Βραβεία Νόμπελ και το Βραβείο Οικονομικών Επιστημών απονεμήθηκαν 555 φορές σε 856 άτομα και οργανισμούς. Με μερικούς να έχουν λάβει το Βραβείο Νόμπελ περισσότερες από μία φορά, αυτό κάνει ένα σύνολο 835 ατόμων και 21 οργανισμών.

Βραβείο Νόμπελ
Απονέμεται για	Επιτεύγματα στη φυσική, στη χημεία, στη λογοτεχνία, στην ειρήνη, στην ιατρική και στις οικονομικές επιστήμες
Χώρα	Σουηδία Νορβηγία
Απονέμεται από	Σουηδική Ακαδημία Επιτροπή Νόμπελ της Σουηδικής Βασιλικής Ακαδημίας των Επιστημών Επιτροπή Νόμπελ στο Ινστιτούτο Καρολίνσκα Νορβηγική Επιτροπή Νόμπελ
Πρώτη απονομή	1901
Ιστοσελίδα	nobelprize.org

Το Νόμπελ Ειρήνης απονέμεται στο Όσλο της Νορβηγίας, ενώ τα άλλα βραβεία απονέμονται στη Στοκχόλμη της Σουηδίας. Το Βραβείο Νόμπελ θεωρείται ευρέως ως το πιο διάσημο βραβείο διαθέσιμο στους τομείς της λογοτεχνίας, της ιατρικής, της φυσικής, της χημείας, της ειρήνης, και των οικονομικών.^[2]

Η Σουηδική Βασιλική Ακαδημία των Επιστημών απονέμει το Βραβείο Νόμπελ Φυσικής, το Βραβείο Νόμπελ Χημείας, και το Βραβείο στις Οικονομικές Επιστήμες της Τράπεζας της Σουηδίας στη μνήμη του Άλφρεντ Νόμπελ. Η Συνέλευση Νόμπελ στο Ινστιτούτο Καρολίνσκα απονέμει το Βραβείο Νόμπελ Φυσιολογίας και Ιατρικής. Η Σουηδική Ακαδημία χορηγεί το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας. Το Βραβείο Νόμπελ Ειρήνης δεν απονέμεται από σουηδική οργάνωση, αλλά από τη Νορβηγική Επιτροπή Νόμπελ.

Τα διάφορα βραβεία απονέμονται κάθε χρόνο. Κάθε δικαιούχος, ή νομπελίστας, λαμβάνει ένα χρυσό μετάλλιο, ένα δίπλωμα και ένα χρηματικό ποσό, το οποίο αποφασίζεται από το Ίδρυμα Νόμπελ. Από το 2012, κάθε βραβείο ήταν ύψους 8 εκατ. SEK (περίπου 930.000 ευρώ).. Το βραβείο δεν απονέμεται μετά θάνατο. Ωστόσο, αν σε ένα άτομο έχει απονεμηθεί ένα βραβείο και πεθάνει πριν από την παραλαβή του, το βραβείο μπορεί ακόμα να δοθεί.^[3] Αν και ο μέσος αριθμός των δικαιούχων ανά βραβείο αυξήθηκε σημαντικά κατά τη διάρκεια του 20ου αιώνα, ένα βραβείο δεν μπορεί να μοιράζεται ανάμεσα σε περισσότερα από τρία άτομα.^[4]

Διαδικασία βράβευσης

Η διαδικασία βράβευσης είναι παρόμοια για όλα τα βραβεία Νόμπελ. Η κύρια διαφορά είναι στο ποιος μπορεί να ορίσει τους δικαιούχους για καθένα από αυτά.^[5]

Τα βραβεία

Ο Άλφρεντ Νόμπελ

• Βραβείο Νόμπελ Φυσικής (δίνεται από τη Σουηδική Βασιλική Ακαδημία των Επιστημών)
• Βραβείο Νόμπελ Χημείας (δίνεται από τη Σουηδική Βασιλική Ακαδημία των Επιστημών)
• Βραβείο Νόμπελ Οικονομικών Επιστημών (δίνεται από τη Σουηδική Βασιλική Ακαδημία των Επιστημών)
• Βραβείο Νόμπελ Ιατρικής (δίνεται από τη Συνέλευση Νόμπελ στο Ινστιτούτο Καρολίνσκα)
• Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας (δίνεται από τη Σουηδική Ακαδημία)
• Βραβείο Νόμπελ Ειρήνης (δίνεται από τη Νορβηγική Επιτροπή Νόμπελ)

Παραπομπές

1. «Which country has the best brains?». BBC News. 8 Οκτωβρίου 2010. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2018-11-18. https://web.archive.org/web/20181118211914/https://www.bbc.co.uk/news/magazine-11500373. Ανακτήθηκε στις 6 Δεκεμβρίου 2011.
2. Shalev, Baruch Aba (2005). 100 years of Nobel prizes (Third έκδοση). The Americas Group. ISBN 978-0-935047-37-0., σελ. 8
3. «Montreal-born scientist dies before Nobel honour». CBC News. 3 Οκτωβρίου 2011. http://www.cbc.ca/news/technology/story/2011/10/03/nobel-prize-medicine.html. Ανακτήθηκε στις 3 Οκτωβρίου 2011.
4. Schmidhuber, Jürgen. «Evolution of National Nobel Prize Shares in the 20th century». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Μαρτίου 2014. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2014.
5. Feldman, pp. 16–17

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Επίσημος ιστότοπος

Commons logo

Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα    Βραβείο Νόμπελ